Page 42 - STAV broj 287

SVIJET

KRATKA HISTORIJA

BJELORUSIJE

jelorusija je nezavisna država od propasti Ukrajine, Poljske i Rusije. Bila je to multietnička bjeloruskom teritoriju u operaciji “Bagration”
BSSSR-a. U septembru 1991. država je država Litvanaca, Bjelorusa, Poljaka i Jevreja. u ljeto 1944. godine, bio je to udarac velik kao
promijenila ime iz Bjeloruska Sovjetska So- Kolektivno, bili su Litvini, lokalni Jevreji nazivali onaj koji su primili u Normandiji. Veterani su
cijalistička Republika u Republika Bjelorusija. su se Litvaksima, a vjerovatno najpoznatiji od dominirali poratnim vodstvom Komunističke
Dan nezavisnosti obilježava se 3. jula, što je njih bio je slikar Marca Chagall. Bjelorusi su partije u Bjelorusiji. Njihovu vladavinu pratila
dan kada je oslobođen Minsk od nacističke tada među njima igrali istaknutu ulogu jer su su ogromna ruska ulaganja.
okupacije 1944. godine. Za tu se zemlju če- Litvanci bili nepismeni pagani sve do 1380-ih. Lukašenko je osvojio vlast 1994. godine, obe-
sto tvrdi da nekako i nije “prava” država, da je Privlačnost ovog identiteta ponovno je oživjela ćavši da će sačuvati najbolje od sovjetskog
proruska provincija. Historija Bjelorusije bila u opozicionim krugovima pod Lukašenkovom. sistema, historijsko pamćenje i povratak miru
je niz lažnih početaka. Sada zemlja iznova Većina Bjelorusa pripadala je grkokatoličkoj i stabilnosti. Takozvana “država Unije” između
počinje pisati vlastitu historiju. Bjelorusija je crkvi. Ta se crkva zvala “vjera seljaka”, ali imala Rusije i Bjelorusije postoji od 1999. godine,
započela život kao dio ranosrednjovjekovne je snažnu baroknu kulturu, bila pod utjecajem što ponekad i nije izgledalo potpuno besmi-
države Rusije koja je postojala od devetog do jezuitskog reda i srednjoevropskih predodžbi sleno, jer to tijelo garantira slobodno kretanje
trinaestog stoljeća. Rus nije bila Rusija (sa- magdeburškog prava, pravnog kodeksa koji i zapošljavanje u obje države.
vremeni naziv za Rusiju je Rossiya, helenizam potječe iz germanske, a ne rimske tradicije. Ta se unija počela raspadati nakon što je po-
uveden u 17. stoljeću). Rus nije bila Ukrajina i Rusko carstvo je na njih gledalo kao na ot- čeo rat u Ukrajini 2014. Bjelorusija je nasto-
nije Bjelorusija. Tri su istočnoslavenska naro- padnike i potiskivalo je crkvu jer je bila glavni jala zaštititi svoj suverenitet, Rusija je zahti-
da nekad dijelila zajednički dom. Glavni bje- nosilac zasebnog lokalnog identiteta. Mnogi jevala više “prijateljstva” i nije više bila voljna
loruski dio bila je kneževina Polotsk, na rijeci katolici podržavali su litvinsku ideju dok su niti sposobna plaćati toliko mnogo bjeloruskih
Dvini (Daugava), koja je dominirala trgovinom pravoslavci uglavnom podržavali rusizam, tvr- računa. Nagomilali su se ekonomski problemi.
s Baltikom preko gradova u sadašnjoj Latviji. deći da su u srodstvu s Rusima i s Poljacima. U 2017. godini počeli su protesti protiv tako-
Mnogi bjeloruski historičari stavljaju porijeklo U martu 1918. godine nekoliko sedmica je po- zvanog “poreza na parazite”, počelo se pri-
protobjeloruskog identiteta u ovu sintezu Bal- stojala Bjeloruska Narodna Republika. Nacio- čati o “dvije Bjelorusije”, državnoj ekonomiji i
ta i Slavena. Kao i Northumbria u sedmom i nalni pokret nakratko se razvio u dvadesetim, siromašnim regijama kojima je suprotstavlje-
osmom stoljeću, Polotsk (987–1397) je po- u tadašnjoj istočnoj Poljskoj, ali tada počinje na privatna ekonomija u Minsku, u kojem je
nekad bio poluodvojen, a ponekad neovisan traumatično brisanje velikog i važnog dijela ta- cvjetao IT sektor. Dodatne podjele izazvao je
od ostalih kneževina i Kijeva, uobičajenog mošnje historije. U holokaustu je ubijeno više Lukašenkov minimalistički odgovor na Co-
središta vladavine. U dvadesetim godinama od 800.000 Jevreja i uništena je multietnička vid-19. Opozicija se spremila za izbore i na
historičar Vatslav Lastovski (1883–1938) osnova litvinizma. Izginula je četvrtina cjeloku- scenu su zvanično stupila tri kandidata, po-
tvrdio je da se Bjelorusi zapravo trebaju zvati pne populacije. Bjelorusi imaju vrlo sovjetski pulistički vloger Sergej Tihanovski te dva po-
Kriviči, imenom slavenskog plemena koje je pogled na Drugi svjetski rat. Bjeloruski je ot- slovna čovjeka: Valery Tsepkalo i Viktor Baba-
osnovalo Polotsk. por usporio njemački vojni stroj i napredova- riko. Lukašenko je svoj trojici zabranio izlazak
Tokom 15. stoljeća Litva je postala najveća nje 1941. godine i dobrim dijelom zbog toga na izbore, ali su na njihova mjesta došle njima
država u Evropi, obuhvatajući zemlju na po- Nijemci nisu uspjeli zauzeti Moskvu. Njemač- bliske osobe, njihove supruge koje je predvo-
dručju sadašnje Litvanije, Bjelorusije, Latvije, ka vojska na istoku bila je desetkovana na dila Svetlana Tihanovski.

42 3/9/2020 STAV