Page 10 - 12_การปฏบตงานในสถานตำรวจ_Neat
P. 10
๓
μÃÒ˹ŒÒËÁÇ¡ตําÃǨ㹻˜¨¨ØºÑ¹
สําหรับขาราชการตํารวจ ซึ่งตองปฏิบัติหนาที่โดยอาศัยความพรอมเพรียงเปนหลัก
ดังนั้นเมื่อรวมกับตัวอักษร ผูพิทักษสันติราษฎร จึงหมายถึง พระบารมีของพระมหากษัตริย
ความพรอมเพรียงของหมูคณะ และภาระหนาที่ตํารวจในการบําบัดทุกขบํารุงสุขแกประชาชน
สํานักงานตํารวจแหงชาติ (หรือเดิมกรมตํารวจ) มีเครื่องหมายราชการเปนรูปพระแสงดาบ
เขนและโล เปนรูปวงกลมเสนคูสองชั้น
วงนอกเปนลายพรรณพฤกษา วงในเปนลายใบเทศผูกลายเปนรูปหนาสิงหหรือหนายักษ
เรียกวา ¨μØÃÁØ¢ ตามธรรมเนียมโบราณที่แกะสลักรูปหนายักษจตุรมุข ไวบนหนาบันประตู ทั้งสี่ทิศของ
ปราสาทหิน ดวยความเชื่อวาเปนผูพิทักษทวารเขา-ออก ปกปองคุมครองและขจัดสิ่งชั่วราย สวน “ดาบ”
ที่คาดติดอยูในปลอก มีลวดลายกนก ทั้งนี้สัญลักษณไมจํากัดสีและขนาด
ตํารวจไทยเกิดเปนรูปแบบองคกรครั้งแรกในสมัยรัชกาลที่ ๔ ทรงโปรดใหจัดตั้งองคกร
ตํารวจและปฏิรูปกระบวนการยุติธรรมของไทยใหเปนระบบ แสดงความเปนอารยะทัดเทียม
ตะวันตกโปรดใหใชสัญลักษณเปนรูป “˹ØÁÒ¹ÊÕè¡Ã” ตอมา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัว
รัชกาลที่ ๕ ไดพระราชทานเปนพระราชหัตถเลขา อนุญาตใหกรมตํารวจภูธรใชพระรูปพระแสงดาบ
เขนและโล ประจําที่มุมธงและใชเปนตราประจํากระดาษสําหรับราชการในกรมตํารวจภูธร เมื่อ
๒๐ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๔๕ ตราโลเขนนี้ ออกแบบครั้งแรกเมื่อป พ.ศ. ๒๔๔๐ โดย ËÁ‹ÍÁ਌һÃÐÇÔªªØÁÊÒÂ
(ผูผูกลายพระราชลัญจกรแผนดิน เมื่อป พ.ศ. ๒๔๑๖) ถึงสมัยรัชกาลที่ ๖ ดาบเขนและโลไดปรากฏอยู
ในพระธรรมนูญตราที่โปรดเกลาฯใหตราขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๓ ใหเปนตราประจํากรมพลตระเวน
(ตอมา พ.ศ. ๒๔๕๘ เปลี่ยนเปนกรมพลตํารวจนครบาล)