Page 6 - E - Book ว 23101 ชุดที่ 2 โครโมโซมของมนุษย์และความผิดปกติทางพันธุกรรม

ตาบอดสี (color blindness) หมู่เลือด

การเห็นสีตามปกติเป็นลักษณะเด่น (C) ส่วนการบอดสีเป็นลักษณะด้อย (c) โดย หมู่เลือดระบบ ABO มีรูปแบบของยีนที่ควบคุมอยู่ 3 แบบ คือแอลลีล IA แอลลีล

ี
ยีนที่ควบคุมการมองเห็นสีนี้มีอยู่เฉพาะบนโครโมโซม X ถ้าโครโมโซม X ทั้งคู่ของแม่มแอล IB และแอลลีล ii โดยอาจมีจีโนไทป์แบบต่าง ๆ ได้เป็น IAIA, IAi, IBIB, IBi, IAIB และ ii
ลีลที่ควบคุมลักษณะเด่นและลักษณะด้อยอยู่ด้วยกัน คือ XCXc ส่วนโครโมโซม X ของพ่อ ตามล าดับ โดยแอลลีล IA และ IB เป็นแอลลีลเด่น ส่วนแอลลีล i เป็นแอลลีลด้อย ดังนั้น

มียีนที่ควบคุมลักษณะเด่น คือ XCY ลูกที่เกิดมาเป็นชายเท่านั้นที่จะมีโอกาสตาบอดสี ส่วน คนที่มีจีโนไทป์เป็น IAIA และ IAi จะมีเลือดหมู่ A ถ้ามีจีโนไทป์เป็น IBIB และ IBi จะม ี
ลูกสาวไม่มีโอกาสเลย ดังแผนภาพต่อไปนี้ เลือดหมู่ B ถ้ามีจีโนไทป์เป็น IAIB จะมีเลือดหมู่ AB เนื่องจากเป็นแอลลีลเด่นทั้งคู่ และถ้า
มีจีโนไทป์เป็น ii ก็จะมีเลือดหมู่ O นอกจากนี้สิ่งแวดล้อมยังมีอิทธิพลต่อฟีโนไทป์ คือ

1. สิ่งแวดล้อมภายใน หมายถึง สิ่งแวดล้อมที่อยู่ภายในของสิ่งมีชีวิตนั้น
ๆ เป็นสิ่งแวดล้อมที่ควบคุมได้ยาก เช่น ระดับฮอร์โมน เพศ อายุ การเต้นของหัวใจ ความ

ดันเลือด และการไหลเวียนของเลือด
2. สิ่งแวดล้อมภายนอก หมายถึง สิ่งที่อยู่ภายนอกร่างกายของสิ่งมีชีวิต
แต่มีอิทธิพลต่อการแสดงออกของลักษณะต่าง ๆ เช่น แสง เสียง อุณหภูมิ อาหาร ยา

สารเคมี และการออกก าลังกาย

จะเห็นได้ว่า ถ้าแม่เป็นพาหะ แต่งงานกับพ่อที่มีการมองเห็นสีปกติคือมแอลลีลเด่น
ี
ลูกชายที่เกิดมาจะมีโอกาสตาบอดสีเท่ากับ 1 ใน 2 ส่วนลูกสาวตาปกติทุกคน แต่จะเป็น
พาหะเท่ากับ 1 ใน 2 เท่ากัน แต่ถ้าพ่อตาบอดสีแต่งงานกับแม่ตาปกติที่ไม่มียีนด้อยแฝงอยู่ เพียงแค่แสกน QR Code

ลูกชายที่เกิดมาจะไม่มีโอกาสเป็นโรคเลย แต่ลูกสาวทุกคนจะเป็นพาหะทุกคน ความผิดปกติของโครโมโซมง่ายนิดเดียว