Page 40 - Nefes8TÜMÜ_Neat
P. 40

Nurtaç Akgöz           DOĞALTAŞ ÜRETİMİ, TASARIM,
                  SİLKAR MADENCİLİK                                                                        MAKALE
                     SANAYİ TİC. A.Ş          İNOVASYON VE SÜREKLİLİK
                                              Ekmeğini Taştan Çıkaranlar

              DOĞAL TAŞLAR TÜRKİYE ÜRETİMİ                       Alman Parlamentosu, Fransa Parlamentosu ve ABD
              Doğal taşlar, doğadan çıkarıldıktan sonra ticari olarak   Temsilciler Meclisi Elazığ vişnenin kullanıldığı diğer
              işletilebilen en eski inşaat malzemeleridir. Tarih boyun-  mekânlardır. Dünyanın en önemli eğlence merkezlerin-
              ca insanoğlu tarafından yapılarda ve anıtlarda güzelliği,   den Disneyland’da 18 bin metrekare Türk mermeri yer
              dayanıklılığı nedeniyle kullanılmıştır. Zamanla kullanımı   alırken; dünyanın dört bir yanındaki pek çok lüks otelin
              artan doğal taşlar günümüzde özellikle inşaat, kaplama,   ıslak zeminlerinde Türk mermeri tercih edilmiştir.
              döşeme, heykelcilik, mezar taşı yapımı, mıcır, porselen    Sektör; yüksek ihracat potansiyeli, iç piyasa tüketimi,
              ve cam sanayi, optik sanayi ve süs eşyası yapımında   doğal taş makineleri üretimi ve ihracatı ile Türkiye eko-
              kullanılmaktadır. Doğal taş sektörü, son dönemde yeni   nomisine önemli bir katkı sağlamaktadır. Özellikle son
              üreticilerin de pazara girmesiyle ivme kazanan; hem ül-  dönemde mermer üretiminde, klasik mermer üretim
              kemiz hem de dünya ticareti için önem arz eden sektör-  yöntemlerinin değişmeye başlaması, nitelikli işgücü ve
              ler arasındadır.                                   ileri teknolojiye dayanan modern üretim yöntemlerinin
              Dünyanın en zengin mermer yataklarının bulunduğu Alp   daha çok kullanılmaya başlanması, büyük firmaların
              kuşağında yer alan Türkiye, 5,1 milyar m3 –13,9 milyar   yapmış oldukları yatırımlarla birlikte bütünleşmiş üretim
              ton muhtemel mermer rezervine sahiptir. Bu değer 15   yapan tesislerin de devreye girmesiyle işlenmiş mermer
              milyar m3 olduğu tahmin edilen dünya rezerv toplamı-  üretiminde büyük artış kaydedilmiştir. Uygulanmaya
              nın %33’üne karşılık gelmektedir. Türk doğal taş sektörü;   başlanan modern ocak üretim yöntemleri ve son teknik-
              çeşit ve rezerv zenginliği, sektör deneyimi, ham mad-  ler sayesinde rekabetin çok yoğun olduğu dünya doğal
              de bolluğu, deniz ulaşımında nakliye kolaylığı, dinamik   taş pazarına uygun üretim ve pazarlama yapabilecek
              sektör yapısı, kullanılan yeni teknolojiler ve geniş renk   ürünler hazırlayan tesis sayımız artmıştır. Türkiye dünya
              skalası ile dünya doğal taş piyasasında önemli bir yere   doğal taş üretiminde lider on büyük üreticiden biri ko-
              sahiptir.                                          numuna gelmiştir.
              Türkiye’de çeşitli renk ve desenlerde kristalin kalker   Üretimin  tamamına  yakın  kısmı  özel sektör  tarafından
              (mermer), kalker, traverten oluşumlu kalker (oniks),   yapılmaktadır. Türkiye’de yıllık doğal taş üretimi 11,5 mil-
              konglomera, breş ve magmatik kökenli kayaçlar (granit,   yon ton civarında olup işleme tesislerinin toplam plaka
              siyenit, diyabaz, diyorit, serpantin, vb.) bulunmaktadır.  üretim kapasitesi 6,5 milyon m2 civarındadır.
               Dünya pazarlarında beğeni kazanabilecek nitelikte do-  Doğal taşlar grubunda mermerden sonra ikinci önemli
              ğal taş çeşidine sahip olan Türkiye’de, rezervler Anadolu   doğal taş granittir. Plütonik magmatik kökenli bir ka-
              ve Trakya boyunca geniş bir bölgeye yayılmıştır. Rezerv-  yaç olan granit, asidik bir bileşime sahiptir. Grinin çeşitli
