Page 53 - BİLSEM FİZİK ALANI YARDIMCI DERS MATERYALİ

ÖZET
Işık ve ışığın madde ile etkileşimi geçmişten günümüze merak konusu olmuştur. Bilim adamları bir çok çalışma ve deney yaparak ışığın madde ile etkileşimine dair bilgiler elde etmiş ve bunu günlük hayatta kulla- nabileceğimiz aletlerde ve tasarımlarda kullanmıştır. Bu etkinlikte cisimler nasıl görülürden başlayarak ışığın madde ile etkileşiminin tanıtıldığı bir dizi deney örnekleri verilmiştir. Bina tasarımlarında güneş ışığının kul- lanımının önemi vurgulanmıştır.
BYF-Optik
Amaç
Işığın madde ile etkileşimi incelenecektir.
1. Giriş
Bu bölümde optik konusu ile ilgili dikkat çekici bir resim ve durum verilerek, soru cevap yöntemi ile öğrenciler derse hazırlanacaktır.
Görsel 1’deki elbise resmi gösterilir ve “Bu elbiseyi ne renkte görüyorsunuz?” tartışma sorusu ile etkinlik başlar.
Öğrencilerin fikirleri alındıktan sonra durum ile ilgili olarak daha önce ya- pılmış araştırmaların makaleleri okunur. Nesnelerden yansıyan ışığı algılamanın farklı faktörlerden etkilendiği belirtilebilir. Bu duruma ait yapılan araştırmalara ait bilgiler:
Görsel 1. Farklı renkte görülen elbise
Bu elbisenin hangi renkte görüldüğü ile ilgili yapılan araştırmaların sonuçları iki farklı şekilde ifade edil- miştir.
Sonuç 1: Daha erken uyanan insanların elbiseyi beyaz ve altın olarak görme olasılığının, uyumayı sevenle- re kıyasla önemli ölçüde daha fazla olduğu öne sürülmektedir.
“New York Üniversitesi (NYU) araştırmacısı Pascal Wallisch tarafından üstlenilen 13.000’den fazla katılımcının yer aldığı çevrim içi bir çalışmaya dayanmaktadır. Dr. Wallisch, kendi sirkadiyen ritimlerimizin (iç vücut saatlerimizin) ve dolayısıyla Güneş ışığına maruz kalmamızın belirleyici faktör olabileceğini teorileştirdi. Dünyası Güneş’le değil, uzun dalga boylu yapay ışıkla aydınlanan ’gece baykuşları’, siyah ve maviyi göreceklerdir.” (Collins, 2017)
Sonuç 2: Nesnelerin bulunduğu ortamdaki ışık ve nesnelerin arka planı görme algısını değiştirmektedir.
"Harvard Tıp Fakültesi ve Massachusetts Göz ve Kulak Revirinde profesör ve nöro-göz doktoru olan Joseph Rizzo, renk hissini üretenin gözün arkasına yansıyan ve hücreleri farklı uyaran ışığın dalga boyları olduğunu açıklayarak başladı. Gözlerimize ulaşan ışık, baktığımız malzemeden, mal- zemeden sıçrayan ortam ışığından ve bazı ince kişisel farklılıklardan etkilenir." (Weintraub, 2018)
Araştırma cümlesinde geçen “ışığın dalga boyu” ile ilgili olarak görünür ışık spektrumunun görselini pay- laşabilir. Kırmızı ışıktan mor ışığa doğru bazı özelliklerin farklı olduğu kısaca söylenebilir.
Not: Görme olayı ve ışığı algılama ile ilgili bu durum kullanılarak öğrencilerin şaşırtılması, dikkatinin çekilmesi amaçlanmıştır. Öğretmenler farklı durumlar ya da görseller de kullanabilir.
51