Page 19 - STAV broj 343

Zanimljivo jeste da se muslimanskim rezolucijama u vrijeme Jugoslavije nije davalo previše
značaja, a o tome govori i činjenica da je prvo naučno analiziranje ove teme objavljeno tek
1971. godine na naučnom skupu u Drvaru. Tada je o značaju rezolucija i njihovom naučnom
karakteru govorio dr. Muhamed Hadžijahić, što je svojevrstan uvod u prezentiranje ove
teme široj javnosti. Tadašnja bošnjačka emigracija predvođena Adilom Zulfikarpašićem na
stranicama lista “Bosanski pogledi” također je isticala važnost muslimanskih rezolucija, o
kojima se u prvim godinama nakon završetka Drugog svjetskog rata gotovo nije ni govorilo.

od ustaške politike masovnog progona i istrebljenja srpskog značaju rezolucija i njihovom naučnom karakteru govorio dr.
i jevrejskog stanovništva. Prvi takav protest protiv ustaških Muhamed Hadžijahić, što je svojevrstan uvod u prezentiranje
zločina došao je sa Skupštine Udruženja ilmijje ‘El-Hida- ove teme široj javnosti. Tadašnja bošnjačka emigracija pred-
je’, održane u Sarajevu 14. VIII 1941. godine. Nakon toga, u vođena Adilom Zulfikarpašićem na stranicama lista Bosanski
razdoblju septembar – decembar 1941. godine donesene su i pogledi također je isticala važnost muslimanskih rezolucija o
objavljene u Prijedoru, Sarajevu, Mostaru, Banjoj Luci, Bije- kojima se u prvim godinama nakon završetka Drugog svjet-
ljini i Tuzli rezolucije sa potpisima velikog broja bošnjačkih skog rata gotovo nije ni govorilo.
građana, u kojima se osuđuju ustaški zločini, odlučno ograđu- Osamdeset godina nakon objavljivanja prve muslimanske
je od onih pojedinaca Bošnjaka koji su sudjelovali u vršenju rezolucije u Prijedoru, istom onom Prijedoru gdje je počinjen
tih zločina te se iznose podaci o progonima i stradanjima sa- Genocid nad Bošnjacima tokom agresije, bitno je govoriti o
mih Bošnjaka. Rezolucije su u datim okolnostima nesumnji- bošnjačkoj hrabrosti u najtežim vremenima. Bošnjaci su mu-
vo predstavljale čin velike građanske hrabrosti, ali je njihova slimanskim rezolucijama pokazali odgovornost, moral, hra-
intonacija neujednačena. U njima se osuđuju ustaški zločini, brost i sve ostale istinske vrijednosti, koje danas neki naziva-
ali se okupacija zemlje i kvislinški režim NDH kao takvi ne ju i “evropskim”. Ono što definitivno Bošnjaci moraju učiniti
dovode direktno u pitanje. S obzirom na uslove ustaškog te- jeste detaljno izučavanje bošnjačkih antifašističkih podviga iz
rora, to se nije ni moglo otvoreno učiniti. Nakon objavljivanja Drugog svjetskog rata, koji su nepravedno zapostavljeni u na-
ovih rezolucija, jedna delegacija Srba, sarajevskih građana, sa šim nastavnim planovima za historiju. n
liječnicom dr. Marom Kurtović na čelu, došla je kod dr. Asi-
ma Musakadića, predstojnika Gradskog zikata, i izrazila mu
zahvalnost u ime srpskog stanovništva Bosne i Hercegovine.
Doktor Musakadić je to primio na znanje, uz napomenu da
sada očekuje od Srba da na isti ili sličan način uzmu u zaštitu
Bošnjake od četnika. Do neke takve akcije, izjave ili rezolu-
cije sa srpske strane nije nikada došlo.”
Koliko su ustvari za Bošnjake važne muslimanske rezoluci-
je, primjećuje dr. Enes Karić u svom radu pod nazivom Musli-
manske rezolucije u novim tematizacijama. U ovom se radu Karić
osvrće na radove desetina bošnjačkih i stranih intelektualaca
koji tematiziraju muslimanske rezolucije dosta slično, te se iz
čitanja Karićevog veoma opsežnog rada može zaključiti da su
istraživači složni u tome kako Bošnjaci rezolucijama pokazuju
antifašistički stav, koji je bio veoma opasan po život.
“Ima i autora koji muslimanske rezolucije ocjenjuju na emo-
tivnoj razini – one su, smatraju, izraz jednog dobroćudnog
mentaliteta muslimanskog merhameta, kao i dostojanstveno
svjedočanstvo i, jednako tako, historijski dokaz koji mnogo
govori o inkluzivnosti bosanskog muslimanskog društva. Kad
su posrijedi šire (historijske, političke, ideološke itd.) analize
ovih rezolucija, ima nekoliko autora koji su im posvetili svo-
je cjelovite radove i analize. Između ostalih, to su Muhamed
Hadžijahić, Safet Bandžović, Adnan Jahić, Zlatko Hasanbe-
gović, Rasim Hurem, Samir Beglerović”, ističe Karić na po-
četku svoga rada.
Posebno je zanimljiv osvrt dr. Karića na rad rahmetli dr.
Samira Beglerovića, koji uz navedene rezolucije spominje i re-
zoluciju u Višegradu, što ide u prilog mišljenju da su rezolucije
tokom 1941. godine pisane u još nekoliko bosanskohercegovač-
kih gradova. Osim tokom 1941. godine, rezolucije su nastavile
izlaziti i tokom 1942. godine, kada zenička bošnjačka intelek-
tualna elita diže svoj glas protiv nasilja nad romskim stanov-
ništvom. Zanimljivo jeste da se muslimanskim rezolucijama
u vrijeme Jugoslavije nije davalo previše značaja, a o tome go-
vori i činjenica da je prvo naučno analiziranje ove teme objav-
ljeno tek 1971. godine na naučnom skupu u Drvaru. Tada je o

STAV 1/10/2021 19