Page 81 - Nefes8TÜMÜ_Neat

landırma planlarının mevzuat çerçevesinde etkin bir şekilde yönetimi ve denetimi ortaya koyulmalıdır. Mevcut mevzu-
atta yalnızca Kanunlar, Yönetmelikler, Genelgeler vb. değil, işletmelerin/müesseselerin kendi ocaklarına uygun olarak
çıkardıkları Yönergeler, Teknik Şartnameler de işlev görebilmektedir. Burada belirtilmelidir ki bu özel koşullar için
ortaya konmuş, ayrıntıları da içeren düzenlemelerin ülkenin tümündeki yeraltı maden ocaklarında uygulanamayaca-
ğıdır. Çünkü her maden ocağının teknik koşulları birbirinden farklıdır.
Mevzuatın uygulamada daha etkin ortaya konması için madencilikte gelişmiş ülkeler gibi, ülkemizde de havalan-
dırma konusunda maden ocakları için acilen ciddi kriterlerle ve en detaylı şekilde bir “Maden Ocaklarında Havalan-
dırma Yönetmeliği” çıkarılması ve hazırlanması şarttır. Bunun için maden üretim sistemini bütünleyen tüm tarafların
biraraya gelerek kısa/orta/uzun vadeli İSG eylem planları hazırlayıp bunları hayata geçirmeleri, ve yapılması gereken
mevzuat konusunda ve ülke genelindeki farklı koşullarda bulunan faaliyet halindeki maden işletmeleri için tüm pay-
daşların önerilerinin dikkate alınması gerekmektedir. Tabi bu anda, çalışmada belirtilen, 176 sayılı Madenlerde İSG
Hakkında Sözleşme’de (ILO’da) “Havalandırma” konu başlıkları ve madencilikte gelişmiş ülkelerin mevzuatları de-
ğerlendirilirken ülkemizde özellikle AB çevre mevzuatının, yönergelerinin, ülkemiz madenciliği dikkate alınmaksızın
geçmişte mevzuatımıza yansıtıldığı hatırlanmalıdır. Gerçekten de, birebir AB Yönergelerinin, hatta bu Yönergelerden
daha kısıtlayıcı hükümlerin ilgili Çevre Yönetmeliklerine konulmuş olması madencilik sektöründe öngörülebilirliği or-
tadan kaldıran ağır bir tablo yaratmıştır (Bakınız 20,21,24 ). Benzer durum İSG ve bu kapsamda “havalandırma mevzuatı”
konusunda da yaşanmamalıdır. Elbette ülkemizde havalandırma konusunda mevzuat hazırlanırken ILO ve benzeri
mevzuatların başlıkları ve içeriklerinden yararlanılabilir. Hatta, özellikle son 10-15 yılda ölümlü maden kazalarında
dünyaya kıyasla belirgin derecede düşüş sağlayan Avustralya ve Güney Afrika gibi ülkelerdeki İSG düzenlemelerin,
havalandırma konusundaki düzenlemeleri ve uygulamaları -uygun olduğu ölçüde- ülkemiz için de örnek alınabilir.
Ancak unutulmamalıdır ki her ülkenin maden işletme şartları kendine özgüdür. Bu itibarla maden üretim sistemini
bütünleyen tüm paydaşlar, İSG yönünden -ülkemizin farklı maden ocak koşullarına da uyacak şekilde- bir mevzuatın
hazırlanması için çaba sarfetmelidir.
Bu makale “25. Uluslararası Madencilik Kongresi ve Sergisi”nde yayınlanan uluslararası bildirinin
güncellenen genişletilmiş bir özetidir. Nefeslik Dergisi’ndeki bu makaleye atıf yapmak isteyenler,
Nefeslik Dergisi yanı sıra, şu şekilde atıf yapmalıdır: Yıldız, T.D., 2017. Türkiye’de havalandırma
konusundaki mevzuat hükümlerinin iş sağlığı ve güvenliği açısından değerlendirilmesi.
25. Uluslararası Madencilik Kongresi ve Sergisi, 11-14 Nisan, Antalya, s.270-282.
KAYNAKLAR
[1] Baycık, G., 2006. İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Açısından Maden İşçileri. Yetkin Yayınları, ISBN 978-975-464-360-2, Ankara, 238 s.
[2] Biçer, N., 2016. Maden Planlaması ve Altyapı Tesislerinin İş Güvenliğindeki Önemi, (Sunum). 2. Uluslararası Madenlerde İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı ve Sergisi,
05-06 Aralık, Düzenleyen: Türkiye Madenciler Derneği (TMD).
[3] Bilge, M., 2014. Maden ocakları patlamaya hazır bomba gibi: En detaylı kriterleri içeren bir yönetmelik hazırlanmalı. Ayın Dosyası / Maden Ocaklarında Havalandırma,
MTMD Başkan Yardımcısı Mustafa Bilge ile röportaj, Termo Klima Dergisi, 6 (69), 114-118.
[4] Erbayat, C.K., Akyel, H.S., Yüksel, A., 2011. Yeraltı Kömür Madenlerinde İş Müfettişliklerince Yapılan Kaza İncelemelerinin Değerlendirilmesi, Maden İşletmelerinde İşçi
Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu, 24-25 Kasım, s.117-123, Zonguldak.
[5] Erbayat, C.K., 2016. Teftiş Gözüyle Türkiye Kömür Madenciliğinde İş Sağlığı ve Güvenliği Durum Özeti (Sunum). 2. Uluslararası Madenlerde İş Sağlığı ve Güvenliği
Konferansı ve Sergisi (05-06 Aralık 2016), TMD.
