Page 8 - SCK Mot so van de ve cuong che hanh chinh
P. 8
5
những người lầm lỗi. Hoạt động thi hành án phạt tù một mặt nhằm đề cao tính
nghiêm minh của pháp luật, đề cao pháp chế xã hội chủ nghĩa, mặt khác đó là
quá trình giáo dục cải tạo phạm nhân để giúp họ nhận thức một cách sâu sắc sai
lầm của mình, từ đó tự giác cải tạo, sửa chữa lỗi lầm, xây dựng ý thức tuân thủ
pháp luật và các quy tắc của đời sống xã hội, ngăn ngừa hành vi tái phạm tội và
hơn nữa là giúp họ sớm hoàn lương quay về với đời sống của cộng đồng xã hội.
Thi hành án phạt tù ở nước ta luôn quán triệt phương châm “kết hợp giữa trừng
trị và cải tạo” trong đó công tác giáo dục cải tạo là một trong những mục tiêu
quan trọng nhằm giúp người thi hành án phạt tù chuyển hóa về mặt tư tưởng,
tích cực sửa chữa thói xấu trong ứng xử trái với chuẩn mực của xã hội để tìm lại
giá trị của mình trong đời sống xã hội.
Thi hành án phạt tù không chỉ là một hoạt động tác động trực tiếp đến
người bị thi hành án mà còn tác động đến gia đình của người phạm tội, đến các
thành viên khác trong xã hội. Nếu như một bản án, quyết định của Tòa án có
hiệu lực pháp luật không được thi hành hoặc thi hành không nghiêm thì trật tự
kỷ cương xã hội bị vi phạm, quyền lực của Nhà nước bị xem thường. Chính vì
vậy, việc bảo đảm hiệu lực của các bản án, quyết định của Tòa án là một yêu cầu
khách quan trong hoạt động quản lý nhà nước.
Trên thực tế, hoạt động thi hành bản án phạt tù đã có từ trước khi có Pháp
lệnh thi hành án phạt tù năm 1993 và đã phần nào thể hiện được rõ quan điểm,
chính sách của Đảng và Nhà nước ta đối với người phạm tội. Tuy nhiên pháp
luật về thi hành án phạt tù giai đoạn này chưa có tính hệ thống, chưa đồng bộ và
còn giản đơn, thậm chí còn chưa đầy đủ và nhất quán về nguyên tắc, thiếu cụ thể
về quyền và nghĩa vụ dẫn đến tồn tại nhiều mâu thuẫn. Sau khi có Pháp lệnh thi
hành án phạt tù năm 1993 hoạt động thi hành án phạt tù đã có những chuyển
biến rõ rệt. Xuất phát từ yêu cầu của tình hình thực tế và yêu cầu ngày càng cao
hơn đối với hoạt động thi hành án hình sự, ngày 17/6/2010 Quốc hội nước Cộng
hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã thông qua Luật Thi hành án hình sự. Sự ra
đời của Luật Thi hành án hình sự đã góp phần nâng cao hiệu quả thi hành án
hình sự, tháo gỡ được các vướng mắc trong lĩnh vực thi hành án hình sự nói
chung và thi hành án phạt tù nói riêng. Năm 2019, Luật Thi hành án hình sự
được Quốc hội khóa XIV, kỳ họp thứ 7 thông qua và chính thức có hiệu lực từ
ngày 01/01/2020. So với Luật thi hành án hình sự năm 2010, Luật Thi hành án