Page 21 - STAV broj 170
P. 21
grad” i uz pucnjavu rastjeruje preostale
zaostale grupice.
U četiri sata ujutro s razglasa u “Stu-
dentskom gradu” objavljeno je da je for-
miran Akcioni odbor demonstracija, koji
organizira miting za osam sati tog dana.
Plenum Beogradskog univerziteta odlu-
čuje podržati studente. Nakon mitinga,
kolona kreće prema Beogradu održati mir-
ne proteste, milicija im blokira put te ih
silom rastjeruje uz nove žrtve. Pretučen
je i dio profesora koji su bili sa studenti-
ma. Ogorčeni su izvještavanjem medija,
kritiziraju nezaposlenost i nejednakost,
traže slobodno formiranje javnog mišlje-
nja, slobodu izbora i demonstracija. Od 4.
juna se na fakultetima održavaju zborovi.
Blokada i dalje traje. Mnogi spavaju na
fakultetu. Represija se očituje i u zabra-
njivanju studentskih novina. Štrajk tra-
je sedam dana, studenti šalju delegacije
u tvornice, ali se uglavnom ne probijaju
do radnika i tu staje doseg pobune. U Be-
ograd stižu delegacije iz drugih gradova.
Izolirani u svojim zahtjevima i pod pri-
Demonstracije u Jugoslaviji prvo su Neposredno pred početak priredbe, gru- tiskom, zborovi nestaju jedan za drugim.
izbile u beogradskom “Studentskom pa studenata pokušava ući u salu i izbija Štrajk završava i pokret se gasi.
gradu”, u noći između 2. i 3. juna 1968. tuča. Redari su palicama rastjerivali stu- Akcije većih razmjera desile su se još
godine. Na otvorenom prostoru trebala dente, a ovi su odgovorili bacanjem ka- i u Ljubljani, u kojoj je nezadovoljstvo
se održati kulturno-umjetnička prired- menja, razbivši prozore sale. Pozvana je kulminiralo dan ranije nego u Beogradu,
ba “Karavan prijateljstva”, namijenjena milicija koja nije uspjela uspostaviti red zbog povišenja cijene stanarine u student-
brigadistima radničke akcije. Po običaju, i tuča je potraja oko sat vremena. skom domu. Zbog toga su u noći 2. juna
ulaz na takve priredbe bio je slobodan i za po gradu osvanuli brojni plakati koji su
studente i građane. Međutim, zbog najav- Oko 21 sat stiže 40 milicajaca pod šlje- brzo uklonjeni. Na vijesti o nasilju u Be-
ljene kiše, priredba je prebačena u obli- movima, te palicama i šmrkovima rastje- ogradu održano je nekoliko studentskih
žnju salu Radničkog univerziteta, koja je ruje studente. Ubrzo se studenti sukoblja- zborova, od kojih je najveći bio onaj u stu-
imala ograničen broj mjesta. Zbog toga su vaju s policijom, a vijest o tome se širi. dentskom naselju, kojem je prisustvovalo
organizatori odlučili zabraniti ulaz stu- Sve više i više studenata izlazi iz svojih 3.000 ljudi. Među studentima Ljubljan-
dentima, o čemu oni nisu bili obaviješteni. soba i priključuje se sukobu. Milicija je skog univerziteta zahtjevi formulirani u
ograničila studente na prostor “Student-
skog grada”, ali, nakon što se proširila Beogradu dobili su podršku. U Sarajevu
netačna vijest o tome da je jedan student je milicija reagirala brzo i zabranila sva
poginuo, studenti su potisnuli miliciju i javna okupljanja. Studenti su također
osvojili jedna vatrogasna kola. Sa zapli- brzo reagirali zborom podrške na Filo-
jenjenim kolima se povlače prema men- zofskom fakultetu. Dan kasnije, održan
zi, dok se policija grupira oko Radničkog je miting kome je prisustvovalo 2.000
univerziteta. Do ponoći se ispred menze studenata. Kasnije je miting prerastao u
okupilo oko 3.000 studenata. Na kola se spontane demonstracije i šetnju gradom.
penju govornici i govori se protiv policij- Policija je reagirala u dva navrata. Prvo
skog nasilja, ali i o problemima u društvu. pred zgradom Oslobođenja, kada su stu-
Zbog toga se javlja ideja o formuliranju denti posjedali na zemlju, a nešto kasni-
studentskih zahtjeva i odlasku pred sa- je u centru grada, kada su demonstracije
veznu skupštinu. i razbijene. Zabilježena je pucnjava, te
je više studenata uhapšeno i ozlijeđeno.
Nakon ponoći se studenti u koloni Vlast je danima razmišljala kako da
upućuju prema Beogradu. Kod podvo- okonča proteste. Vrhovni komandant
žnjaka u Novom Beogradu ih dočekuje izišao je pred televizijske kamere u ne-
kordon milicajaca i veća skupina u rezer- djelju uvečer 9. juna i rekao “da su stu-
vi. Studenti šalju delegaciju na pregovo- denti u pravu”. Protest je time okončan,
re, ali odjekuju pucnji. Nekoliko je ljudi uslijedilo je veselje. Vrlo brzo su studenti
ranjeno. Studenti pale vatrogasna kola i saznali da je Titin govor bio samo trik.
puštaju ih niz nizbrdicu prema policiji. Od promjena nije bilo ništa, vođe pro-
Leti kamenje, policija kreće u napad. Stu- testa uskoro su na svojoj koži osjetile
denti bježe, dok im druga skupina poli- posljedice angažmana. Izbacivani su s
cajaca presijeca put. Masa se razbježala u fakulteta, oduzimani su pasoši i nisu se
haosu, dok su mnogi prebijeni i pohapšeni. mogli nigdje zaposliti. n
Tokom noći policija upada u “Studentski
STAV 7/6/2018 21
