Page 28 - Sahaja_Jan-Feb_2021

tKmh (Goa) ]\mPn (Panaji) hnimeamb t£{XssaXm\hpw XoÀ°¡pfhpw N´bmbn Adnbs¸«ncpóp. Iptd hÀj§Ä¡v ap¼v kw_mPn \KÀ sNbvXp In«nb InWdpw \µn hn{Klhpw aähinã§fpw XnkzmSn (Tiswadi) kq£n¡phm\mbn At\Iw ({_m¡änð ]gb t]cpIÄ)

cq]s¸SpIbpw sNbvXp.
IehdIÄ Dïmbncpó
Fóp t]cpamäm\pÅ \o¡w FXnÀ¸pIÄ ImcWw
aebmf kmlnXy¯nð ‘tKma´Iw’ Fó t]cnð Hcp tKmhbpsS XeØm\ \Kcamb ]\mPnsb ]³Pnw Dt]£n¡pIbpïmbn. BÀ¡ntbmfPn¡ð kÀth Hm^v C´y kwc£n¨pt]mcpóp. D¯c tKmhbnse Hcp Xmeq¡mWnXv. D¯tc´ybnð \nóv Øeambncpóp CXv. ‘alm _nt¨mfnw (Znt¨mfn, Znhv¨ð),
sas\kkv {_Km³km IpSpw_¯nsâ t]cptI« ]pcmX\
t\mhepïv. IW¡qÀ BÀ kptcjvIpamÀ Fó Fgp¯pImc³ (Panjim) Fópw hnfn¡póp. ]Xns\mómw \qämïnð tKmh kmðskäv (Salcete) Krlw ChnSps¯ {]tXyIXbmWv. BZyambn tKmhbnse¯nb 96 {_mÒWIpSpw_§fnð 66 Jkm\’IÄ AKm¸qÀ (AKkvXn]pc),
tKmhbpsS ]Ým¯e¯nð FgpXnb IrXn. F´mWv `cn¨ncpó IZw_ cmPhwihpambn _Ôs¸«mWv ]\mPnsbó t]mï (Ponda) F®w kmðskänepw 30 F®w XnkzmSn Xmeq¡nepamWv (henb Iehd) \ne\nóncpó _tµmd (_µnhmUIv),
sX¡³ tKmhbnse Hcp Xmeq¡mWnXv. 66 Fóv AÀ°apÅ
‘tKma´Iw’? AXv asämópañ, tKmhbpsS Hcp ]gb \maw t]cnsâ XpS¡w. 1007 apXð 1050 hsc N{IhÀ¯nbmbncpó tKmhbnse ]e Øet¸cpIfpw ‘en’, ‘enw’, ‘fnw’ Xmakam¡nbXv. ‘ap¸Xv hmS§Ä’ FóÀ°apÅ ‘Xokv hmSn’ CSambXn\mð AXv tem]n¨v
kwkvIrX ]Zamb kmjjvTv (sashasht) Fó hm¡nð tKmhbpsS Ing¡³ \KcamWv t]mï. ‘t^mï’ Fópw kmenKmhv (ime{Kma),
Xsó. ]pcmX\kmlnXy¯nð Cós¯ tKmh Fó {]tZiw klkvXtZh\mWv Cu t]cn\p XpS¡an«Xv. 1100 sâ Fsóms¡ Ahkm\n¡póXmbn ImWmw. Ipt¦mfnw, bmWv ]nð¡me¯v XnkzmSn Bbn t]cptI«Xv. a¡mk\ Fóv Adnbs¸«p.
