Page 12 - SCK Mot so van de ve cuong che hanh chinh
P. 12
9
Phạm nhân là người bị kết án phạt tù, bị cách ly khỏi xã hội trong một
thời gian nhất định theo bản án. Trong quá trình chấp hành án, họ có nghĩa vụ
lao động, học tập, cải tạo để trỗ thành những người có ích cho xã hội. Vì vậy, họ
không được hưởng tất cả các quyền con người, quyền công dân giống như
những công dân khác đang ở ngoài xã hội. Việc xác định các quyền cụ thể của
phạm nhân vừa phải bảo đảm tính nhân đạo nhưng cũng vừa phải bảo đảm tính
nghiêm khắc của hình phạt tù; đồng thời bảo đảm tính khả thi, phù hợp với điều
kiện kinh tế - xã hội, khả năng đáp ứng của Nhà nước.
Về nguyên tắc, người đã bị kết án phạt tù là người bị tước đi quyền cơ
bản, nhất là quyền tự do thân thể. Đây là sự trừng trị của pháp luật đối với người
phạm tội, tất nhiên, phạm nhân này không thể đòi hỏi được thực hiện tất cả các
quyền con người, quyền công dân được Hiến định. Theo quy định của Bộ luật
hình sự, đối với người bị áp dụng hình phạt tù, tùy thuộc vào tính chất nguy
hiểm của hành vi phạm tội, người này có thể bị xem xét áp dụng các hình phạt
bổ sung, theo đó, hạn chế một số quyền công dân. Cụ thể, có thể bị cấm đảm
nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định; cấm cư trú hoặc
phải chịu quản chế của địa phương.
Theo quy định tại Điều 44 BLHS, Công dân Việt Nam sẽ bị tước một số
quyền công dân như quyền ứng cử đại biểu cơ quan quyền lực Nhà nước, quyền
làm việc trong các cơ quan nhà nước và quyền phục vụ trong lực lượng vũ trang
nhân dân khi bị kết án phạt tù về tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc các tội
phạm mà Bộ luật Hình sự quy định.
Luật Thi hành án hình sự không quy định cụ thể về hạn chế các quyền con
người đối với phạm nhân, tuy nhiên tại Điều 27 có quy định cụ thể về các quyền
và nghĩa vụ của phạm nhân. Ngoài ra, Luật Thi hành án hình sự còn quy định
quyền và nghĩa vụ của phạm nhân trong các điều luật cụ thể về chế độ quản lý
giam giữ, giáo dục cải tạo phạm nhân; các chế độ về ăn, mặc, ở, chăm sóc y tế,
khám bệnh, chữa bệnh; chế độ về lao động, học tập, sinh hoạt, vui chơi, giải trí;
thăm gặp thân nhân, nhận thư, quà...
Phạm nhân là người đang chấp hành án phạt tù, bị cách ly khỏi xã hội
trong một thời gian nhất định. Họ có nghĩa vụ lao động, học tập, cải tạo để trở
thành những người có ích cho xã hội, vì vậy họ bị hạn chế một số quyền cơ bản
của con người và của công dân. Thi hành án phạt tù là một hoạt động tư pháp
