Page 239 - BİLSEM FİZİK ALANI YARDIMCI DERS MATERYALİ

Deney 2:
İletken bir tel çember şeklinde birkaç defa sarıldıktan sonra Görsel 6’daki gibi deney düzeneği kurulur. Yüzey olarak asetat kâğıdı kullanılabilir. Pusula kullanmak yerine demir tozları düzleme serpilir. Devreden elektrik akı- mı geçirildiğinde çembersel telin manyetik alan çizgileri demir tozlarının görüntüsü ile incelenir. Sağ el kuralı ile bu manyetik alanın yönü gösterilir. Sağ elin dört parmağı çemberi kavrar, baş parmak çember merkezindeki manyetik alanın yönünü gösterir.
Görsel 6. Çembersel telin manyetik alanı Çembersel telin merkezinde oluşan manyetik alanın büyüklüğü (3)
k
h
l
e
t
l
l
n
a
a
e
a
y
ı
ş
a
t
m
ı
k
a
M
a
n
i
r
i
g
y
e
t
i
k
a
l
a
n
ç
i
z
ile verilir. d çemberin yarıçapıdır. Solenoidin (Bobin) Manyetik Alanı
Bir solenoid demir çekirdek ya da plastik bir yüzey etrafına bir bakır telin sık olarak sarılması ile elde edilir. Görsel 7’de üzerinden akım geçen bir solenoid ve içindeki mayetik alan çizgileri gös- terilmiştir. Keşfetme bölümünde yapılan deneyde, çivi ve tel ile yapılan solenoid bir elektromıknatıs görevi görür. Solenodin uçları bir kalem pile bağ- landığında üzerindeki demir tozlarının görüntüsü, çubuk mıknatısın manyetik alan çizgilerinin gö- rüntüsüne benzediği görülür.
2ᴨ1d0 i B= -7
ÖYG-2 - Elektromanyetizma
Görsel 7. Solenoid (bobin) manyetik alan çizgileri 237