\nómWv kmðskäv DïmbXv. sX¡³ KpPdm¯v, adm¯m hnfn¨ncpóp. sslµh kmón[yw GsdbpÅ {]tZiamWv
Adnbs¸«ncpóXv ]e t]cpIfnembncpóp. tKmaôe, XpS¡¯nð ‘]lmP\n Jen’ Fóv hnfn¨pt]móp. ‘{]fbw \mthenw, Awt_enw, HmÀenw, s_\mfnw, thenw, tImÀ¯menw, ]pcmX\ t]mÀ¨pKokv `h\§Ä tImÄh (tIfmw_n, sImtÅyw),
taJeIfnð \nóv ]Xnaqómw \qämïnð IpSntbdnb ChnSw. t]mÀ«pKokpImÀ¡v sshInbmWv t]mïbnte¡v
tKmaI]«Ww, tKmaI]«w, tKmaI]pcn, tKmhm]pcn, tKmthw, _m[n¡m¯ \mSv’ FóÀ°apÅ ]¬Pn, t]m¬Pn Fóo skeuenw, ZmthmÀenw, _mwt_mfnw, _nt¨mfnw, Nn¡menw, tImÀ¯menw (Cortalim) ]cs¡ ImWs¸Spó ]Àtkw (]cip),
kmckzX {_mÒW IpSpw_§fnð Adp]¯msd®w ISópIbdm\mbXv. _nPm¸qÀ kpð¯m\mb BZnð
tKma´Iw Fsóms¡bmbncpóp Ah. kvIµ]pcmWw, t]cpIfnð ]nóoSv Adnbs¸Sm³ XpS§n. ]nð¡me¯v `cWw kmt¦zenw, ]mtemenw, Zmt_menw, ImapÀenw, tem«venw, {]tZi§fmWnh.
ChnsSbmWv Xmakam¡nbXv. kckzXn \ZnbpsS Xoc¯p\nóv jmbptSbpw ]nóoSv amdm¯m `cW¯nsâbpw iàamb s]mbnwKn\nw (]mwKy]pc),
lcnhwiw , apXemb IrXnIfnemWv tKmaI]pcnbpw ]nSns¨Sp¯ BZnðjm ChnsS ]WnX Aôp sIm«mc§sf sXeuenw, IÀkufnw, Upt¦mfnw, A¼ufnw, knÀenw, ht\enw, kphmcn (tKmaXn) \ZoXoc¯pÅ {KmaamWv tImÀ¯menw.
]emb\w sNbvXXpsImïv AhÀ ‘kmckzXÀ’ Fódnbs¸«p. sNdp¯p\nð¸mbncpóp ImcWw.
tKmaI]«Whpw ]cmaÀin¨n«pÅXv. Ncn{X¯nepÅ aäp Nne kqNn¸n¡pó t]cmbpw ]\mPn Adnbs¸«p. ]nóoSv hó skduenw, Im³tUmenw, kntbenw, sKmeuen, sKmtïen, ‘IpiØen’ Fómbncpóp ]gb t]cv. hnip² NS§pIÄ¡v \Kmfn (\mKlÅn),
Adp]¯mdv {Kma§fmbn Ah hnIkn¨p. t]mÀ«pKokv Im\t¡mW
t]cpIÄ kn´]qÀ, km´m_qÀ, alÊ]«w FónhbmWv. t]mÀ¨pKokpImÀ 1843- ð ]\mPnsb ‘t\mh tKmh’ Fó sslµhcpambn kacks¸« t]mÀ«pKokpImÀ B{IaW amtemen, sauen, \mt\enw, s]m³kpenw, kteenw, kntdmenw D]tbmKn¡pó Ipiw
A[n\nthiw hscbpÅ 400 hÀj¡mew {_mÒWcpsS km³tImÄ (iwJlÅn),
alm`mcX¯nð tKmhm{]tZiw ]cmaÀin¡póXv tKm]cm{ãw, t]cnð XeØm\am¡n. AXphsc BØm\ambncpó \o¡§Ä Dt]£n¨Xn\mð t]cptI« sslµhtZhmeb§Ä XpS§nb At\Iw t]cpIÄ C¯c¯nepïv. IóS `mjbpsS (Canacona)
aT§fmð k¼óambncpóp kmðskäv. aT{Kma (Margao) (HcpXcw ZÀ`¸pñv) A[nIambn ImWs¸«ncpó
tKmhcm{ãw Fsóms¡bmWv. ]ip¡Ä [mcmfw taªp Cós¯ ‘HmÄUv tKmh’bpsS ]X\s¯¯pSÀómbncpóp AtX]Sn t]mïbnð Cópw \ne\nð¡póp. kzm[o\apïmbncpó {]tZi§fmWnhsbóv A\pam\n¡mw. ØeambXn\mð IpiØen Fódnbs¸«p. {ioIrjvWsâ kmw_ufnw (Pw_plÅn),
CXv. 1961- ð tKmhbpsS kzmX{´y¯n\ptijamWv ]\mPn \mSv FóÀ°apÅ IóS hm¡mb ‘lÅn’bnð \nómWv Cu BZys¯ cmP[m\n (ZzmcI) bmbncpóp Fópw ]pcmW¯nð aUvKmhn\p sX¡v `mK¯v dnthmW (Ejnh\),
am]vk (Mapusa) D¨mcWapïmbsXóv `mjmhnZKv[À Nqïn¡m«póp.
