Page 128 - Con duong xuat duong cua TBT Tran Phu

nghĩa “Việt Nam Quang Phục quân”. Cờ là một vuông vải đỏ
mỗi bên chừng 80 phân, ở giữa có một ngôi sao vàng lớn, bốn
góc có bốn ngôi sao vàng nhỏ. Nghĩa quân đã phối hợp với anh
em lính khố xanh ở đồn Đầm Hà, giết tên đồn trưởng người
Pháp và kéo quân lên đóng tại Ma Đầu Sơn. Nghĩa quân đã

kiên trì chiến đấu với quân Pháp hơn một tháng rồi mới chịu
rút sang Trung Quốc. Về sau, Đội Sáng đã bị bắt và bị giết,
Bàng Mộc Sinh thì đã bị bắt và bị đày đi Côn Lôn (Côn Đảo) và
Guyana (Nam Mỹ), còn Đàm Giám Tây thì trốn thoát.

Sau cuộc thất bại này của Việt Nam Quang phục Hội, ông
Cộc với các bạn đồng chí vẫn tiếp tục hoạt động. Ông được đoàn
thể cách mạng giao cho phụ trách cửa ngõ liên lạc từ trong
nước ra ngoài nước, do đó, ông đã nhận đứng trông coi bến
đò Nà Sáo Tù trên sông Bắc Luân, một con sông nhỏ ở ngay
giữa biên giới Việt Trung. Để có kế sinh nhai và đồng thời để
che mắt kẻ địch, ông vừa làm lang thuốc, vừa làm thầy cúng.
Ngoài ra, ông thường ngồi thuyền câu cá và nuôi một con Cộc
(con chó cộc đuôi) để nó bắt cá cho mình. Chính vì lẽ này mà
các đồng chí qua lại nơi đây đã đặt cho ông cái tên “Cộc” ấy.
Trước cuộc xuất dương của đồng chí Trần Phú, các đồng chí

lãnh đạo trong Tâm Tâm Xã và Hội Việt Nam Cách mạng Thanh
niên như Lê Hồng Sơn, Hồ Tùng Mậu và các đồng chí cán bộ liên
lạc như Đinh Chương Dương, Lê Duy Điếm đã qua lại bến đò Nà
Sáo Tù và được ông Cộc cùng vợ con giúp đỡ rất nhiều.
Sau cuộc xuất dương của Trần Phú, bến đò này bị lộ và các

đồng chí trong đoàn xuất dương thứ hai đã bị mật thám Pháp
đón bắt tại Móng Cái, do đó, cơ quan lãnh đạo của Hội Việt
Nam Cách mạng Thanh niên đã quyết định dời cửa ngõ liên
lạc về làng Cổng Chạp, thuộc huyện Long Châu, cách Ải Nam
Quan chừng 5 cây số, đối diện với tỉnh Lạng Sơn.
+ Nhân vật Ả Sần tức Trần Đức Hoa, tên thật là Nguyễn
Nhật Tân, một cán bộ của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh
niên, nguyên là một người thợ may quê ở huyện Thanh Oai,

127