Page 26 - Newวิทยาศาสตร์มอต้น.indd

18

5. ภาวะอิงอาศัย (commensalism; +/0) เปนความสัมพันธของสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู

รวมกันโดยมีฝายที่ไดรับประโยชนเพียงฝายเดียว สวนอีกฝายหนึ่งจะไมไดและไมเสียประโยชน

เชน ปลาเหาฉลามกับปลาฉลาม กลวยไมกับตนไมใหญ

6. ภาวะปรสิต (parasitism; +/-) เปนความสัมพันธของสิ่งมีชีวิตที่ไดรับและเสีย

ประโยชน โดยมีฝายที่ไดรับประโยชน เรียกวา ผูอาศัย หรือ ปรสิต (parasite) ผูเสียประโยชน

เรียกวาผูถูกอาศัย หรือเจาบาน (host) เชน พยาธิชนิดตาง ๆ ในรางกายของสัตว เห็บ เหา หมัด

เปนตน

ในระบบนิเวศมีการถายทอดพลังงานอยางไร

ในระบบนิเวศทุกระบบ มีการถายทอดพลังงานในรูปแบบตางๆ จากสิ่งไมมีชีวิต ไปสู

สิ่งมีชีวิต และถายทอดจากสิ่งมีชีวิตสูสิ่งมีชีวิตดวยกันเอง รวมทั้งถายทอดสูสิ่งแวดลอมดวย

การถายทอดพลังงานในระบบนิเวศ เริ่มตนจากดวงอาทิตยซึ่งเปนแหลงพลังงานสําคัญ

ของสิ่งมีชีวิต โดยกลุมสิ่งมีชีวิตที่เปนผูผลิตจะเปลี่ยนพลังงานแสงจากดวงอาทิตยใหเปน

พลังงานที่สะสมไวในโมเลกุลของสารอาหาร โดยกระบวนการสังเคราะหดวยแสง ซึ่งไดผลผลิต

คือ น้ําตาลกลูโคส และแปง สะสมไว

พลังงานในโมเลกุลของสารอาหารที่สะสมไว จะถูกถายทอดจากผูผลิตไปสูผูบริโภคลําดับ

ตางๆ จนถึงผูยอยสลายอินทรียสาร ซึ่งพลังงานที่ถายทอดนั้นจะมีคาลดลงตามลําดับ เพราะสวน

หนึ่งถูกใชในการผลิตพลังงานใหแกรางกายโดยกระบวนการหายใจ อีกสวนหนึ่งสูญเสียไปในรูป

ของพลังงานความรอน

การถายทอดพลังงานในระบบนิเวศ ไมไดถายทอดเฉพาะสารอาหารเทานั้น แตมีการ

ถายทอดสารทุกชนิด ทั้งที่เปนประโยชน และเปนโทษที่ปนเปอนอยูในระบบนิเวศ ก็จะถูก
ถายทอดไปในหวงโซอาหารดวย เชน การใชสารเคมีในการเกษตร กสิกรรม การถายเทของเสีย

จากที่อยูอาศัยและกิจกรรมตางๆของมนุษย ทําใหมีของเสียปลอยออกสูสิ่งแวดลอม ซึ่งของเสีย

และสารตางๆ จะตกคางในผูผลิต และถายทอดและไปสูผูบริโภคตามลําดับในหวงโซอาหารแตจะ

เพิ่มความเขมขนขึ้นเรื่อย ๆ ในลําดับชั้นที่สูงขึ้นๆ รวมถึงกลับมาสูตัวมนุษยดวย

26 วิทยาศาสตร์ ระดับมัธยมศึกษาตอนต้น : พว21001
ส�ำนักงำน กศน.จังหวัดกำฬสินธุ์