Page 11 - ข้อเสนอปฏิรูปกระบวนการยุติธรรมทางอาญา โดย สสส

ุ
ื
่
ขอเสนอ การีปฏิิรีปกรีะบวนการียุติิธิรีรีมทางอาญา โดยุเครีอขายุปรีะชาชน
้
ู
ำ
ิ
ู
ั
3. แนวคดสาคญในการปฏิิรปกระบวนการยุุติิธรรมทางอาญา
ั
ิ
หลกนติิธรรม (The Rule of Law) เปนุเปาหมายสำำาคญของการีพฒนุาในุรีะดบโลก ภายใต�ฐานุคด
็
ิ
ั
ั
้
ั
ั
ิ
ำ
ำ
ิ
�
�
่
�
่
ำ
่
�
ิ
ำ
่
ั
่
วา การีพฒนุาทีขาดหลกนุตธิรีรีมจะนุาไปสำ้ความไมนุาเช้อถ้อ ไมไว�วางใจ และการีทาให�เกดความเหล้อมลา นุา
่
ิ
ำ
่
ิ
์
ั
ิ
่
ั
ไปสำ้ความไมสำงบตามมา องคการีสำหปรีะชาชาต (United Nations) ได�ให�คาจดกดความของหลกนุตธิรีรีมวาค้อ
ั
ั
ั
ุ
่
“หลกการีปกครีองทีบคคลทกคนุ สำถาบนุและหนุวย
�
ุ
งานุ ไม่วาจะเป็นุสำาธิารีณะ เอกชนุ หรีอรีฐเอง มความ
้
่
ั
ี
�
ั
ิ
รีบผู้ดชอบตอกฎหมายทีปรีะกาศตอสำาธิารีณะ มการี
ี
่
่
ั
ิ
บงคบใชกฎหมายอยางเสำมอภาคและตดสำนุคดดวย
ั
�
ี
�
่
ั
็
ความเปนุอสำรีะ และสำอดคลองกบบรีรีทดฐานุและ
ิ
�
ั
ั
ั
มาตรีฐานุสำิทธิมนุุษยชนุรีะหว่างปรีะเทศ อีกท�ง จะ
ิ
้
�
ั
ั
ิ
ตองมีมาตรีการีเพ�อปรีะกนุการีปฏบติตามหลักความ
้
สำงสำุดของกฎหมาย หลักความเสำมอภาคเบ�องหนุา
้
�
ั
่
ิ
กฎหมาย หลักความรีบผู้ดชอบตอกฎหมาย หลักความ
ั
�
่
เปนุธิรีรีมในุการีปรีบใชกฎหมาย หลกการีแบงแยก
็
ั
ั
ี
ั
่
่
�
ำ
ั
ำ
ิ
�
ี
ี
่
ั
อานุาจ หลกการีมสำวนุรีวมในุการีตดสำนุใจ หลกความชดเจนุแนุนุอนุของกฎหมาย การีหลกเลยงการีใชอานุาจ
ำ
ี
ำ
่
ิ
หรี้อการีดาเนุนุการีโดยอาเภอใจ และมความโปรีงใสำ”¹
รีฐธิรีรีมนุ้ญแหงรีาชอาณาจกรีไทย พทธิศกรีาช 2560 ได�กลาวถ่ง “หลกนุตธิรีรีม” โดยมการีบญญตไว�
ั
ิ
ั
ิ
่
่
ั
ั
ั
ิ
ั
ุ
ี
ั
ในุมาตรีา 3 วา “รีฐสำภา คณะรีฐมนุตรีี ศาล องคกรีอสำรีะ และหนุวยงานุของรีฐ ต�องปฏบตหนุ�าทีให�เปนุไปตาม
ิ
ั
่
ั
ิ
์
่
�
ั
็
ิ
ิ
ั
ั
รีฐธิรีรีมนุ้ญ กฎหมาย และหลกนุตธิรีรีม”
ิ
ำ
�
ั
ั
ิ
สำาหรีบความสำัมพนุธิของหลักนุตธิรีรีมกบกรีะบวนุการียุตธิรีรีมนุนุ ศ. คณิต ณ นุครี อธิบายไววา การีจะ
์
ิ
ั
ิ
�
่
ิ
ั
ั
่
ิ
�
ุ
้
ทาใหหลกนุตธิรีรีมเขมแขงและลงหลกปกฐานุในุสำงคม ตองมการีพฒนุากรีะบวนุการียตธิรีรีมอยางจรีงจง เพอให �
ิ
ั
ั
ิ
ั
ี
ำ
�
ิ
ั
�
็
็
ั
ี
ั
ิ
ั
กรีะบวนุการียุตธิรีรีมมปรีะสำทธิิภาพ โดยการีทาให�การีบงคบใช�กฎหมายมความเสำมอภาคและเปนุธิรีรีม การีใช�
็
ำ
ิ
ี
�
ุ
ำ
ี
�
�
ี
ี
อานุาจของเจาหนุาทในุกรีะบวนุการียตธิรีรีม ตองมกรีะบวนุการีตรีวจสำอบทด และกรีะบวนุการีตรีวจสำอบคนุหา
�
ี
ิ
�
�
ี
ี
�
ิ
ิ
ิ
่
ี
่
ความจรีงตองมปรีะสำทธิภาพ รีะบบการีทางานุของแตละหนุวยงานุในุการีดาเนุนุคดอาญาควรีมความรีอบคอบ
ำ
ิ
ำ
ิ
ั
ถีถ�วนุและควรีมการีปฏบตงานุรีวมกนุ และศาลต�องกรีะต้อรี้อรี�นุในุการีตรีวจสำอบค�นุหาความจรีง
ี
ิ
่
ิ
�
ั
2
¹ Report of the Secretary-General on the Rule of Law and Transitional Justice in Conflict and Post-Conflict Societies,
(S/2004/616)
ุ
ั
ี
�
์
ิ
2 คณต ณ นุครี, งานุเสำวนุา “เหลียวหลง แลหนุา การีอภิวฒนุกรีะบวนุการียตธิรีรีม” ในุโอกาสำฉัลองครีบรีอบ 80 ป มหาวิทยาลย
ั
ิ
ั
่
ิ
ธิรีรีมศาสำตรี์, และโปรีดดบทความ เรีอง กรีะบวนุการียุตธิรีรีมกบรีฐธิรีรีมนุญใหม http://www.isranews.org/isranews-article/item/35204-
ั
้
�
้
้
ั
policy_35204.html
ิ
ี
ิ
สมาคมสทธิเสรีภาพของปรีะชาชน (สสส.) 6