Fóv HutZymKnIambn \maIcWw sNbvXXv. IÀ®mSIbnð \nópÅ _oPm¸qÀ BZnð jmamcpsS `cWw hnh£bpïv. t]mïbnse at¦jn t£{Xw BZyw IÀ®mSItbmSSp¯ {]tZiamWv km³tKw (kwKa]pc),
HmÄUv tKmh (Old Goa) sIm¦Wn `mjbnð Afhv FóÀ°apÅ ‘am]v’ Fó tKmhbnð IóS `mjbv¡v {]Nmcw \ðIn. hS¡³ tKmhbnð \ne\nóncpóXv ChnsSbmbncpóp. Im\t¡mW. tKmhbnse sXt¡ t_mdnw (_Zcn),
Aäs¯ Xmeq¡mWnXv. IZw_m
]Zt¯msSm¸w ‘k’ Iq«nt¨À¯mWv am]vk BbXv. Cu ssien IpdhmbXnsâ ImcWw adm¯nbpsS cmPhwiw `cn¨ncpó Ime¯mWv
almamcnbnð \in¨pt]mb \KcamWv HmÄUv tKmh. ]Xn\mdmw \qämïp apXðt¡ ChnsS \nehnepÅ {]kn²amb kmón[yambncpóp Fópw Duln¡mhpótXbpÅq. shÀ® (Verna) Cu t]cnsâ DÛhw. \n_nU ZnhmÀ (Zo]hSn),
tKmhm ]pcn¡v _Zembn ]Xn\ômw \qämïnð _nPm¸qÀ shÅnbmgvN N´sb kqNn¸n¡póXmWv Cu t]cv. sImdmhv (NpUm\n),
C\nbpw Nne {][m\ Øe§fpsS ]pcmWhpw aUvKmhn\p ]¯p IntemaoäÀ hS¡pÅ {]tZiamWv h\§fpw XSmI§fpapïmbncpó
kpð¯m\mWv Cu \Kcw \nÀ½n¨Xv. _nPm¸qÀ Ignªmð t_mZvtKizÀ t£{X¯nt\mS\p_Ôn¨pïmbncpó
sFXnly§fpw ]cntim[n¡mw. shÀ®. {]tZiambncpóXn\mð ‘Im¬ kmt¦zenw (kv{InwLe, `«{Kma),
ASp¯ BØm\\Kcambncpóp CXv. 1510- ð ChnSw DÕh¨´bmWv ]nð¡me¯v henb hn]Wnbmbn cq]s¸«Xv. tIm¬’ Fóv IóU `mjbnð
t]mÀ¨pKokv A[o\Xbnembn. cïp e£w Ipt¦mfnw (Cuncolim) Gsd Ncn{X{][m\yapÅ Ømeambncpóp ChnSw. hnfn¨p t]móp. ‘Im\\’ (h\w) Imhtemknw (IÀZenh\, IÀZen]pc),
P\kwJybpïmbncpó \Kcambncpóp ChnSw. ]vtfKpw _mÀsUkv (Bardez) htcWy]pcn, hcpW]pcw, shÀ®m]pcn Fsóms¡bmWv ]ïv Fó IóU hm¡pw tImWpw dm¿ (dmb{Kma),
ae¼\nbpw aäpw ]SÀóp ]nSn¨v 1780 Bbt¸mtg¡pw P\kwJy aÀKmhn\p sX¡mWv Ipt¦mfnw. ‘Ip¦palÅn’ Adnbs¸«ncpóXv. t]mÀ«pKokpImÀ CXv shÀ® Fóp tNÀómWv Cu D¨mcWw DïmbXv.
