Page 125 - Con duong xuat duong cua TBT Tran Phu

Sau những buổi tiếp xúc với các đồng chí lãnh đạo Đảng và
chính quyền ở Hải Ninh (nay là Quảng Ninh), Đoàn đã cùng cán
bộ phụ trách các ngành ở địa phương tổ chức cuộc tọa đàm về
con đường xuất dương của đồng chí Trần Phú. Trong cuộc tọa
đàm này, ba vị lão thành cách mạng đi trong đoàn là Phan Trọng
Bình, Phan Trọng Quảng và Nguyễn Ngọc Ba đã lần lượt kể lại
toàn bộ cuộc hành trình từ Nghệ An và Thanh Hóa ra Móng Cái,
Quảng Ninh đến Quảng Châu (Trung Quốc), những ngày dự lớp
huấn luyện chính trị do Bác Hồ giảng dạy, nội dung các bài giảng
của Bác, sinh hoạt của các học viên ở Quảng Châu...

Ngày 30 và 31/11/1963, Đoàn khảo sát cùng một số cán bộ
phụ trách Ban Nghiên cứu lịch sử Đảng Hải Ninh, Ty Văn hóa
Hải Ninh đi lại quãng đường từ bến tàu Mũi Ngọc đến bến đò
Nà Sáo Tù bên bờ sông Bắc Luân, nơi phân chia biên giới giữa
hai nước Việt - Trung. Ngày 01 và 02/12/1963, Đoàn được Tỉnh
ủy Hải Ninh giới thiệu sang Đông Hưng (Trung Quốc). Đồng
chí Triệu Vinh - Bí thư Huyện ủy kiêm Chủ tịch huyện Đông
Hưng đã đón tiếp và hướng dẫn Đoàn đi tìm lại một số di tích
lịch sử có liên quan đến cuộc hành trình của đoàn xuất dương
năm 1926 như: Trại lính cũ ở Tiêu Lâu Lĩnh, khách sạn mà
đoàn xuất dương đã ở để chờ đi Quảng Châu, bến thuyền đi Bắc

Hải. Trại lính cũ và bến thuyền đã tìm thấy ngay, còn khách
sạn thì tìm suốt hai buổi mà không thấy. Khách sạn này tên
là Thuận Hưng Lâu chứ không phải là Hồng Sinh như có đồng
chí đã nhớ lầm. Sau đó, Đoàn khảo sát đã tìm đến bến đò Nà
Sáo Tù bên phía Trung Quốc, thăm mảnh đất cũ của gia đình
họ Đỗ nơi đặt trạm liên lạc đón đoàn xuất dương năm 1926.
Các đồng chí Trung Quốc cho biết gia đình họ Đỗ là người Việt
và đã trở về quê Móng Cái vào khoảng năm 1959 - 1960.
Ngày 03 và 04/12/1963, Đoàn khảo sát đến thăm gia đình
họ Đỗ ở 3 nơi: nhà người con cả là Đỗ Đức Nghiệp, nhà người
con thứ là Đỗ Đức Phương và mảnh đất quê hương của ông Đỗ
Phát Khang (tức ông Cộc) người trông nom trạm liên lạc ở bến
đò Nà Sáo Tù.

124