Page 36 - STAV 77 25.08.2016
P. 36
POLITIKA
Zašto SAD i ostali NATO saveznici ograničavaju
odbrambene potencijale Ankare
TURSKOJ NE DAJU
DA SE BRANI
Poslije kilavih reakcija na vrlo konkretne vojne prijetnje Turskoj
i još anemičnije reakcije na pokušaj puča, vrlo je licemjerno
prigovarati Turskoj zbog težnji za osamostaljenjem odbrambenih
Piše:
Bojan BUDIMAC mogućnosti. Uostalom, kada je riječ o najsavremenijim
Twitter: @BojanBB
sistemima protivzračne odbrane, zar nije nelogično da druga
po veličini NATO armija zavisi od “(ne)milosti saveznika”
poput Holandije ili Njemačke
oznata parabola o gladnom čovje- tehnološkim znanjem. Republika Turska Četiri godine kasnije, 26. septembra
ku, ribi i učenju vještine pecanja 2009. godine raspisala je tender-sistem 2013. godine, Turska je objavila da se od-
u suštini je priča o tehnološkom koji u sebi sadrži radar, lansirne rampe i lučila za kineski “FD-2000” sistem. Kao
Ptransferu, a ta priča daleko je od rakete presretače. Četiri kompanije uče- razlozi za takvu odluku najčešće su navo-
benevolentnosti parabole po kojoj je uče- stvovale su na tenderu – američka “Rayt- đeni cijena (3,4 milijarde dolara) i prije
njem gladnog da peca trajno riješen pro- heon/Lockheed” sa sistemom “Patriot”, svega transfer dizajna i tehnologije. Teško
blem njegove gladi. Sa stanovišta tržišne italijansko-francuska “Eurosam” sa siste- da se tim razlozima, sa stanovišta nacio-
ekonomije, to je gubitak mušterije koja mom “SAMP/T Aster 30”, ruska “MziK” nalnog interesa, ima bilo šta prigovoriti.
se može vezati dužničkim ropstvom za sa sistemom “S-300” i kineska kompani- Međutim, dreka koja se podigla iz Was-
sljedećih nekoliko generacija. ja “CPMIEC” sa sistemom “FD-2000”. hingtona i Bruxellesa (ne kao sjedišta EU
LJUBOMORA I POTČINJAVANJE
“Zapad je osvojio svijet ne superior-
nošću ideja, vrijednosti ili religije nego
radije superiornošću u primjeni organizo-
vanog nasilja”, piše Samuel P. Huntington
i to je možda jedina smislena rečenica u
njegovoj bedastoj knjizi Sukob civilizaci-
ja. Superiornost u primjeni organiziranog
nasilja ide ruku pod ruku s (u međuvre-
menu) osvojenom tehnološkom predno-
šću, stoga se ta prednost ljubomorno čuva.
Stepen savezništva između dviju zemalja
mogao bi se mjeriti stepenom razmjene
tehnologija (naročito vojnih) između njih.
Dio priče o zategnutim odnosima iz-
među Sjedinjenih Američkih Država i
Turske može se ispričati i kroz priču o na-
oružanju i/ili (ne)voljnosti SAD-a da dije-
le tehnologije sa svojim nominalno stra-
teškim partnerom. To se najbolje vidjelo
kroz priču o dugometnom protivzračnom
i protivraketnom sistemu, odnosno poku-
šaju Turske da dođe do njega u paketu s
36 25/8/2016 STAV
