Page 30 - STAV broj 174

politika

Moć moderne manipulacije od Amerike do Bosne

Dvoličnost

“ljevičara”, “liberala”
i “demokrata”

Pojedine demokrate, uz novinare koji ih podržavaju, uspjeli su stvoriti dojam kod stanovništva da
su svi koji pokažu znakove sklonosti ili razumijevanja prema Trumpu, makar i da nisu republikanci,
potencijalni fašisti ili rasisti. Ovakvim javnim etiketiranjima američke demokrate i tzv. liberalni
mediji podsjećaju na neke ljevičare u Bosni i Hercegovini i oko nje. Čim neko ne podržava javnu
jugonostalgiju ili osuđuje tamnu stranu komunizma, ili podsjeća na izjednačenost velikosrpstva i
jugoslavenstva, ili ne odobrava sveopći ateizam, ne voli prevrtljivost SDP-a, ili ne voli Tita, automatski
može biti nazvan “Hitlerom”, “desničarem”, “klerofašistom”, “šovinistom”

Piše: Amir TELIBEĆIROVIĆ

Moderna manipulacija za nekoga je umjetnost, za ne-
koga nauka, a za nekoga filozofija. Mogla bi se svrsta-
ti pod sva tri pojma sudeći po njenoj razgranatosti,
maštovitim realizacijama i srastanjem s klasičnom
indoktrinacijom i propagandom “stare škole”.

Manipulacija može biti istovremeno i banalna, čak i sta-
romodna jer se najviše temelji na vizualnom doživljaju, pošto
mnogi naučnici smatraju kako se oko 80 procenata našeg poi-
manja okoline formira preko vida. Moguće da su to shvatili te
iskoristili i razni američki mediji kada su forsirali sliku (dakle,
vizualni doživljaj) uplakane djevojčice iz Hondurasa kao “sim-
bola” kontroverzne imigrantske politike Donalda Trumpa. Ništa
ne može izazvati talasanje emocija kod prosječnog posmatrača
kao prikaz uplakanog djeteta, pogotovo ako se stavi u kontekst
priče o nekome ili nečemu nepopularnom. Aktuelni predsjed-
nik SAD-a dobro se uklapa u takvu medijsku nepopularnost.
Ima iritantnu pojavu, pravi grimase koje su inspirativne imi-
tatorima i karikaturistima, a tu su i njegove uvredljive izjave te
populistički govori još od prije osvajanja američkih izbora. Sve
to može izazvati ili masovni bijes prema Trumpu ili kolektivno
sažaljenje prema spomenutoj djevojčici, što se i dogodilo ne samo
u američkoj javnosti nego i šire. Fotografiju djevojčice napravio
je izvjesni John Moore. Magazin Time stavio je fotku na svoju na-
slovnicu, montirajući uplakano dijete da stoji nasuprot Trumpa,
uz ironični naslov – Dobro došli u Ameriku. Smatralo se da nema
potrebe za detaljisanjem oko toga ko je djevojčica, zašto plače i
gdje je fotografirana. Publika je trebala vjerovati kako je dijete

30 5/7/2018 STAV