Page 18 - STAV broj 211

POLITIKA

Kulturno-civilizacijski sukobi
KRSTAŠKI RAT

“NA KRAJU SVIJETA”

Krstaški ratovi predstavljaju jedan od najvećih ideoloških sukoba u povijesti čovječanstva, kao i najveći
kulturno-civilizacijski dodir Zapada i Istoka nakon Aleksandrovih pohoda ka Istoku. Koliko se god
činilo da su krstaški ratovi stvar prošlosti i da isključivo predstavljaju vjerski sukob i pokušaj kršćanskih
zemalja Zapadne Evrope, u to vrijeme ideološki predvođenih Rimokatoličkom crkvom kao vrhovnim
vjerskim i svjetovnim suverenom, da oslobode kršćanske svete teritorije na Bliskom istoku, određene

epistemološke, metodološke, političke i kulturološke podudarnosti u odnosu na proces globalizacije,
vesternizacije i “demokratizacije” islamskog svijeta ukazuju da duh krstaških ratova još živi

Piše: Hamza RIDŽAL Sayyid razmatra sličnosti između ovih afirmaciju muslimanskog političkog iden-
hamza@stav.ba dvaju koncepata. Na prigovore da isla- titeta kao legitimnog historijskog subjek-
mofobija ne može biti oblik rasizma, jer ta. Kao ilustraciju ovog zaključka, Sayyid
muslimani nisu rasa, Sayyid odgovara te- navodi slučaj njemačkih Jevreja i Bošnjaka
orast terorističkih napada u svi- orijskom deskripcijom brojnih sličnosti u Bosni i Hercegovini: “U posljednjih
jetu, uključujući američke terori- između biološkog i kulturnog rasizma. Na šezdeset godina dvije zajednice koje su u
stičke vojne kampanje tokom prve tragu ove teorije, autor dolazi do zaključ- Evropi bile podvrgnute najgorim oblici-
Pdecenije 21. stoljeća, podsjetio je ka da se islamofobija javlja u kontekstu u ma rasističkog, genocidnog nasilja bile su
na “avet islama” kao glavnog neprijate- kojem biti musliman ima političko značenje. njemački Jevreji i bosanski muslimani. U
lja “zapadne civilizacije”. Usred su ove Stoga, islamofobija ne disciplinira samo oba slučaja, nečija pripadnost jevrejstvu ili
spirale straha i bijesa “islam i Zapad” još strah od islama kao forme duhovnosti već islamu nije bila bazirana na uvjerenjima
jednom postavljeni kao glavne kategorije mogućnost muslimanske autonomije, tj. ili njihovom prakticiranju. Meta nacista i
globalne konfrontacije dvaju nepomirljivih
protivnika. Na temeljima te konfrontaci-
je desničari dobivaju izbore, a radikalni
evropski mladići čeliče svoje islamofobne
stavove. Masakr u Christchurcu na No-
vom Zelandu, u kojem je bijeli suprema-
cist Brenton Tarrant napao dvije lokalne
džamije i ubio pedeset muslimana, bio
je inspiriran islamofobijom. Riječ je o
ideologiji koja od sedamdesetih godina
prošlog stoljeća razara tkivo zapadnoe-
vropske civilizacije i koja, nerijetko, do-
nosi izborne pobjede radikalnoj desnici.
U temelju te ideologije jeste iracionalni
strah od islama i određivanje islama kao
Drugosti, uljeza i iskonskog neprijatelja
zapadnoevropske civilizacije.

ISLAMOFOBIJA JE OBLIK RASIZMA
Taj se strah u zapadnim društvima
nerijetko temelji na pretpostavci da je
čak opravdano biti islamofob s obzirom
na “zbilju” islama i muslimanske kultur-
ne prakse – što podsjeća na opravdavanje
rasizma kvazinaučnim tvrdnjama da je
crna rasa inferiorna u odnosu na bijelu.
U sjajnom tekstu Iz đavoljeg rječnika S.

18 21/3/2019 STAV