Page 8 - 12สังคมศึกษา สค11001.indd

4

ทรัพยากรธรรมชาติ และวิธีการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติ

ความหมายของทรัพยากรธรรมชาติ
ทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง สิ่งตาง ๆ ที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ และมนุษยสามารถ

นํามาใชใหเกิดประโยชนตอการดํารงชีวิต เราสามารถแบงทรัพยากรออกเปน 3 ประเภท คือ
1. ประเภทที่ใชแลวหมดไป ไดแก แรธาตุ น้ํามัน กาซ ธาตุอาหารพืชในดิน

2. ประเภทที่ใชไมหมดแตเสื่อมคุณภาพ ไดแก ดิน น้ํา อากาศ
3.ประเภทที่ใชแลวหมดไปแตสามารถหาทดแทนขึ้นมาได ไดแก ปาไม สัตวปา

ทรัพยากรธรรมชาติในชุมชน
1. ทรัพยากรดิน ประเทศไทยไดชื่อวาเปนเมืองเกษตรกรรม เปนแหลงอูขาว อูน้ํา

ที่สําคัญของโลก ทรัพยากรดิน จึงมีความสําคัญตอประเทศเปนอยางยิ่ง ลักษณะของดินใน
ประเทศไทยสรุปไดดังนี้

1.1 ดินเหนียว พบในบริเวณราบลุมแมน้ําสายตาง ๆ ซึ่งมีน้ําทวมถึง เนื้อดิน
ละเอียด เหมาะจะทํานาขาวและทําไรปอกระเจา

1.2 ดินรวน พบในพื้นที่ลานตะพักลําน้ําของแมน้ําสายตาง ๆ ซึ่งเปนพื้นที่ที่อยูหาง
จากสองฝงแมน้ําออกไป เปนลักษณะที่ราบขั้นบันได และน้ําทวมไมถึง เนื้อดินเปน

สวนประกอบของดินเหนียวและดินทราย ใชปลูกพืชไร ออย ขาวโพด มันสําปะหลัง ฯลฯ
1.3 ดินอินทรียวัตถุ เปนดินที่เกิดจากการยอยสลายของพืชและซากสัตวที่เนาเปอย

ทับถมเปนชั้น ๆ พบที่ที่เคยเปนปาชายเลนมากอน (ในปจจุบัน คือปาพรุ) แตมักจะมีธาตุ

กํามะถันปนอยูมาก
1.4 ดินทราย เปนดินที่มีองคประกอบของเนื้อทรายมากที่สุด มีความอุดมสมบูรณ

คอนขางต่ํา พบมากในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ในบริเวณชายฝงแมน้ําและเชิงเขา ในภาคอื่น
ๆ จะพบในพื้นที่ชายฝงทะเล ใชทําสวนมะพราว และปลูกปาเพื่อพัฒนาคุณภาพของดิน

2. ทรัพยากรน้ําประเทศไทยมีปริมาณฝนอยูในเกณฑปานกลาง เฉลี่ยประมาณปละ
1,675 มิลลิเมตร จัดไดวาเปนประเทศที่มีความอุดมสมบูรณของทรัพยากรน้ํามากพอสมควร

ภาคกลาง มีความอุดมสมบูรณของทรัพยากรน้ํามากที่สุด เพราะมีแมน้ําสายใหญ มีความยาว
และใหน้ําตลอดปหลายสาย ไดแก แมน้ําเจาพระยา ทาจีน และแมกลอง ตลอดจนแหลงน้ําใต

ดินก็นับวามีความอุดมสมบูรณมากกวาภาคอื่น ๆ ในปจจุบัน มีการนําน้ํามาใชกันมาก
โดยเฉพาะภาคกลาง กรุงเทพฯ และปริมณฑล เพราะมีการขยายตัวทางเศรษฐกิจอยาง

กวางขวาง เชน โรงงานอุตสาหกรรม ในขณะที่การผลิตน้ําประปาของรัฐยังกระจายไมทั่วถึงดี

พอดังนั้น เมื่อมีการขุดเจาะนําน้ําบาดาลมาใชกันเพิ่มมากขึ้นทําใหเกิดปญหาแผนดินทรุด

8 สังคมศึกษา ระดับประถมศึกษา : (สค11001)
ส�ำนักงำน กศน.จังหวัดกำฬสินธุ์