Page 40 - STAV broj 140
P. 40
Politika
Morbidno obilježavanje stogodišnjice
Balfourove deklaracije
Stlearvlojernaje
Izraela
Ono što je prethodilo deklaraciji o nezavisnosti Izraela bilo je etničko
čišćenje “nejevrejske zajednice”, prema kojoj Balfour nije osjećao
ništa osim prezira pa je nije ni imenovao u svom papiru. Dvadeset
godina kasnije, počela je najduža okupacija u modernoj historiji,
koja još traje. Treba uložiti veliki napor da se ne vidi njena brutalnost
Piše: Ta moć obrnuto je proporcionalna količini Dakle, Cionističkoj federaciji. Historij-
Bojan Budimac pravičnosti i etike spram Palestinaca. ska činjenica jeste da je tada to bila manjina
Twitter: @BojanBB manjine. Kao što je historijska činjenica da
Deklaracija koju je Arthur James Balfo- je Cionistička federacija već bila obaviještena
Način obilježavanja stogodišnjice ur, tadašnji ministar inostranih poslova Ve- o odluci. Naime, 31. oktobra 1917. godine,
Balfourove deklaracije, dokumenta like Britanije, potpisao 2. novembra 1917. kada je zapravo odluka donijeta u Britan-
koji se smatra ključnim za stvara- godine, ima formu pisma lordu Walteru skom ratnom kabinetu, Mark Sykes izašao
nje države Izrael, govori mnogo, Rothschildu, lideru jevrejske zajednice u ja sa zasjedanja da bi riječima: “Doktore
ako ne i sve, o “kontroverzi” tog papira ili, Britaniji. Pismom ga obavještava da “Vla- Weizmann, rodio se dječak!” obavijestio dr.
još bolje, o posljedicama koje je proizveo. da Njegovog visočanstva zauzima blagona- Chaima Weizmanna, tada cionističkog lidera,
Dok je premijerka Velike Britanije Theresa klon stav prema uspostavljanju nacionalnog a kasnije prvog predsjednika države Izrael.
May s ponosom slavila i priredila večeru za doma za jevrejski narod u Palestini i učinit
izraelskog kolegu Benjamina Netanyahua, će sve što može da pomogne u postizanju Također je historijska činjenica da se to
vođa britanskih laburista Jeremy Corbyn ovog cilja, uz jasno određenje da ništa ne obećanje kosilo s obećanjem Vlade Njego-
insistirao je da je pravi trenutak za priznava- smije ugroziti građanska i vjerska prava po- vog visočanstva dato Sharifu Husseinu od
nje Palestine. Dok su Palestinci u Zapadnoj stojećih nejevrejskih zajednica u Palestini, Meke, kojem su, u zamjenu za revolt pro-
obali i Gazi protestirali ili držali podrugljive odnosno prava i politički status koji Jevreji tiv osmanske vlasti, bile obećane praktično
komemoracije, palestinske vlasti zahtijevale imaju u bilo kojoj drugoj državi”. sve arapske teritorije, uključujući Palestinu.
su izvinjenje od britanskih. No, Sharif Hussein tada je već bio prevaren
Ta rečenica od (u originalu) 67 riječi dogovorom Sykes-Picot za koji nije znao.
NEPRAVDA I NEMORAL jeste vjerovatno jedna od najanalizirani-
PREMA PALESTINCIMA jih rečenica moderne historije. Tomovi Vojno-politički kontekst Balfourove
su ispisani o njoj i njenim posljedicama. deklaracije jeste također vrlo jasan iako po-
Priznanje Palestine od Velike Britanije Međutim, ono što je neporecivo, pa čak i stoji i dan danas (cionistička) tendencija da
neće se dogoditi, bar ne u dogledno vreme, iz površnog pogleda na ovu rečenicu, jeste učini te historijske činjenice “elastičnijim”
a izvinjenje se neće desiti nikad, i to odra- da “Vlada Njegovog visočanstva” obećava ili zamagljenijim. Vrlo je dobro dokumen-
žava odnos moći glede palestinskog pitanja, zemlju koja joj ne pripada (u trenutku de- tirano (ali uglavnom odsutno u današnjim
ne samo u Britaniji nego i u cijelom svijetu. klaracije nije ni pod njenom kontrolom) analizama) da su tvorci deklaracije još 1916.
i na kojoj obitava “postojeća nejevrejska godine flertovali s idejom o pridobijanju
zajednica” za “nacionalni dom za jevrej- simpatija američkih Jevreja ne bi li uvu-
ski narod”. Kome obećava? To je jasno iz kli tada vrlo izolacionistički raspoložene
završne rečenice pisma: “Bio bih vam za- SAD. Tada još nije bilo sigurno da će save-
hvalan kada biste prenijeli ovu deklaraciju znici – Ujedinjeno Kraljevstvo i Francuska
Cionističkoj federaciji.” – uspjeti u svojim namjerama da iskasape
40 9/11/2017 STAV
