Page 3 - STAV broj 142
P. 3
UVODNA RIJEč
Filip Mursel Begović
Zašto se prešućuje postojanje ahmedije s crvenom zvijezdom
Kada imam
Prve proleterske
divizije kaže:
“Stoj, no pasarán”
Prvo zasjedanje ZAVNOBIH-a u Mrko- tački 4 Rezolucije javno protestiralo protiv partizanski odred stupila 103 Bošnjaka.
njić-Gradu 25. i 26. novembra 1943. godine ustaških zločina, 14. augusta navršile su se Borci i komandni kadar Muslimanskog
značilo je vraćanje i potvrđivanje izgubljene 76 godine. Upravo ovaj zaključak predstav- bataljona bili su jezgro svim budućim boš-
državnosti Bosne i Hercegovine. Niz ista- lja začetak svih muslimanskih rezolucija, ali njačkim partizanskim jedinicama u Istočnoj
knutih bošnjačkih intelektualaca i javnih prije svega Sarajevske rezolucije, čiji su autori i Centralnoj Bosni. Od boraca ovog bataljo-
radnika, poput Avde Hume, Osmana Ka- i inicijatori Mehmed ef. Handžić i Kasim na formirane su 3. muslimanska četa Prvog
rabegovića, Hasana Brkića, Ismeta Mujezi- ef. Dobrača. Bošnjački doprinos antifašistič- istočnobosanskog proleterskog bataljona, 3.
novića, dr. Hamdije Čemerlića, Muhameda koj borbi u Drugom svjetskom ratu potvr- M-bataljon 6. Istočnobosanske brigade i, na
Sudžuke, Skendera Kulenovića i Sulejma- đuje i 49 Bošnjaka proglašenih narodnim kraju, 16. Muslimanska brigada.
na Filipovića, izabrano je u predsjedništvo herojima, ali i činjenica da je više jedinica Međutim, ovi primjeri nikako ne zna-
ZAVNOBIH-a. i brigada NOVJ u svom nazivu imalo “mu- če da Bošnjaci muslimani nisu zabilježili i
slimansku” odrednicu. Ove smo podatke značajno učešće i u jedinicama ustaške voj-
Odmah poslije Prvog zasjedanja ZAV- sustavno iznosili na stranicama sedmičnika ske te jedinicama SS-a. No, znači da ih se
NOBIH-a, vijećnici Bošnjaci obratili su se Stav iz pera historičara Osmana Sušića, koji, uglavnom želi predstaviti kao kvislinge i fa-
proglasom Muslimanima Bosne i Hercegovine, među ostalim, primjećuje da se masovnije šiste. Unucima mladih muslimana osporava
a tokom 1944. godine dolazi i do aktivnijeg pridruživanje Bošnjaka NOB-u ostvaruje se da su im djedovi bili antifašisti i kao ta-
učešća ilmije u redovima NOP-a. Četverica 1943. godine prekidom isprva direktne i kvi pristupili narodnooslobodilačkoj borbi.
vijećnika AVNOJ-a i ZAVNOBIH-a bili su ugovorene (1941), a zatim prešutne (1942) Razlog tome jeste zato što njihovi djedovi
imami: hadži Mehmed Mujkić, hafiz Halil saradnje partizanskih i četničkih štabova, kao muslimani kasnije nisu mogli prihva-
Sarajlić, Omer Maksumić i Sulejman Topić. što koincidira s njemačkom i ustaškom po- titi komunističku ideologiju koja je značila
Možda su upravo oni na gotovo nepozna- litikom koja je potpisivala sporazume s čet- ateizaciju i otklon od vjere. Nažalost, neki
toj arhivskoj slici gdje partizani klanjaju nicima kojima su prepuštali vlast u Istočnoj ni danas ne umiju odvojiti duh antifašizma
u džamiji nakon povratka sa zasjedanja i Centralnoj Bosni, a time Bošnjake direk- od režimskog komunizma, što stvara ideo-
AVNOJ-a u Mrkonjić-Gradu. Krajiška ilmija tno izvrgavali klanju. lošku zbrku i kriva tumačenja koja mogu
izdala je rezoluciju 1944. godine s potpisima izazivati društveno-politički haos. Iako za
34 imama koji su pozivali kolege da se pri- Svetozar Vukmanović Tempo, koji je u to postoje jasni dokazi, osporava se i da je
druže NOP-u. Među tim kolegama nalazio to vrijeme bio delegat CK KPJ za Bosnu i Alija Izetbegović bio pripadnik NOP-a i da
se i Zahir ef. Havić, imam iz Slatine, Foča, Hercegovinu, pisao je da su se i jedinice pod se jasno svrstao među antifašiste. S velikom
vjerski referent Prve proleterske divizije. partizanskom komandom u jednom periodu se rezervom i borba Armije RBiH pod njego-
Zarobljen je od ustaša i ubijen u logoru Saj- odnosile prema Bošnjacima kao i četnici. vim vodstvom u periodu od 1992. do 1995.
mište u Zemunu. Povodom 25. novembra O partizanskom teroru i pljački nad mu- godine promatra kroz prizmu antifašističke
i Dana državnosti BiH ponosni smo da se slimanima pisao je i Avdo Humo u svojim borbe. To je tako jer postoje oni koji deceni-
upravo on nalazi na naslovnici sedmičnika memoarima, potuživši se da zbog toga Boš- jama, sve do današnjeg dana, medijski truju
Stav. Ne samo zato što se na njegovom fesu njaci pristupaju muslimanskim milicijama Bošnjake neosnovanim pričama o izdajama,
/ ahmediji ne nalazi mrtvačka glava zloči- koje naoružavaju ustaše. Bez obzira na ove stvaranju findžan muslimanske državice i
načkog SS-a nego zato što se postojanje ljudi činjenice, Bošnjaci se od samog početka rata slično, ne bi li od izdajnika napravili he-
poput njega sustavno prešućuje. pridružuju partizanima. Pri raznim odredi- roje, a od heroja izdajnike, od slobodolju-
ma – Kalinovačkom, Južnohercegovačkom bivih ljudi radikale, a od stvarnih radika-
Sustavno se prešućivalo i postojanje mu- i Krajiškom – formiraju se bošnjačke čete la Evropejce. Nekome je također potrebno
slimanskih rezolucija iz 1941. godine (uku- i bataljoni. Ipak, najznačajnije mjesto pri- da umjetno podijeli Bošnjake na partizane
pno osam dokumenata), koje predstavljaju pada prvoj bošnjačkoj jedinici formiranoj u i ustaše, fašiste i antifašiste, baš kao što se
jedinstven čin hrabrosti i građanskog otpora partizanskim redovima, Muslimanskoj četi već duži period događa u Hrvatskoj.
kojim se pokušao zaustaviti zločin koji su Romanijskog NOPO-a. Ova jedinica formi- Srećom, u sredini stoji naš rahmetlija
ustaške vlasti provodile. Jedna od njih – Sa- rana je u oktobra 1941. godine od stanovni- i antifašista Zahir ef. Havić s ahmedijom
rajevska rezolucija – usvojena je 14. augusta ka triju rogatičkih sela – Osova, Šatorovići na kojoj se nalazi crvena zvijezda, pa kaže:
1941. godine na skupštini Udruženja ilmi- i Okruglo – u kojima je živjelo oko 1.300 “Stoj, no pasarán!” n
je “El-Hidaje”. Od skupštinskog zaključka stanovnika. Iz ovih su sela u Romanijski
Udruženja ilmije “El-Hidaje”, u kojem se u
urednik@stav.ba
STAV 23/11/2017 3
