Page 547 - หนังสือเมืองลับแล(ง)

บทที่ ๓
การปรากฏคำว่า “Metac” ในแผนที่ในสมัยอยุธยาและรัตนโกสินทร์

นอกจากการปรากฎคำว่า “เมืองซาก” หรือ “ทราก” ในเอกสารทางประวัติศาสตร์ แล้วยังมีการ
ปรากฎในแผนที่ต่าง ๆ ในสมัยอยุธยา ตามข้อมูลที่ค้นพบจากการรวบรวมข้อมูลแผนที่ในสมัยอยุธยาตั้งแต ่
พ.ศ. ๒๐๘๕ - ๒๓๐๗ ของอาจารย์ชาญวิทย์ เกษตรศิริ ซึ่งได้ประมวลแผนที่ทางประวัติศาสตร์ ทางภูมิศาสตร์

การเมือง กับลัทธิอาณานิคมในอาเซียน – อุษาคเนย์

๑. แผนที่สมัยอยุธยา

แผนที่ “ราชอาณาจักรสยาม” โดยเมอซิเออร์ เดล ลามาร์ และซิมง เดอ ลาลูแบร์ พ.ศ. ๒๒๓๔ (ค.ศ.
๑๖๙๑) Carte du Royaume de Siam
แผนที่ Carte du Royaume de Siam (ขนาด ๓๓๗ x ๑๖๖ มม.) โดย เมอซิเออร์ เดอ ลามาร์
(M.de la Mare) วิศกรชาวฝรั่งเศส ที่เข้ามารับราชการในสยาม ช่วงปลายแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช

โดยต่อมา ซิมง เดอ ลาลูแบร์ (Simon de la Loubbère) ราชทูตฝรั่งเศสที่เข้ามาในสยามในเวลาไล่เลี่ยกัน ได ้
นำมาปรับปรุงเพื่อตีพิมพ์ลงในหนังสือ Du royaume de Siam par Monsieur de La Loubère หรือ
“จดหมายเหตุ เอด ลาลูแบร์” โดยพิมพ์ครั้งแรกที่กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส พ.ศ. ๒๒๓๔ (ค.ศ. ๑๖๙๑)

ตรงกับต้นรัชสมัยสมเด็จพระเพทราชาหรืออยุธยาตอนปลาย
ี่
แผนที่สยามโดย เอด ลามาร์/เดอ ลาลูแบร์ ภายใต้ชื่อนี้ พิมพ์ใหม่เป็นภาษาฝรั่งเศสทกรุงอัมสเตอร์ดม
ั
ประเทศเนอเธอร์แลนด์ ในปีเดียวกัน (แต่ใช้แม่พิมพ์ต่างกัน) และ พ.ศ. ๒๒๔๓ (ค.ศ. ๑๗๐๐) พ.ศ. ๒๒๕๗
ี่
(ค.ศ. ๑๗๑๔) ทั้งยังพิมพ์เป็นภาษาอังกฤษทกรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ พ.ศ. ๒๒๓๖ (ค.ศ. ๑๖๙๓) โดยใช ้
ชื่อแผนที่ว่า A Mapp of the Kingdome of Siam)

คณะราชทูตฝรั่งเศสที่สองที่นำโดย เซเบเรต์ (Claude Cèberet du Boullay) ผู้อำนวยการบริษัท
อินเดียตะวันตกของฝรั่งเศส และเอด ลาลูแบร์ นี้เป็นผลสืบเนื่องมาจากคณะทูตชุดแรกของเดอ โซมองต ์
(Chevalier de Chaumont) ซึ่งได้เข้าเฝ้าและถวายพระราชสาส์นต่อสมเด็จพระนารายณ์มหาราชในปี พ.ศ.

๒๒๒๘ (ค.ศ. ๑๖๘๕) คณะราชทูตฝรั่งเศสชุดที่สองนี้ เป็นผู้นำคณะราชทูตสยามชุดของโกษาปานกลับมา
พร้อมกันในเดือนกันยายน พ.ศ. ๒๒๓๐ (ค.ศ. ๑๖๘๗)
แผนที่แสดงอาณาเขตหรือพรมแดนของสยาม โดยแบ่งออกเป็น “สยามตอนบน” หรือ Haut Siam
กับ “สยามตอนล่าง” หรือ Bas Siam “สยามตอนบน คือ อาณาบริเวณที่อยู่เหนืองกรุงศรีอยุธยาขึ้นไปตาม

แม่น้ำเจ้าพระยา (Menam) ตามลำดับ คือ ชัยนาท (Tchainat) นครสวรรค์ (Laconsevan) กำแพงเพชร
(Campengpet) สุโขทัย (Socotàï) พิษณุโลก (Porselouce) สวรรคโลก (Sanquelouc) พิชัย (Pitchiàï)
ละครไท/นครไทย (Locontàï) เมืองฝาง (fang) เหนือสุดของสยามคือ แม่ตาก (Metac) โดยที่ เชียงใหม่

การศึกษาเปรียบเทียบสมมุติฐานเมืองซาก (ทราก) ฯ
หน้า ๖๑