Page 133 - คู่มือสื่อมวลชนงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ
P. 133
องค์พระโกศและหีบพระบรมศพ ฝาพระโกศมักเป็นทรง
บัวถลา ทรงเกี้ยว หรือทรงมงกุฎ มีลวดลาย เช่น ลาย
บัวถลา ลายดอกจอก ลายดอกไม้ทิศ พระโกศจันทน์มีที่มา
จากฟืนไม้จันทน์ เมื่อจะถวายพระเพลิงหรือพระราชทาน
เพลิง พนักงานเจ้าหน้าที่จะเปลื้องพระโกศทองออกเหลือ
แต่พระโกศลองในซึ่งเป็นโกศกลม ฝาปริกแลดูไม่งดงาม
จึงได้มีการคิดประดิษฐ์ฟืนไม้จันทน์ขึ้นให้เป็นรูปล้อทรง
ของพระโกศลองใน แต่ประดิษฐ์ลวดลายคล้ายพระโกศ
ทองที่เปลื้องออก ใช้ลวดลายขนาดต่าง ๆ ผูกเชื่อมต่อกัน
เข้าเป็นโครงแล้วน�าแผงลวดตาข่ายผูกกรุตามรูปทรงของ
หุ่นพระโกศ จากนั้นจึงน�าลวดลายที่เรียกว่าลายซ้อนไม้
เข้าผูกประดับจนทั่วองค์พระโกศเป็นลายโปร่งทะลุ มอง
เห็นพระโกศลองในเป็นสีทองราง ๆ เกิดความงดงาม เหตุ
ที่มีการสร้างพระโกศไม้จันทน์ให้มีลักษณะดังกล่าวก็เนื่อง
มากจากเหตุผลสองประการ คือ
ประการที่หนึ่ง พระโกศจันทน์มีที่มาจากฟืนไม้จันทน์
ซึ่งมีหน้าที่เป็นฟืนหรือเชื้อเพลิงส�าหรับพระบรมศพหรือ
พระศพ จึงไม่มีการแกะสลักเพียงแต่โกรกฉลุแผ่นไม้บาง ๆ
เป็นชิ้นลายขนาดต่าง ๆ แล้วน�ามาซ้อนให้เป็นชั้นเชิงและ
รูปทรงตามต้องการ แลเห็นสีทองของพระโกศลองในทะลุ
ช่องไฟลายฉลุออกมางดงาม
ประการที่สอง พระโกศจันทน์เป็นพระโกศโครง
ตาข่าย ประดับลายแบบฉลุโปร่งเป็นชั้น ๆ ท�าให้มีน�้าหนัก
132
