Page 78 - 15_อาชญาวทยาและงานยตธรรม_Neat

๗๑

จากหลักการนี้จะเห็นไดวา นอกจากที่เราจะตองใหความสําคัญกับวิธีการทางเทคนิค
ที่ไมทําใหพยานหลักฐานเกิดการปนเปอนแลว สิ่งที่ขาดไมไดคือความนาเชื่อถือทางดานกฎหมาย

ซึ่งหมายความวาเราใชอํานาจอะไรในการยึดหรือเก็บพยานหลักฐาน และใชอํานาจอะไรในการเขาถึง
ขอมูลที่อยูในเครื่องโทรศัพทดวย ซึ่งในที่นี้จะสามารถใชอํานาจได ๓ สวนดวยกันคือ อํานาจตามประมวล

กฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา อํานาจตาม พ.ร.บ.วาดวยการกระทําความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอรฯ
(มาตรา ๑๘ ประกอบ ๑๙) และอํานาจตามอํานาจหนาที่ของผูทําหนาที่ตรวจพิสูจนพยานหลักฐาน

ทางอิเล็กทรอนิกส และในการปฏิบัติหากตองการเก็บพยานหลักฐานที่เปนเครื่องโทรศัพทเคลื่อนที่
เพื่อสงตรวจพิสูจนโดยใหคํานึงถึงหลักการสําคัญที่เกี่ยวของกับพยานหลักฐานทางดิจิทัลที่กลาว

มาแลวขางตน และคิดถึงหลักการที่จะนําขอมูลที่ไดจากโทรศัพทเคลื่อนที่ไปใชเปนพยานหลักฐานใน
๔ ลักษณะ กลาวคือ ยืนยันเหตุการณที่เกิดขึ้น ยืนยันการกระทําความผิด ยืนยันผูกระทําความผิด

และยืนยันที่อยูของเปาหมายนั้น สามารถปฏิบัติไดดังนี้
๑. ใชถุงมือในการเก็บพยานหลักฐานที่เปนโทรศัพทเคลื่อนที่ เพื่อปองกันการปนเปอน

พยานหลักฐานสําคัญที่จะใชยืนยันตัวผูใชงานเครื่องโทรศัพทเคลื่อนที่

๒. หากมือถือเปดอยูอยาปดมือถือนั้น ตรวจสอบวามีการล็อกเครื่องหรือไม ปลดล็อก
ไดหรือไม
๓. ถาเครื่อง “ไมล็อก” ใหปดสัญญาณมือถือ หรือสมารทโฟนใหเปดโหมดเครื่องบิน

เพื่อตัดการติดตอสื่อสาร ซึ่งอาจจะทําใหพยานหลักฐานเกิดการปนเปอน หรือการถูกทําลายขอมูล

จากการระยะไกล
๔. ถาเครื่อง “ล็อก” ใหสอบถามเจาของหรือผูที่นาจะรูวิธีการปลดล็อก แลวบันทึกไว

(เปนไปไดใหติดวิธีการปลดล็อกไวกับเครื่องโทรศัพทเคลื่อนที่) เปนไปไดควรจะรีบสอบถามในทันที
และเมื่อปลดล็อกไดใหดําเนินการเหมือนกับขอ ๓. และหากเปนไปไดอาจทําการยกเลิกการล็อกเครื่องดวย

๕. ถาทําไดใหตรวจสอบหมายเลข IMEI และหมายเลข Serial ของเครื่อง และบันทึกไว
๖. นําโทรศัพทเคลื่อนที่บรรจุหีบหอใหรัดกุมและเกิดความนาเชื่อถือตามกระบวนการ

จัดเก็บพยานหลักฐานทั่วไป เชน การปดผนึกหีบหอใหเจาของเซ็นกํากับ เปนตน เพื่อนําสงตรวจพิสูจน
๗. ในการสงตอเปลี่ยนมือพยานหลักฐานที่เปนเครื่องโทรศัพทเคลื่อนที่ใหคํานึงถึงหลัก

Chain of Custody โดยใหมีการบันทึกการเปลี่ยนมือดวยทุกครั้ง เพื่อรักษาความนาเชื่อถือ
๘. บันทึกเปนภาพนิ่ง และวิดีโอในทุกขั้นตอนการจัดเก็บ

โดยสรุปในเรื่องของโทรศัพทเคลื่อนที่เราจําเปนจะตองทําความเขาใจเกี่ยวกับอาชญากรรม
ทางคอมพิวเตอรประกอบดวย เพื่อใหทราบถึงลักษณะการกระทําความผิดที่อาจจะเกิดขึ้นและมีโทรศัพท

เคลื่อนที่เขาไปเกี่ยวของ โดยจะมีผลอยางยิ่งในเรื่องของอํานาจทางกฎหมายตาง ๆ ในการดําเนินการ
กับพยานหลักฐานของโทรศัพทเคลื่อนที่นั้น และเพื่อใหเขาใจการทํางานของโทรศัพทเคลื่อนที่

รวมทั้งขอมูลตาง ๆ ที่จะเปนประโยชนในการใชเปนพยานหลักฐานใน ๔ ลักษณะที่กลาวไวขางตน