Page 48 - เมืองลับแล(ง)
P. 48
บทบาทเมืองลับแลสมัยอยุธยาตอนปลาย
ุ
ใน เอกสารคำให้การชาวกรงเก่า (โยธยายาสะเวง) กล่าวถึง เหตุการณ์เมื่อครั้งยกทัพไปรบกับ
ั
ี
เมืองเชยงใหม่ในรชกาลสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เสด็จประทับแรมตามระยะทางโดยลำดับเมือง
และตำบล ๓๔ แห่ง จนถึงเมืองเชียงใหม่ ปรากฏชื่อเมืองในเขตจังหวัดอุตรดิตถ์ คือ เมืองพิไชย เมือง
ั้
ี้
ุ
ทุ่งยง เมืองวังโพ (บางโพ) เมืองลับแล เหตการณ์นตรงกับ พ.ศ. ๒๒๐๓ แตกตางจาก พระราช
10
่
12
11
ั
ุ
ุ
ั
์
พงศาวดารกรงศรีอยธยา ฉบับพนจันทนุมาศ (เจิม) และ ฉบับพระพนรตน ที่กล่าวว่า สมเด็จพระ
ุ
ุ
นารายณ์มหาราชเสด็จยกทัพหลวงจากกรงศรอยธยาไปตงทัพหลวงที่เมืองพษณุโลก เป็น
ี
ั้
ิ
กองบัญชาการทัพแล้วให้พระยาโกษาธิบดี (เหล็ก) เป็นแม่ทัพคุมพลไปรบเมืองเชยงใหม่ผ่านทางเมือง
ี
สุโขทัย เมืองเถิน เมืองนครลำปาง จนถึงเมืองเชียงใหม่
่
แม้ว่า พระราชพงศาวดารไม่ได้กล่าวถึงการยกทัพผ่านบรเวณเมืองลับแล แตก็เป็นไปได้ที่อาจมี
ิ
ั
ุ
ิ
ื
การรวบรวมไพร่พลจากหัวเมืองเหนอ (บรเวณภาคเหนอตอนล่าง) เพื่อเป็นกองกำลังสนบสนนในการ
ื
รบที่เมืองเชียงใหม่
์
ี้
ั้
แตใน ตำนานพระเจ้ายอดคำทิพย ได้กล่าวถึงเหตการณ์ในครงนว่า เมื่อยกทัพมาถึงเมือง
่
ุ
ั้
ั้
ั้
ิ
พษณุโลกได้ ๒๐ วัน ได้นำพลศกมายงที่เวียงลับแลงไจย ครงนนสมเด็จพระนารายณ์ได้ถวายเงิน
ึ
๑๐๐๐ เพื่อบูรณะพระวิหารวัดบุปผารามสวนดอกไม้สัก (วัดดอนสัก) แล้วเสด็จสรงนำพระเจ้ายอดคำ
้
13
ทิพย์ วัดลับแลงหลวง [แต่บริบททางสถาปัตยกรรมของวิหารวัดดอนสักน่าจะเกิดขึ้นภายหลัง ซึ่งจะ
กล่าวต่อไป]
่
ิ
จากประวัตการบูรณะวิหารรมพระแท่นศลาอาสน เมืองทุ่งยง ที่ระบุใน จารกพระวิหารพระ
์
ึ
ิ
ั้
ิ
แท่นศลาอาสน ให้ข้อมูลว่า พระยาสวรรคโลก ผู้มีเชื้อสายฝ่ายปู่เป็นพระเจ้าเชยงตง ฝ่ายยาเป็นบุตร
ี
์
่
ุ
เจ้าฟ้าเมืองไลค่าผู้ครองเมืองนครลำปาง ฝ่ายตาเป็นบุตรพญาแมนผู้ครองเมืองเชียงใหม่ เมื่อครั้ง พ.ศ.
้
ู่
๒๒๐๓ ที่สมเด็จพระนารายณ์มหาราชยกทัพไปเมืองเชยงใหม่ไดกวาดตอนผู้คนชาวล้านนาลงมาอยที่
้
ี
ุ
ี
ั
้
ุ
ั
ั
กรงศรอยุธยา และไดรบราชการในพระนครศรีอยธยา กระทั่งเมื่อ พ.ศ. ๒๒๘๙ อ้ายนกโสมตั้งตวเป็น
ใหญ่ในเมืองล้านช้างแล้วยกทัพเข้ามาถึงเมืองลพบุรี ครั้งนั้นหลวงทรงพลจึงอาสาไปรบกับนักโสมจนมี
10 คำให้การชาวกรุงเก่า. หน้า ๑๐๓.
11 พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม). หน้า ๓๐๖ – ๓๑๐.
12 พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพระพนรัตน์. หน้า ๒๑๑ – ๒๑๓.
ั
ิ
์
13 วรรณกรรมตำนานพระเจ้ายอดคำทพย มีปจฉิมความจบเพียงเท่านี้ โดยระบุว่าพระสุวรรณปัญญาญาณ
ได้เป็นผู้ประพันธ์ไว้ที่วัดลับแลงหลวง
เมืองลับแล(ง) ประวัติศาสตร์และข้อค้นพบใหม่
หน้า ๓๖