shdpw 1500 se¯n. Cu L«¯nemWv t]mÀ¨pKokpImÀ am]vk AS§nb hS¡³ tKmhbnse Hcp {][m\ Fómbncpóp Ipt¦mfnansâ ]pcmX\ \maw. Ip¦paw Npcp¡n. [mcmfw Im«pt]m¯pIÄ skduenw (kpÀhen, kpclÅn),
X§fpsS BØm\w ]\mPnbnte¡p amänbXv. AXn\ptijw Xmeq¡mWv _mÀsUkv. kmckzX {_mÒWÀ IpSntbdnb tiJcn¡pó \mSv FómWv Ncn{X¯nð hnh£n¡póXv. _olmdnse Xrtlm{Xbnð \nóv ]cipcma³ \ntbmKn¨ hnlcn¨ncpó ØeambXn\mð \tKmh (\mKphmbv),
t]mÀ«pKokpImÀ ‘tKmh shevlm’ Fóv HmÄUv tKmhsb ]{´ïv \mSpIÄ (_mcm tZiv) AS§nb {]kn²amb ‘^mt«mÀ]’bnse ‘Ipt¦mfn¡mcn kmckzX IpSpw_§Ä BZyw htcWy]pcnbnse¯n FómWv ‘ImU (Im«pt]m¯v) tIm¬’
FñmhÀ¡pw Hcp t]cpÅXpt]mse \mw Pohn¡pó hnfn¨p XpS§n. shevlm Fómð t]m¨pKokv `mjbnð {]tZiambXpsImïmWv Cu t]cpïmbXv. hnizmkw. AhÀ X§fpsS IpSpw_ tZhXIÄ¡mbn hnhn[ tem«ven/eqt«menw (e«me),
Npäp]mSpIfpw ]eXcw t]cpIfnemWtñm Adnbs¸SpóXv. ]gbXv FómWÀ°w. im´ZpÀ¤mtZhn’bpsS BZyt£{Xw t]cv kqNn¸n¡póXp t£{X§fpw ChnsS \nÀ½n¡pIbpïmbn. t]mï, Fódnbs¸«Xmbpw hnh£bpïv. AÊmKmhv (AkvKmhv),
t]mse Ipt¦mfnw Bbncpóp.
adm¯n `mjm]pcmWa\pkcn¨v
]dªp ]gInbpw tcJs¸Sp¯nbpw \mw D]tbmKn¡pó k¯mcn (Sattari) amÀtUmfnse almekm tZhnbpsS t£{Xhpw BZyw ‘IWz]pcw’ Fó hm¡mWv
t]cpIÄ¡v ]pdta ap¡n\p ap¡n\p ]pXnb Øet¸cpIfpw aÀKmhv (Margao) _\mfnw (Banaulim) shÀ®bnembncpóp. ChnShpambn _Ôs¸«n«pÅXv. IewKq«v (sImt¦ms«)
]pXpXmbn Dïmbns¡mïncn¡pIbmWv. CXpw hS¡³ tKmhbnse Hcp Xmeq¡mWv. Fgp]Xv skÀ\m_¯nw (inÀs_ms«).
