Page 148 - 7. SINIF AKILLI DEFTER

ünite5 İSLAM DÜŞÜNCESİNDE TASAVVUFİ YORUMLAR

(Alevilik-Bektaşilikle İlgili Temel Kavram ve Erkanlar-I)

Musahip, yol arkadaşı demektir. Alevilik-Bektaşilikte, evli olan iki çiftin, pir
kısa
kıs a Musahiplik
kıs
a
kısa huzurunda ikrar verip yol kardeşi olmalarına musahiplik denilmektedir.
Musahipliğin gerçekleşmesi için bir cem töreni yapılır. Buna musahiplik
cemi adı verilir. Musahiplik ceminde pirin huzurunda ikrar verildiği için bu
Cem: Dede, pir veya mürşit cem, ikrar cemi olarak da bilinir. Alevilik-Bektaşilikteki musahiplik, mu-
denilen manevi liderler yö- hacir ve ensar arasındaki bu kardeşlik anlayışına dayanmaktadır. Bunun
netiminde ve belli kurallar nedeni Mekke’den göç eden Müslümanlara (Muhacir) Medineli Müslüman-
çerçevesinde yapılan dini tö- ların (Ensar) ev sahipliği yapıp kardeş ilan edilmeleridir.
rendir. Razılık ve Kul Hakkının Sorulması
Cemevi: Cem törenlerinin ya- Alevilik-Bektaşilikte kul hakkı ile Allah’ın huzuruna gitmemek çok önemlidir.
pıldığı yerdir. Üzerinde kul hakkı olanlar, insanlara zulmedenler ceme katılamazlar. Bu se-
beple kul hakkı yiyenlerin, cem başlamadan helalleşmeleri, birbirlerinden
İkrar: Söz vermek demek- razılık almaları gerekir. Bunun için dede, cem başlamadan insanlara birbir-
tir. Alevilik-Bektaşilik yoluna lerinden razı olup olmadıklarını sorar ve üzerinde hak olanların birbirleriyle
giren kişi, pir denilen manevi helalleşmelerini ister. Buna razılık ve kul hakkının sorulması denir.
öndere ikrar yani söz verir.
Cemde On İki Hizmet
Talip: Alevilik-Bektaşilik yo- Cem töreni sırasında yerine getirilmesi gereken çeşitli grevler vardır. Bun-
luna girmeyi kabul eden ve lara on iki hizmet denir.
bunun gereklerini yerine ge-
tireceğine dair mürşide söz Mürşit-Pir: Cemi Süpürgeci: Her hiz- İbrikçi: Ceme gelin-
veren kişidir.
yöneten manevi metin sonunda ce- lerin suyla temizlen-
Razılık ve kul hakkının sorul- önder. mevini süpürür. melerine yardım eder.
ması: Üzerinde kul hakkı olan
bir kişinin Alevi-Bektaşi inan-
cına göre cem törenine katıl- Zakir: Saz çalarak Rehber: Adap ve Pervaneci: Ce sı-
ması uygun görülmez. deyişler söyler. erkan öğreten kim- rasında semah dö-
se. ner.
On iki hizmet: Cem töreni
yapılırken yerine getirilmesi
gereken hizmetlere denir. Sakkacı: Ceme ge- Gözcü: Cemin dü- Peykçi: Cemin ya-
lenlere su dağıtır. zenini sağlar. pılacağını herkese
haber verir.

Lokmacı: Kurban Çerağcı: Mumu ya- İznikçi: Cemevine
ve yemek işleriyle kar ve meydanı ay- gelenlerin ayakka-
ilgilenir. dınlatır. bılarını düzenler.
Müsahiplik:
Yol kardeşi olmak

BİR AYET BİR HADİS
On İki Hizmet:
Cem sırasında yerine “Ey huzura kavuşmuş insan! Sen ondan razı, o da sen-
getirilen görevler den razı olarak Rabb’ine dön. (Seçkin) kullarım arasına
katıl ve cennetime gir!” (Fecr suresi, 28. ayet)
Razılık: Allah insanların, kendi huzuruna geldiklerinde birbirlerine
Kul hakkının karşı üzerlerinde kul hakkının olmamasını istemiştir. Çün-
sorulması kü kul hakkı iki kişi arasındaki bir hesaplaşmadır.

148 7. Sınıf Yeni Nesil Akıllı Defter