Page 178 - SCK Mot so va de ve thua ke theo quy dinh cua phap luat VN

Án lệ số 16 đã đề cấp đến một tình huống khá phổ biến, kịp thời góp phần

giải quyết một số khó khăn trong thực tiễn áp dụng BLDS để giải quyết tranh chấp
về thừa kế. Án lệ tập trung giải quyết hai nội dung chính đó là: xác định sự đồng
ý của người thừa kế không trực tiếp tham gia giao dịch và hệ quả khi xác định có
sự đồng ý.

Vấn đề thứ nhất: Theo pháp luật về thừa kế nếu thực hiện giao dịch liên quan
đến di sản mà người khác được thụ hưởng thì cần có đồng ý của người đồng thừa
kế khác. Tuy nhiên, như thế nào được coi là đã đồng ý thì trong các văn bản pháp

luật hiện hành chưa quy định. Án lệ theo hướng những người thừa kế được coi là
đã đồng ý với giao dịch đã thực hiện đó vì trong trường hợp này họ biết và không
có hành vi gì ngăn cản người đồng thừa kế thực hiện giao dịch dân sự đó. Mặt

khác, khoản tiền thu được sau khi thực hiện giao dịch thì người thừa kế đó đã sử
dụng để phục vụ cho những nhu cầu cuộc sống cho những người đồng thừa kế
khác. Hướng xử lý của án lệ trong trường hợp này là hoàn toàn hợp lý vì: Đồng ý

là thể hiện ý chí chấp nhận về vấn đề nào đó thể hiện dưới nhiều hình thức khác
nhau như thể hiện thông qua xác nhận chữ ký, thể hiện lời nói, hành vi đồng thuận.
Mặc dù những người khồng thừa kế khác không ký, không thể hiện bằng lời nói

là đồng ý nhưng việc họ biết rõ và không có ý kiến phản đối gì thì cũng được coi
là đồng ý là phù hợp với ý chí của các bên trong trường hợp này. Trước án lệ 16,
đã có hai án lệ liên quan đến việc xác định ý chí của người đồng sở hữu mà không

tham gia trực tiếp định đoạt tài sản. Đó là án lệ 03 về tặng cho tài sản và án lệ 04
về trường hợp vợ hoặc chồng định đoạt tài sản chung mà không có sự tham gia
của người còn lại. Trong hai án lệ này cũng có tư duy tương tự về việc xác định

sự đồng ý của người đồng sở hữu còn lại.

Vấn đề thứ hai: Án lệ cũng xác định hệ quả của việc xác định sự đồng ý của
những người đồng thừa kế khác đối với giao dịch đã thực hiện theo hướng công
nhận hợp đồng do một người thừa kế xác lập mà không có sự tham gia trực tiếp

của những người thừa kế khác là không vi phạm quyền lợi của những người thừa
kế khác nên công nhận hiệu lực của hợp đồng là thuyết phục. Đồng thời, phần tài
sản đã định đoạt không được tính vào di sản để chia thừa kế. Xác định phần di sản

thừa kế theo hướng này là hoàn toàn thuyết phục vì tài sản đó đã được bán với sự
đồng thuận của những người thừa kế khác. Tài sản đã thuộc quyền sở hữu của
người khác nên không còn xác định là di sản thừa kế nữa.

b. Hoàn cảnh tương tự áp dụng án lệ số 16/2017/AL

Án lệ số 16 cũng có thể được áp dụng để xét xử đối với một số trường hợp
tương tự trong thực tiễn như:

176