              lerin bölgelere göre dağılımı, Ege Bölgesi %32, Marmara   tonlarında renklere sahip olan granitler, genellikle dış
              %26, İç Anadolu % 11, Doğu Anadolu, Güneydoğu Ana-  kaplama ve yer döşemesinde kullanılmaktadır. Özellik-
              dolu, Karadeniz ve Akdeniz Bölge’si %31 şeklindedir.   le inşaat sektöründe kullanılan granit, iyi cila alma, renk
              Sektörde yaklaşık 1.500 adet doğal taş ocağı, fabrika   çekiciliği ve sağlamlığı sayesinde aynı zamanda figür iş-
              ölçeğinde faaliyet gösteren 2.000 kadar tesis, orta ve   lemeciliğinde de kullanılmaktadır.
              küçük ölçekli 9.000 atölye faaliyet göstermektedir. İs-
              tihdam edilen kişi sayısı 300.000 civarındadır. Üretimin   TÜRKİYE’DE DIŞ TİCARET
              en fazla olduğu iller; Balıkesir, Afyon, Bilecik, Denizli ve   İhracat
              Muğla’dır. Bu bölgelerdeki üretim, tüm üretimin % 65‘ini   Türkiye’nin doğal taş sektöründeki ihracat kompozisyo-
              oluşturmaktadır.                                   nuna baktığımızda, Çin’in %31,2’lik pay ile ilk sırada yer
              Ülkemizde 80’nin üzerinde değişik yapıda, 120’nin üze-  aldığı görülmektedir. Çin’e yapılan ihracat 2020 yılında
              rinde değişik renk ve desende mermer rezervi belirlen-  ilgili sektörde yaklaşık %22 gibi bir düşüş yaşamış olup,
              miştir. Uluslararası piyasada en tanınmış mermer çeşit-  yaklaşık 540 milyon ABD Doları civarında gerçekleşmiş-
              leri; Süpren, Elazığ Vişne, Akşehir Siyah, Manyas Beyaz,   tir. Ayrıca doğal taş  sektöründe 2020  yılında yalnızca
              Bilecik Bej, Kaplan Postu, Denizli Traverten, Ege Bordo,   Çin’e olan ihracatta değil, sektörün toplam ihracatında
              Milas Leylak, Gemlik Diyabaz ve Afyon Şeker’dir. Ulusla-  da yaklaşık %7’lik bir azalış meydana gelmiş sektör ihra-
              rarası pazarda bilinen bu mermer çeşitlerimizin dışında,   catı 2020 yılı sonunda 1,73 milyar ABD Doları seviyesin-
              son dönemde kayrak taşı, dere ve deniz aşındırması ile   de gerçekleşmiştir.
              oluşmuş çakıl taşları ve tüfler de dış ticaretimizde öne   Türkiye’nin 2020 yılı doğal taş sektöründeki ihracat ürün
              çıkan doğal taş çeşitleridir.                      kompozisyonuna baktığımızda ise mermerin toplam do-
              Türk mermeri, farklı renk skalası ve kalitesiyle dünyanın   ğal taşlar ihracatı içinde %95 payla ilk sırada olduğu, iş-
              pek çok ülkesinde, dünyaca tanınmış mekânlarda kulla-  lenmiş mermerin 994 milyon ABD Doları, blok mermerin
              nılmaktadır. Vatikan’ın en önemli kiliselerinden biri olan   ise 658 milyon ABD Doları seviyesinde ihracatı olduğu
              Saint Pierre kilisesinin girişindeki sütun ve kaplamalarda   görülmektedir.
              Afyon İscehisar mermerleri kullanılmıştır. ABD'de Beyaz   2020 Yılı içerisinde Çin’de başlayarak tüm dünyaya ya-
              Saray'da yetkililerin basın açıklamaları yaptıkları alanda   yılan Korona Virüs pandemisinin ticarete etkilerinin de
              kullanılan mermer Elazığ’da üretilen Elazığ Vişne’dir.   2020 yılı içerisinde ihracattaki olumsuz seyri derinleştir-
                                                                 diği görülmektedir. 2017 yılında 940 milyon dolar sevi-

             40     NEFES  LİK   SAYI 07-2022                                                                                                                                                                   SAYI 07-2022  NEFES  LİK  41


                                                                                                                 6.06.2023   00:03:30
       e-Nefes8.indd   40
       e-Nefes8.indd   40                                                                                        6.06.2023   00:03:30
   35   36   37   38   39   40   41   42   43   44   45