Im\t¡mWbnse añnImÀÖp\
aqóp\mep XeapdIÄ ]pdtIm«p t]mbmð aUvKmhv (sIm¦Wn), aUvtKm¬ (adm¯n) Fsóms¡ (k¯À) ]pcmX\ {Kma§Ä DÄs¸«Xn\mð k¯mcn Fóp aÀKmhn\p ]SnªmdpÅ XoctZi {KmaamWv _\mfnw. IpÀt¯mdnw (Curtorim), t£{X¯n\Sp¯pÅ IWzm{iaw tKmhbnse ]pXnb Øe\ma§sfñmw Xsó
\½fnóp¨cn¡pó ]e Øe\ma§fpw atätXm \Sóncpó, tKm]hmS§Ä A[nIapÅ Øeambncpóp hnfn¡pó aÀKmhv sX¡³ tKmhbnse Hcp ]pcmX\ hnfn¡póp. ‘_mWlÅn’, ‘_mWmhen’ Fsóms¡bmbncpóp ]gb Fó h\`mKw CXn\v t]mÀ¨pKokpImÀ X§fpsS `mjbv¡\pkrXambn
t]cpIfnembncpóp Adnbs¸«Xv Fóp ImWmw. ChnSsaómWv AXp kqNn¸n¡póXv. almcm{ãbnse \Kcambncpóp. ‘aT{Kma’ Fómbncpóp ]gb t]cv. H¼Xv NmtµmÀ (Chandor) t]cv. kvIµ ]pcmW¯nse klym{Zn ImÞ¯nð ]dbpó a¡mk\ (Macazana) Dt]mð_eIambn Nqïn¡m«póp. amänsbSp¯n«pÅhbmWv. \qämïpIÄ ISópt]mIpt¼mÄ
Ncn{XmXoXImes¯ t]cpIÄ XnI¨pw hyXykvX§fmbncpóp cXv\mKncn apXð tKmh, IÀWmSIbnse tKmIÀWw {_mÒW aT§fpïmbncpóXpsImïmWv Cu t]cv kn²n¨Xv. ambncpóp Cu Xmeq¡nsâ BØm\w. ]nóoSv IY, ]cipcma³ sXmSp¯p hn« _mWw sNóp Xd¨bnS¯v ‘sIm¦W’ (konkana) Fó ]Zw amdnhcpó kwkvImc§Ä¡v tNcpwhn[w Ct¸mgpÅ t]cpIÄ
Fópw a\Ênem¡mw. Ncn{Xw Dïmb Imew apXð Ctómfw FónhbpÄs¸sS sIm¦WtZiambn Adnbs¸Spóp. tIcfw aÀKmhnsâ sX¡pIng¡³ kao]{]tZiamb dmhðt^mïnð t]mÀ«pKokpImcpsS tKmhbnse Gähpw {]_eamb tImf\n sX¡³ tKmhbnse aÀKmhn\p Ing¡mbpÅ {KmaamWv BÚ {]Imcw hcpW`Khm³ Ic krãn¨p FómWv. aUvKmhn\p hS¡pIng¡mbn, ]mStiJc§fmð Npäs¸« D¨mcWw sImïv Im\t¡mW C\nbpw \hoIcn¡s¸t«¡mw.
F{Xtbm Øe§Ä¡v ]pXnb t]cpIÄ hópt]mbn«pïv. hsc hym]n¨ Cu {]tZiw ]cipcma³ krãn¨XmsWóv atÕy{µ\mYv, tKmcJv\mYv Fóo ]pcmX\ t£{X§Ä {]tZiambn amdn, ChnSw. NmtµmÀ. Nm{µ, NmµÀ, NmµqÀ Fsóms¡ hnfn¨p t]mcpóp. _mWw hóp hoWXv ChnsSbmsWópw AXn\mð Cu {Kma§fmWv IpÀt¯mdnapw a¡mk\bpw. ‘kmðskänsâ Bsbópw asämc`n{]mbapïv.
