Page 35 - คณิตศาสตร์คอมพิวเตอร์ รหัส 2204-2004

3.3 การแปลงเลขฐานสิบเป็นเลขฐานสอง เลขฐานแปด และเลขฐานสิบหก

การแปลงเลขฐานสิบหกเป็นเลขฐานสิบ หลักการคิดเหมือนกับกรณีของเลขฐานสิบและ

เลขฐานสอง คือใช้ค่าประจ าตัวเลขแต่ละตัวคูณค่าประจ าหลักในแต่ละต าแหน่งที่ตัวเลขนั้น

ปรากฎอยู่ แต่เป็นเลขฐานแปด ค่าประจ าหลักของเลขฐานสิบหก แบ่งการแปลงเลขฐานแปดเป็น

เลขฐานสิบเป็น 2 กรณี คือ

กรณีที่ 1 เลขฐานสิบที่ต้องการแปลงเป็นเลขจ านวนเต็ม

หลักการคิด

1. ใช้วิธีกระจายเลขฐานหกแปดโดยกระจายตัวเลขจากขวามือไปซ้ายมือ เพื่อให้ง่ายและ

ผิดพลาดน้อยลง
2. เขียนค่าประจ าหลักในแต่ละต าแหน่งที่ตัวเลขนั้นปรากฎอยู่ให้ตรงกับเลขฐานสองแต่

ละตัวโดยเรียงจาก 8 ,8 ,8 ,... ตามล าดับ

3. น าตัวเลขฐานสองคูณกับค่าประจ าหลักในแต่ละต าแหล่ง

4. หาค่าผลคูณแต่ละวงเล็บและน าผลคูณที่ได้มาบวกกัน จะได้ผลลัพธ์ของการแปลง

เลขฐานสิบหกเป็นเลขฐานสิบ

กรณีที่ 2 เลขฐานสิบที่ต้องการแปลงเป็นเลขทศนิยม

หลักการคิด

1. กระจายเลขฐานแปดโดยกระจายตัวเลขหลังจุดทศนิยมจากด้านขวามือไปทางซ้ายมือ

2. หาค่าผลคูณแต่ละวงเล็บ

3. น าผลคูณที่ได้มาบวกกัน

3.4 การแปลงระหว่างเลขฐานสองและเลขฐานแปด หลักการแปลงเลขฐานสองเป็นเลขฐานแปด

1. กรณีเป็นจ านวนเต็ม แบ่งตัวเลขเป็นกลุ่มๆละ 3 บิต โดยแบ่งจากด้านขวามือไปทางซ้ายมือ

ถ้าซ้ายมือสุดไม่ครบ 3 บิต ให้เติมเลข 0 ทางด้านซ้ายให้ครบ 3 บิตโดยเลขฐานสอง 3 บิตมีค่า

เท่ากับเลขฐานแปด 1 บิต

2. กรณีเป็นเลขทศนิยม

3. ค านวณเลขฐานสองที่แบ่งไว้ทีละกลุ่ม แล้วน าค่าไปเทียบกับเลขฐานแปด ซึ่งปรากฎใน

ตารางที่ 3.1 จะได้ค าตอบที่ต้องการ

30