Page 29 - STAV broj 306

ovaj historijski dil između Evrope i Kine
bit će veliki uspjeh, posebno za Kinu.

PRODUBLJIVANJE TRANSATLANTSKOG
JAZA
U Americi postoji bojazan da se Evropa
postepeno udaljava izvan domena američke
kontrole i da će potpisivanje ovog sporazuma
još više produbiti transatlantski jaz. Samo u
sferi informativnih i digitalnih tehnologija
(ICT) u toku 2019. američke su kompanije
izvezle proizvoda u vrijednosti od 196 mili-
jardi dolara. EU je već donijela nekoliko za-
kona koje su neke američke firme, npr. “Go-
ogle”, proglasile antiameričkim, smatrajući
ih dizajniranim protiv američkih korpora-
cija. Američka trgovinska komora žalila se
da Evropa kažnjava uspješne američke kom- svog starijeg brata kada je riječ o okruže- odnose, privatnom istraživačkom think-tan-
panije koje doprinose evropskom razvoju. nju i potencijalnoj vojnoj konfrontaciji s ku sa sjedištem u Berlinu, opisala je ovaj
Naravno, Peking kineske ustupke evropskoj Kinom u budućnosti, već će se rukovoditi sporazum kao “veliku diplomatsku pobje-
strani pruža rukovođen dugoročnim stra- vlastitim interesima. Teško je sa sigurnošću du Kine”. Drugi analitičari idu još dalje
teškim planovima, kako bi se što bolje po- predvidjeti hoće li joj to Amerika dozvoliti. tvrdeći da je time zadat snažan udarac u
zicionirao u Evropi. Sporazum također EU Proamerički kritičari politike EU spo- zube Bidenu, koji je najavio da nakon Do-
omogućuje da se oslobodi tutorstva Amerike. razum već su označili kao stratešku pobje- nalda Trumpa želi uspostaviti novi poče-
Evropski lideri, posebno njemačka kancelar- du Kine koju je Bruxelles na tanjiru uručio tak s Evropskom unijom. Biden se prema
ka Angela Merkel, svjesni su značaja ovog Pekingu, ne uzimajući pritom uopće u obzir Kini želi postaviti kolektivno, za što pla-
sporazuma za budućnost Evrope. Merkel je mogućnost da Kina neće poštovati uvjete nira oformiti poseban klub demokratskih
zbog toga požurila da ga finalizira dok je još sporazuma i zatvarajući oči pred činjenicom zemalja. Evropa je odbila povinovati se
na poziciji njemačkog kancelara i prije nego da je Kina skršila slobodu i oduzela auto- američkim željama, prigovorivši Americi
što bude inaugurirana nova američka admini- nomiju Hong Kongu, da krši prava musli- kako od Bruxellesa nije tražila odobrenje
stracija u Washingtonu. Kancelarka Merkel, mana Ujgura u Xinjiangu na zapadu Kine, kad je s Kinom potpisivala vlastiti spora-
kao iskusni pragmatičar, svjesna je slabljenja da je izvršila agresiju na teritoriji Indije u zum. Američko popovanje Evropi dokaz je
američke globalne moći i tektonskog pomje- području Himalaja, pri čemu su ubijeni in- da veliki brat ne odustaje od politike ame-
ranja globalnog utjecaja sa zapada na istok. dijski vojnici, da prijeti konstantnom in- ričke izuzetnosti koja je doživjela krah za
Uostalom, to je nedavno najavio i bivši vazijom Tajvana, te da je uvela rigorozne vrijeme Trumpa. Smatra se da je arhitekta
američki predsjednik Barack Obama kad je trgovinske sankcije Australiji. Potpisuju- sporazuma Angela Merkel. Ona se pragma-
svoju globalnu strategiju, koja je inaugu- ći sporazum s Kinom, tvrde kritičari EU, tično rukovodi komercijalnim interesima,
rirana njegovim dolaskom u Bijelu kuću, Evropska komisija na čelu s Ursulom Van a Kina je najveće globalno tržište za nje-
nazvao “azijskim zaokretom”. der Leyen, oglušila se o kršenje ljudskih mačku automobilsku industriju. Ovakav
Vjerovatnoća da bi moglo doći do im- prava Kine i signalizirala da je se to ne tiče. potez Merkelove također reflektira njen
plementacije sporazuma EU i Kine također Janka Oertel, direktorica programa o skepticizam u budućnost Amerike kao
govori da Evropa ne planira u stopu slijediti Aziji pri Evropskom vijeću za međunarodne globalnog hegemona. n

Adresa: tel: +387 33 777 030
Butmirska cesta bb, fax: +387 33 777 031
71210 Ilidža mail: info@velbos.ba
www.velbos.ba
VAŠ PARTNER U GRADNJI
VAŠ PARTNER U GRADNJI

STAV 14/1/2021 29