Page 487 - เมืองลับแล(ง)
P. 487
บทที่ ๑
บทนำ
๑. ที่มาและความสำคัญของปัญหา
“เวียงซาก” หรือ “เมืองซาก” ตามประวัติศาสตร์การรับรู้ของนักวิชาการประวัติศาสตร์เป็นเมือง
ที่พระญาไสลือ (พระมหาธรรมราชาธิราช ที่ ๒) กษัตริย์สุโขทัย นำพ่อท้าวยี่กุมกาม เจ้าเมืองเชียงราย มาไว้
ที่เมืองซาก ซึ่งพ่อท้าวยี่กุมกามหรือเจ้ายี่กุมกาม พระราชโอรสองค์ที่ ๒ ของเจ้าพระญาแสนเมืองมา
พระมหากษัตริย์ผู้ปกครองรัฐล้านนาพระองค์ที่ ๗ แห่งราชวงศ์มังราย หลังจากทเจ้าพระญาแสนเมืองมา
ี่
สวรรคต ราชบัลลังก์ของล้านนาต้องสั่นคลอนเนื่องจากเหล่าเสนาอำมาตย์ได้ให้เจ้าพระญาสามฝั่งแกน
พระราชโอรสองค์ที่ ๓ ของเจ้าพระญาแสนเมืองมาสืบสันติวงศ์ต่อจากพระราชบิดา โดยเจ้ายี่กุมกามถูกริดรอน
ี่
้
สิทธิอันชอบธรรมตามฐานันดรศักดิ์ทควรจะเป็น กล่าวคือ สืบสันติวงศ์เป็นพระมหากษัตริย์ปกครองรัฐลานนา
ต่อจากพระราชบิดา เหตุการณ์นี้ถูกระบุในตำนานพื้นเมืองเชียงใหม่ โดยมีการขอความช่วยเหลือจาก
พระมหาธรรมราชาธิราช ที่ ๒ (ไสลือ) แต่งทัพนำทหารขึ้นตีเชียงใหม่ แต่ไม่สามารถนำกำลังพลเข้ายึดเมือง
เชียงใหม่เพื่อทวงบัลลังก์คืนได้ อีกทั้งเมื่อพระญาไสลือได้ประทับยังเมืองเชียงรายได้ทอดพระเนตรเห็นดอย
ื
ช้างเป็นรูปหนู เป็นเหตุให้พระญาไสลอ นำเจ้ายี่กุมกามมาอยู่ทเมืองซากซึ่งในเอกสารพงศาวดารโยนกไดระบุ
ี่
้
้
ข้อมูลว่า พระญาไสลือไทได้นำพ่อทาวยี่กุมามมาไว้ที่เมืองซาก อันตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำซากซึ่งเป็นแควของแม่น้ำ
ยมจากเหตการณดังกล่าวข้างต้น ที่กล่าวถึงในเอกสารประวัติศาสตร์ทั้งสองเอกสารก็ไม่สามารถระบุตำแหน่ง
์
ุ
ของเมืองซากที่กล่าวถึงได้ เพียงทราบข้อมูลว่าอยู่ในอาณาเขตการปกครองของรัฐสุโขทัยเท่านั้น
สืบเนื่องจากที่วันท ๒๗ เมษายน พ.ศ. ๒๕๖๑ ทางกลุ่มฟื้นฟูอัตลักษณ์ไทยวนลับแลงนำโดย
ี่
ู
้
ดาบฟ้า ไชยลับแลง ไดประสานศนย์ศึกษาเอกสารโบราณ (ศ.อ.บ.) มาจัดระเบียบใบลานของวัดท้องลับแล
ตำบลฝายหลวง อำเภอลับแล จังหวัดอุตรดิตถ์ ได้พบกับบันทึกตำนานฉบับเก๊าพระเจ้ายอดคำทิพย์
วัดลับแลงหลวง (วัดท้องลับแล) ซึ่งพบข้อความระบุถึงว่า เมืองลับแล(ง)มีบริเวณตั้งอยู่ที่ราบลุ่มแม่น้ำน่านและ
แม่น้ำยมเรียกชื่อว่า “เมืองซากสระหนองหลวง” และมีสาระสำคัญกล่าวถึงกรณีที่พระญาไสลอ(ไท)นำเจาทาว
้
้
ื
ยี่กุมกามและชาวเชียงรายมาอยู่บำรุงเมืองซากในเขตการปกครองของรัฐสุโขทัย
จากการค้นพบเอกสารดังกล่าวอีก ๑ ฉบับ มีข้อความคล้ายกับฉบับแรกเหมือนกับฉบับแรก ทำให้ผ ู้
ศึกษามีประเด็นคำถาม คือ (๑) ตำแหน่งที่ตั้งของเมืองซาก ? (๒) คำว่า “ชากังราว - ชคราว - ชากราว –
ี
ชวาชกํ - สักเตาไชยะ อาจมีความเกี่ยวข้องกับเมืองซาก ? และ (๓) วิเคราะห์เปรียบเทยบความหมายของคำ
ว่า “ชากังราว - ชคราว – ชากราว - ชวาชกํ - สักเตาไชยะ” เพื่อพิสูจน์สมมุติฐานเมืองซากต่อไป
การศึกษาเปรียบเทียบสมมุติฐานเมืองซาก (ทราก) ฯ
หน้า ๑
