Page 11 - STAV broj 356 - 357

njihovom rukovodstvu. Šušak to odbi-
ja i to će biti pokazatelj hrvatske poli-
tike spram BiH u narednim godinama.
Armija Bosne i Hercegovine ispo-
četka se sastojala od jednog broja labavo
povezanih, ali hrabrih grupa, najčešće
na nivou čete, da bi kraj rata dočekala
s 96 brigada raspoređenih u šest kor-
pusa. Brojevi nisu pouzdani, ali prema
zbirnim podacima vojnih štabova, u au-
gustu 1992. godine bilo je evidentirano
blizu 186 hiljada učesnika u odbrani, od
čega je gotovo polovina bila registrirana
kao vojnici Armije BiH. Druga polovina
bili su policajci redovnog i rezervnog sa-
stava, ili dobrovoljci, koji su se u okviru
Patriotske lige, “Zelenih beretki” i dru-
gih organizacija s oružjem ili bez oruž-
ja udružili u odbrani svojih ulica i sela.
Tada je tek svaki peti borac imao puš-
ku. Krajem godine Armija je imala oko
40 hiljada pušaka raznih vrsta (računa-
jući tu i policiju s oko 18 hiljada puša-
ka), 231 minobacač, jedan top 130 mm,
10 topova 76 mm, 21 haubicu. Radi po-
ređenja: Vojska RS i JNA imali su tada Oružje je pribavljano uglavnom na Bosnu i Hercegovinu brutalno napale
u Bosni 1.062 haubice. tri načina: zapljenom od neprijatelja, agresorske snage s Istoka, a zatim i sa Za-
U drugoj polovini 1993. godine Armija proizvodnjom u našim tvornicama, pa pada, s namjerom da na njenoj teritoriji
je formalno brojala oko 207.000 boraca, i malim radionicama, i uvozom izvana, ostvare hegemonističke, velikodržavne
ali svi nisu organizirano i redovno sudje- ponekad “preko sedam gora i sedam ciljeve, kazat će na obilježavanju rođen-
lovali u borbama. Te godine imali smo 33 mora”, kako bi to narod rekao. dana Armije BiH Bakir Izetbegović, tada
topa, 36 haubica, 1.000 minobacača i 66 Kako je u svojim Sjećanjima napisao član Predsjedništva BiH.
protivoklopnih oružja. Puškama i puš- Alija Izetbegović, naoružavanje Armije Nastanak, jačanje i odbrambeno-oslo-
komitraljezima bilo je naoružano oko 60 uzbudljiva je priča o hrabrosti, upornosti bodilački ratni put Armije Republike
hiljada boraca, što znači tek svaki treći. i snalažljivosti ljudi na nevidljivom fron- Bosne i Hercegovine jeste priča o spre-
Krajem 1994. godine u oružanim tu borbe za opstanak Bosne. U toku rata zi vitalnosti i mudrosti. Vitalnosti našeg
snagama bilo je 227.000 boraca, s više za Armiju BiH radilo je 65 vojnih fabri- naroda i mudrosti tadašnjeg državnog i
od 80 hiljada pušaka, odnosno puškomi- ka, a već ujesen 1992. i sve male zanatske vojnog rukovodstva. Armija Republike
traljeza. Tada smo već imali 42 topa, 60 radionice u Sarajevu. Bosne i Hercegovine je odbranila zemlju,
haubica, 125 različitih raketnih lansera “Kada sam 1993. došao u opsjednu- odbranila slobodu, čast i obraz Bosana-
i 115 protivoklopnih oruđa. tu Brezu, sa ponosom su mi pokazali na ca i Hercegovaca. Odbranila je ono što
zidu okačenu pušku, proizvod tamoš- mnogi nazivaju “idejom Bosne”, vjeru da
njih inžinjera i majstora. Željezara Ze- ljudi različitih religija, kultura i identi-
nica i mnoge tvornice u Tešnju bile su u teta mogu živjeti skupa. To je ideja koja
to vrijeme vojne fabrike. One u novom se nalazi u osnovi ujedinjavanja Evrope,
Travniku, Bugojnu i Goraždu bile su to kreiranja Evropske unije.
otpočetka. Sve mirnodopske fabrike odje- U nevjerovatno složenim uvjeti-
će i obuće radile su uniforme i cipele za ma skoro potpune logističke blokade
vojsku. lzvlačile su se posljednje rezer- i zaustavljene privrede stvorena je res-
ve repromaterijala, ranije namijenjene pektabilna vojna sila koja je nadjačala
za mirnodopske potrebe.” nadmoćnije agresorske vojske, nadja-
A o onom pribavljanju oružja “preko čala svjetske urote i embarga, nadja-
sedam gora i mora”, uprkos embargu i čala one u svojim redovima koji su
mnogim preprekama, mogle bi se napi- željeli osvetu.
sati knjige. Iako se stanje s naoružanjem Prvi predsjednik Republike Bosne i
i opremom postepeno poboljšavalo, Ar- Hercegovine i prvi vrhovni komandant
mija je tek pred kraj rata dostigla stepen Armije Republike Bosne i Hercegovine
opremljenosti koji bi joj omogućavao da rahmetli Alija Izetbegović je, govoreći o
pokrene borbene operacije većeg obima. čudesnom jačanju i otporu našeg naroda
Ali ni tada nije imala dovoljno artiljerije, i naše Armije, kazao: “Kada se jednom
tenkova i oklopnih transportera. budu pravile analize, kada se iz neke
Armija je formirana u vremenu naj- istorijske udaljenosti bude odgonetalo
težih historijskih iskušenja s kojima se to čudo bosanskog otpora, naći će se,
naša domovina suočila u svom hiljadu- siguran sam – da je tajna bila negdje u
godišnjem trajanju. U vremenu kad su dušama ili karakteru ljudi...” n

STAV 31/12/2021 11