Page 28 - BOEK SELG.indb

Rudolf Steiner — Leven en Werk
waren met paradigma’s en interessesferen binnen het wetenschapsbedrijf, de politiek of kerkelijke instituties, was het tijdens Rudolf Steiners leven niet moeilijk om zijn werk en zijn de facto ongewenste leer, onder verwij- zing naar haar “occulte” achtergrond in diskrediet te brengen en de antro- posofie als resultaat van geesteswetenschappelijk onderzoek te bagatellise- ren, en op die manier de status quo ante – dat wil zeggen de situatie zoals hij was voordat zij optrad – te herstellen en op de oude manier verder te gaan. Michael Bauer, een leerling en medewerker van Rudolf Steiner, schreef in dit verband de wijze woorden:
‘Alles wat in wording is, brengt strijd met zich mee. Het nieuwe conflic- teert steeds met het oude omdat het iets anders is dan het oude. Ieder mens die de vooruitgang dient, moet dat met alle pijn van dien ervaren.’ 28
Rudolf Steiner werkte in een tijd waarvan hij de processen, gevaren en ont- wikkelingsmogelijkheden intensief in zich opnam. Maar zoals Christian Morgenstein benadrukte bleef hij tegelijkertijd een “gast” van de tijd waarin hij leefde.
Een en ander ondanks het feit, dat zowel het intellectuele als het kunstzin- nige profiel van zijn persoonlijkheid grote indruk maakte op mensen die het onbevangen in zich konden opnemen. De pedagoge Ellen Key was niet de enige die Rudolf Steiner als een in filosofisch en esthetisch opzicht hoog- ontwikkeld mens beleefde en over Steiner zei dat hij ook op mensen “die niet tot zijn medestanders behoren” alleen al op grond van zijn “zielvolle cultuur” en zijn “spirituele ernst”, indruk maakte.29
28 29
30
‘Men kan [...] er nauwelijks omheen om Steiner, los van alle pro’s en con- tra’s, als een van de meest ontwikkelde en in intellectueel opzicht briljant- ste mensen van de afgelopen eeuwen te beschouwen’, schreef Volker Bie- senbender in het voorjaar van 2011.30
Michael Bauer: Gesammelte Werke. Bd. 4. Aphorismen und Fragmente. Hrsg. Chris- toph Rau. Stuttgart: Urachhaus 1990, p. 71.
Ellen Key in “Svenska Dagbladet’, 27.03.1908. Afgedrukt in: Wolfgang G. Vögele: Der andere Rudolf Steiner: Augenzeugenberichte, Interviews, Kari- katuren. Dornach: Futurum Verlag 2005, p. 134.
Zie noot 26.
XXVIII