[6] ETKB, 2019. 2018 Yılı Faaliyetlerimiz. (Broşür). T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB).
[7] İşmen Günalçin, ?. Türkiye’de Madenlerde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Mevzuatı ve 176 sayılı Madenlerde Sağlık ve Güvenlik Hakkında ILO Sözleşmesi Karşılaştırma.
İşmen Günalçin Avukatlık Ortaklığı (İşmen Günalçin), 22 s.
[8] Kaynak, S.Ö., Kaynak, D., 2009. İş Kazaları Nedenlerine Farklı Bir Bakış ve Çözüm Önerileri. Maden İşletmelerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu, 19-20
Kasım, s.49-56, Adana.
[9] Maral, M., Yıldız, T.D., 2020. Nezaretçilerin gözünden maden işletmelerinin değerlendirilmesi. Kural, O. (Editör). İKSAD Yayınevi, ISBN: 978-625-7139-62-5, 1. basım,
162 s.
[10] Ökten, G., Fişne, A., 2017. Ocak havalandırmasının esasları. Temel Madencilik Bilgileri (ISBN: 978-605-64724-1-1), Bölüm 5, Ankara, s.418-461. Erişim: <https://
madencilikturkiye.com/wp-content/uploads/2019/04/Temel-Madencilik-Bilgileri-www.madencilikturkiye.com_.pdf>
[11] Pınar, T., Sarı, Y.D., 2011. Yeraltı Kömür Madenlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği, International Labour Office (ILO) Tarafından 2009 yılında Cenevre’de Yayınlanan Kitabın
Çevirisi, ISBN: 975-0060960, Akademi Doktorlar Yayınevi, 1. Baskı, Ankara, s.208-244.
[12] Resmi Gazete, 2010. Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği (MFUY), Yayımlandığı R.G. Tarihi/Sayısı: 06.11.2010 / 27751.
[13] Resmi Gazete, 2012a. 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu (İSGK), Yayımlandığı R.G. Tarihi/Sayısı: 30.06.2012 / 28339.
[14] Resmi Gazete, 2012b. İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği (İSGRDY), Yayımlandığı R.G. Tarihi/Sayısı: 29.12.2012 / 28512.
[15] Resmi Gazete, 2015. Maden I ̇ şyerlerinde I ̇ ş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik (MİİSGY), Yayımlandığı R.G. Tarihi/Sayısı:
10.03.2015 / 29291.
[16] Torun, M., Tekin, A.M., 2011. Ülkemiz Yeraltı Kömür İşletmeciliğinde Yaşanan Bazı Büyük İş Kazalarının Neden–Sonuç İlişkileri ve Değerlendirmeler. Maden İşletme-
lerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu, 24-25 Kasım, s.81-91, Zonguldak.
[17] TTK, 2018. TTK Havalandırma Yönergesi. TTK İş Sağlığı, Güvenliği ve Eğitim Dairesi Başkanlığı.
[18] Türkiye Barolar Birliği, 2015. Soma Maden Faciası – Benzeri Kazaların Önlenmesine Yönelik Sistem ve Temel Mevzuat Önerileri Hakkında Rapor. Türkiye Barolar
Birliği Yayınları No: 288, ISBN: 978-605-9050-40-1, 1. Baskı, Ankara, 136 s.
[19] Uzunkaya, C., 2022. Sunum. Maden Sanayii İşverenleri Sendikası (MASİS) ve Ankara Ticaret Odası (ATO) iş birliğinde organize edilen “Türkiye’de Maden Yatırımlarının
Bugünü ve Geleceği Forumu”, ATO.
[20] Yıldız, T.D., 2020. The impacts of EIA procedure on the mining sector in the permit process of mining operating activities & Turkey analysis. Resources Policy, 67,
101681. DOI: 10.1016/j.resourpol.2020.101681
[21] Yıldız, T.D., 2021a. How can the effects of EIA procedures and legislation foreseen for the mining operation activities to mining change positively in Turkey? Resources
Policy, 72, 102018. DOI: 10.1016/j.resourpol.2021.102018
[22] Yıldız, T.D., 2021b. Loss of profits occurring due to the halting of mining operations arising from occupational accidents or reasons related to legislation. Gospodarka
Surowcami Mineralnymi: Mineral Resources Management, 37 (4), 153-176. DOI: 10.24425/gsm.2021.139739
[23] Yıldız, T.D., Haner, B., 2017. Yeraltı madenciliğinde ocağa verilmesi gereken hava miktarı konusunda Türk mevzuatı hükümlerinin değerlendirilmesi. Uluslararası Maden
İşletmelerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu’2017, 02-03 Kasım, ISBN: 978-605-01-1087-6, Adana, s.47-65.
[24] Yıldız, T.D., Güner, M.O., Kural, O., 2017. Türkiye’de Maden Atıkları Yönetmeliği’nin madencilik sektörüne etkileri. 25. Uluslararası Madencilik Kongresi ve Sergisi,
11-14 Nisan, ISBN: 978-605-01-1008-1, Antalya, s.457-472.
[25] Yıldız, T.D., Maral, M., 2020. Supervision in the development of Turkish mining legislation. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22 (4), 1637-
1677. DOI: 10.16953/deusosbil.767141

SAYI 08-2023 NEFES LİK 81

6.06.2023 00:05:57
e-Nefes8.indd 81
e-Nefes8.indd 81 6.06.2023 00:05:57