Page 244 - BİLSEM FİZİK ALANI YARDIMCI DERS MATERYALİ

FİZİK
3. Etkinlik
Üzerinden Elektrik Akım Geçen İki İletken Telin Birbirine Uyguladığı Kuvveti Bulalım
Dış manyetik alan içinde üzerinden akım geçen iletken tele etki eden kuvveti göstermek için kullanılan deney düzeneği (Deney 3) hatırlatılır. Gerekli malzemeler verildikten sonra Deney 3 benzeri düzeneği öğrencilerin kurması beklenir. Bu deneyde mıknatıs yerine ikinci telin kullanılacağı belirtilir. Birbirine paralel yerleştirilmiş iletken tellerden geçen akımlar aynı yönlü ve zıt yönlü olduğunda ortaya çıkan durum gözlemlenir. Gözlem sonuçları Tablo 2’ye yazılır. Deney sonunda akımların iki farklı durumu için iki telin birbirine uyguladığı manyetik kuvvet ile ilgili hipotez cümlesi yazılır.
Gerekli malzemeler:
• 1 cm eninde 40 cm boyunda 2 adet alüminyum folyo (tel yerine kullanılacak)
• Krokodil kablo
• 2 reosta
• Güç kaynağı (pil)
• Elektrik bandı
Tablo 2. Birbirine paralel üzerinden akım geçen iletken tellerin durumu Tellerden Geçen Akımların Yönü Tellerin Durumu
Aynı yönde Zıt yönde
Hipotez cümlesi: .......................................................................................................................................................................
4. Etkinlik
Girdap Akımları Nedir? Nasıl Oluşur?
Manyetik akı değiştirerek elektrik akımı oluşturulabildiğini gördük. Manyetik alan içinde hareket ettirilen metal levhalar içinde Görsel 14’teki gibi girdap akımları denen dolanan akımlar oluşur. Metal olarak alüminyum ya da bakır kullanılabilir. Mıknatıs bu metalleri çekmemesine rağmen manyetik alan içinde hareket eden bu metallerden elde edilen plakalarda bir indüksiyon elektormotor kuvveti doğurur (Serway,1995).
242
Görsel 14. Girdap akımları