Page 70 - องค์ความรู้ ฉบับตีพิมพ์ จริง Ver1 (1)
P. 70
๕๘
เรือนข้าว
ี
ี
เรือนข้ำว หลองข้ำว เฮยนข้ำว หรือ เฮยข้ำว จะอยู่ทำงทิศ
ื้
ตะวันตกของตัวเรือนเสมอ แบ่งพนที่ออกเป็นสองส่วนคือ ส่วนพนที่ใช้สอย
ื้
ซึ่งในบำงหลังพบกำรใช้พื้นที่ส่วนนี้เป็นครัวไฟด้วย(ในกรณีเป็นเรือนที่ไม่แยก
ื้
ครัวไฟออกไปอีกหลัง จะใช้พนที่ส่วนนี้ของเรือนข้ำวเป็นครัวไฟ ซึ่งมักจะอยู่
ส่วนด้ำนหลังของเรือนข้ำว) และส่วนของกำรเก็บเมล็ดข้ำว โดยจะแบ่งพนที่
ื้
นี้ออกเป็นอกสองห้องคือ ห้องเก็บเมล็ดข้ำวเหนียว หนึ่ง ห้อง และห้องเก็บ
ี
เมล็ดข้ำวจ้ำว หนึ่งห้อง เรือนข้ำว ส่วนใหญ่จะมีส่วนต่อเติมเป็นเพงกันสำด
ิ
เรียกว่ำ พำไล หรือ ผำไล มีทั้งเป็นเสำต้นขนำดเล็กรับน้ ำหนักเครื่องหลังคำ
หรือเป็นแบบไม้ค้ ำยันด้วย ประตูส่วนกั้นเรือนข้ำวส่วนเก็บเมล็ดข้ำวนั้น จะ
ใช้กลไกไม้กระดำนถอดเพมตำมระดับปริมำณของเมล็ดข้ำว ลักษณะของฝำ
ิ่
ื้
เรือนข้ำวจะตีฝำกระดำนในแนวตั้งโดยส่วนของพนที่เก็บเมล็ดข้ำวนั้นจะวำง
โครงคร่ำวไม้ไว้ด้ำนนอกแล้วตีฝำกระดำนไว้ด้ำนใน เสำเรือนข้ำวอำจเป็นเสำ
ไม้แปดเหลี่ยมขนำดใหญ่กว่ำเรือนนอน ยำวรวดรับไม้อกไก่ด้ำนบน ในบำง
ิ
กรณีที่เป็นเสำดินกี่หรือเสำอฐแดง จะมีกำรใช้ไม้เสำเป็นท่อนวำงนอนทอด
ยำวบนหัวเสำดินกี่นั้นเพอรับเสำไม้ที่จะขึ้นเป็นโครงสร้ำงด้ำนบนของตัว
ื่
ิ
อำคำรเรือนข้ำว เรียกว่ำ เสำไม้ทอด ส ำหรับดินกี่หรืออฐแดงที่พบใช้ในลับ
แล จะมีลักษณะเป็นก้อนขนำดใหญ่ แต่เดิมมีแหล่งผลิตแถวบ้ำนวัดป่ำ
ต ำบลฝำยหลวง อำเภอลับแลในปัจจุบัน ซึ่งแหล่งผลิตดังกล่ำวจะผลิต
ภำชนะดินเผำที่ใช้ในชุมชน และกระเบื้องมุงหลังคำที่เป็นดินเผำ หรือ
กระเบื้องดินขอด้วย
ครัวไฟ