Cópw \½Ä Nne h³\Kc§fpsS t]cpIÄ `mcXob ]pcmW¯nepw ]dbpópïv. {InkvXphn\pap¼v aqómw \ne\nóncpóp. AXnt\mS\p_Ôn¨v anI¨ hnZym]oT§fpw N{µm¸qÀ Fómbncpóp ]pcmX\ \maw. ]Xns\mómw {]tZiw ‘_mWlÅn’bmbn Adnbs¸«p Fópw hnizkn¡póp. If¸pc’ FómWv IpÀt¯mdnw Adnbs¸SpóXv. ]Xns\mómw C\n tKmhbnse aäp Nne
]mc¼cy¯n\\pkrXambn amäns¡mïncn¡pIbmWv. \qämïnð tKmh Adnbs¸«ncpóXv 'A]cm´' Fó Dïmbncpóp. ChbpsS \S¯n¸n\mbmWv ]Xn\ômw hmkvtIm (Vasco) \qämïnð IZw_ cmPhwi¯nsâ BZy XeØm\ambncpóp ]nð¡me¯v D¯c `mcX¯nð \nóv KuUkmckzX \qämïnð kljvTn (Salcete) tZis¯ KpcpIpeambncpó Øet¸cpIÄ IqSn ap¼v F§s\ References:
\qdpIW¡n\v hÀj§Ä¡p ap³]v \ne\nóncpó t]cnemsWóv {Ko¡v `qanimkv{XÚ\mb tSmfan \qämïnð hnhn[ aT§Ä Øm]n¨ncpóXv. t]mÀ«pKokv N{µm¸qÀ. Bdmw \qämïv apXð F«mw \qämïp hsc tKmh {_mÒWÀ ChnsS hóv A{Klmc§Ä XoÀ¯v ‘IpTmcnI A{Klmcw’ ChnsSbmbncpóp. IZw_ Adnbs¸«ncpóp Fóv t\m¡mw. Goa and its future-By Sarto Esteves
Øe\ma§fnte¡v Hsc¯nt\m«w (Etymology) ckw ]Icpó tcJs¸Sp¯nbn«pïv. {InkvXphÀjw ]Xnaqómw \qämïnð B[n]Xyw Gähpw kmcambn _m[n¨Xv Cu \Kcs¯bmWv. aÀ½tKmh Fódnbs¸«ncpó ]gb \KcamWv hmkvtIm `cn¨ncpó NmeqIycpambn kÔntNÀómWv IZw_ cmPhwiw A[nhkn¡pIbpïmbn. ]pcmX\amb ‘ImÀXymb\n cmPhwi¯nse hochÀ½ tZh\mWv CXp Øm]n¨sXóp
Hómbncn¡pw. tKmhsb 't\ðIn´' Fóv hnfn¨ncpópshópw {Ko¡p B{IaW§fnð Cu aT§fpw hnZymeb§fpw XIÀ¡s¸«p. (hmkvtIm Un Kma). 1524- ð tKmhbnse¯nb t]mÀ«pKokv _mtWizÀ’ hnizkn¡póp. ‘\Zo Xocs¯ If¸pc’ FóÀ°apÅ Mediaeval Goa-By Teotonio D'zouza
Ahtijn¨h aäp kpc£nX taJeIfnte¡p amän. ChnsS KhÀWdmb hmkvtIm Un KmabpsS kvacWmÀ°w 1543- emWv ChnsS NphSpd¸n¨Xv. ]nóoSv t]mÀ«pKokpImÀ ‘IpUvXdn’ Fó hm¡mWv IpÀt¯mdnw BbXv. kphmcn
]cmaÀiw ImWmw. WIKIPEDIA and other Digital media
tKmhbpw tKmhbnse Nne Øet¸cpIfpw \qämïpIÄ¡p {]ikvXambncpó ZmtamZÀ (e£vao \mcmbW) t£{Xw Cu \Kcw Øm]nXambXv. t]mÀ«pKokpImÀ¡v iàamb ssI¡em¡nb N{µm¸qcnse ]e \nÀ½nXnIfpw AhcptSXmb (inh--]mÀÆXn) t£{X¯nsâ Ahinã§Ä Ct¸mgpw \ZoXocs¯ s\ñdIfmbncpóp ChnSw. IpÀt¯mdnan\p
ap¼v F§s\ Adnbs¸«ncpóp Fóv t\m¡mw. tKmh Fó \maw ]Xn\mdmw \qämïnð t]mÀ«pKokv CcpónS¯mWv Ct¸mÄ tlmfn kv]ncnäv NÀ¨v DÅXv. shñphnfn DbÀ¯nb adm¯m cmPmhmb kw_mPn coXnbnð ]p\xkrãn¡pIbpïmbn. At\Iw ]gb _\mfnanð ImWmw. Að]w Ing¡pÅ {]tZiamWv a¡mk\. hnfhpIÄ
A[n\nthis¯ XpSÀómWv Øncs¸«Xv. Ahinã§Ä Ct¸mgpw ChnsS \ne\nð¡pópïv. DÄJ\\w
(inhPnbpsS ]p{X³) bpsS t]cnepw ChnSw Npcp¡ambn
28 P\phcn þ s^{_phcn 2021