Page 136 - 7. SINIF AKILLI DEFTER

ünite5 İSLAM DÜŞÜNCESİNDE TASAVVUFİ YORUMLAR

(YESEVİLİK-KADİRİLİK)

Tasavvufî Yorumlar Nasıl Ortaya Çıkmıştır?
kıs
a
kısa Peygamberimizin vefatından sonra İslam toprakları-
a
kısa nın genişlemesi ve fetihlerin etkisiyle Müslümanlar
kıs
zenginleşti. Bu durumun sonucunda İslam dünya-
Tasavvuf: İslam dininin temel sında lüks ve gösteriş arttı. Bunu fark eden bazı
ilkelerine dayanarak ahlakı İslam alimleri, Hz. Peygamber’in ve sahabelerin
güzelleştirmek ve kişiyi ma- dönemindeki hayat tarzına tekrar dönülmesi ko-
nevi eğitimden geçirmek için nusunda eğitici ve öğretici çalışmalar yaptılar, gö-
ortaya çıkan yorumlara denir. rüşler sundular. Bu görüşler; dünya malının büyüsüne

Mutasavvıf: İslam’ın ahlaki kapılmamak, mal zenginliği yerine gönül zenginliği, nefsi
değerlerini hayata katmayı terbiye etmek gibi Kur’an ahlakında yer alan ilkelerdi. Zamanla bu görüşler
amaçlayan kişiyi kötü davra- doğrultusunda tasavvufi yorumlar oluştu. Ahmet Yesevi, Abdulkadir Gey-
nışlardan uzaklaştırmaya ça- lani, Mevlana, Hacı Bektaş Veli, Ahi Evran gibi şahsiyetlerle İslam dininin
lışan kimse. yayılmasına katkı sağlamıştır.
Derviş: Bir şeyhin gözetimin- YESEVİLİK
de bir tarikata girip ibadet- İlk Türk tasavvuf düşüncesidir. Kurucusu Hoca Ahmet Yesevi'dir.
lerle meşgul olan, nefsini te-
mizlemeye çalışan kimse. Ahmet Yesevi; Türkistan'ın Yesi şehrinde dünyaya gelmiştir.
Şeyh: İnsanları ahlaken eğit- Buhara'da önemli alimlerden ders alıp tekrar Yesi'ye dönerek
mek ve çeşitli dini konular- eğitim vermeye başlamıştır.
da bilgilendirmek üzere bir "Pir-i Türkistan" lakabıyla tanınmıştır.
tekke ve zaviyede ibadetle
meşgul olanlara önderlik eden "Divan-ı Hikmet " en önemli eseridir.
kimse.
KADİRİLİK
Mürit: Bir tarikat şeyhine
bağlanarak mürşidin verdiği Kurucusu Abdulkadir Geylani'dir.
ahlaki öğütleri uygulayan kişi.
Abdulkadir Geylani; Hz. Muhammed'in soyundan gelir ve
Dergâh: Bir tarikat şeyhi ile Geylan kasabasında dünyaya gelmiştir.
o tarikata mensup dervişle-
rin toplanıp ibadet ettikleri Bağdat'a giderek önemli alimlerden dersler almıştır.
yerdir. Müritlerine Kur’an ve sünnete bağlı kalmayı şart koşmuştur.

Tasavvuf anlayışında, İslam dininin hükümlerine titizlikle bağlı
kalmak esastır ve çok önemlidir.

Yesevilik
“Benim hikmetlerim Sübhan’ın fermanı,
Nakşibendilik Kadirilik Okuyup anlasan hepsi Kur’an’ın anlamı.
Benim hikmetlerim hadis hazinesidir,
Kişi, pay götürmese bil ki habistir.”
Ahmed Yesevi, Divan-ı Hikmet Ahmed Yesevi
Alevilik ve TASAVVUFİ Mevlevilik
Bektaşilik YORUMLAR Ahmed Yesevi, Divan-ı Hikmet adlı eserinde insanla-
ra İslam dininin ilkelerini açıklamış, Allah ve Peygamber
(s.a.v.) sevgisini konu alan birçok şiir yazmıştır.

136 7. Sınıf Yeni Nesil Akıllı Defter