Page 69 - DDY YKS SINIF SORU BANKASI

10. SINIF
4 4
KONU AHLAKİ TUTUM VE DAVRANIŞLAR ÜNİTE
ANLATIM

1. İSLAM AHLAKININ KONUSU VE GAYESİ
İnsanın manevi yönünü ifade eden “ahlak” kelimesi, yaratılış, yaratılmış karakter ve tabiat anlamlarına gelen “hulk”
kelimesinin çoğuludur. Ahlak kelimesi ile genellikle iyi ve kötü huylar kastedilir.
İslam ahlakının konusu insanın duygu, düşünce ve davranışlarını kapsar. Bu nedenle İslam ahlakı bireyin davra-
nışlarını, duygularını ele alarak, değerlendirmeye tâbi tutar. Bu değerlendirme sonucunda duygu ve düşünceleri,
sebebine veya sonucuna göre “iyi” ve “kötü” olarak nitelendirir. Ahlak ilminin konusu iki kısımda incelenebilir:
Birincisi, insanların bireysel ve toplumsal yaşayışlarında uymaları gereken ahlakî kuralların aydınlatılması. İkinci
kısım ise, bunları yaşayacak olaninsanın incelenmesi.
Ahlakın gayesi, dünya ve ahiret mutluluğunu kazandırmaktır. Çünkü ahlak eğitimini başarmış insanlar, kendi iç
dünyalarında mutlu oldukları kadar, Allah (c.c) ve Resulü tarafından sevilirler. Peygamber Efendimiz (s.a.v) “Ben
güzel ahlakı tamamlamak için gönderildim.” buyurarak ahlakın gayesini açıklamıştır.

2. İSLAM AHLAKININ KAYNAKLARI
İslam ahlakının ilk kaynağı Kur’an-ı Kerim’dir. Kur’an’ın ortaya koyduğu tüm güzellik ve değerler, İslam ahlakını
ifade eder. Kur’an öncelikle insanın bireysel ve toplumsal özelliklerini kabul ederek onu ahlaki bir varlık haline ge-
tirecek genel kaideleri koyar. İslâm’ın temel kaynağı Kur’an-ı Kerim, söz ve lafız olarak okunması ibadet olan bir
kitaptır. Kur’an, bütün dinî hükümlerin dayandığı bir kaynak olduğu gibi, ahlaki hüküm ve kuralların da çıkarıldığı
ana kaynak durumundadır.
İslam ahlakının ikinci kaynağı peygamberimiz Hz. Muhammed’in hayatı ve sözleri yani sünnetidir. Sevgili Peygam-
berimiz Allah’ın buyruklarını eksiksiz bir şekilde insanlara bildiren ve bu buyrukları en iyi şekilde uygulayan örnek
insandır. Ahlaki güzellikleri tamamlamak için gönderilmiş olan yüce Peygamberimiz, yaşantısı ve sünnetiyle bir
ahlak eğitimcisi işlevi görmüştür.
En güzel ahlakı tamamlamak için Allah (c.c) tarafından gönderilmiş olan Hz. Peygamber’in (s.a.v) ahlak ile ilgili
sözleri ve davranışları, hadis kitaplarında “Ahlâk” veya “Adab” bölümleri şeklinde yer almaktadır.

3. AHLAK İLE TERBİYE ARASINDAKİ İLİŞKİ
Terbiye günümüz diliyle eğitim, ıslah etmek, gözetmek, korumak demek olup, çocuğu büyütmek, geliştirmek
demektir. İnsanın beden, zihin ve ahlak bakımdan geliştirilip olgunlaştırılmasına terbiye denir. Terbiye, Allah’ın
isimlerinden olan “Rab” ile ilgilidir.
Allah (c.c.) iyi ve kötü huyları insanın doğasına yerleştirmiş, onları terbiye etme işini de insana bırakmıştır. Bu du-
rum kişinin istediğinde ve iyi bir eğitim aldığında ahlakını güzelleştireceği, aksine kötü bir terbiye ile de kendisini
felakete sürükleyeceği anlamına gelmektedir. Kur’an-ı Kerim’de nefsini “tezkiye” eden kişinin kurtulacağından
bahsedilir. Bu durum bir ayette şöyle ifade edilir: “Çünkü ümmîlere (bilmeyenlere) içlerinden, kendilerine ayetle-
rini okuyan, onları temizleyen, onlara Kitab’ı ve hikmeti öğreten bir Peygamber gönderen O’dur. Kuşkusuz onlar
önceden apaçık bir sapıklık içindeydiler.” (Cuma suresi, 2. ayet)
Sağlam bir karakter oluşturmak için, önce insanın doğru bir inanç sistemine sahip olması gerekir. İnanç sistemine
uygun bir yaşantı, insanın iradesini güçlendirmesiyle olur. Bunu da iman ve ibadet esaslarıyla gerçekleştirir.

4. İSLAM AHLAKINDA YERİLEN BAZI DAVRANIŞLAR
Yalan: Yalan, gerçeğe aykırı söz söylemek, asılsız bilgi ve haberlerle gerçeği çarpıtmaktır. Yalanın zıddı doğruluk-
tur. Kur’an-ı Kerim insanları doğru sözlü olmaya çağırmıştır. Kur’an’da, “Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten
sakının ve doğru söz söyleyin.” (Ahzâb suresi, 70. ayet) buyurulur.
69
YKS KONU ANLATIMLI SORU BANKASI