Page 68 - STAV broj 258

DRUŠTVO

Piše: Esad RAHIĆ Iskender Čelebija postavio je osnove

dominacije Bošnjaka na osmanskom dvoru
U NOVOPAZARAC
seriji Sulejman Veličanstveni u ne-
koliko epizoda imali smo priliku
gledati bespoštedni sukob između
velikog vezira Ibrahima Pargali-
je i moćnog defterdara (ministra finansija)
Iskendera Čelebije, čovjeka koji je bio tre- OD KOJEG JE BIO
ći po utjecaju u Osmanskom carstvu, od-
mah poslije sultana i velikog vezira, a dru-
gi čovjek po bogatstvu, odmah iza sultana.
obješen u Bagdadu na osnovu Ibrahimovih BOGATIJI I MOĆNIJI
Nažalost, ovaj konflikt s velikim vezirom
završio se tragično po defterdara, koji je
lažnih optužbi, što će kasnije biti jedan od
glavnih argumenata za sultanovu odluku da
likvidira svog zeta i velikog vezira Ibrahima SAMO SULTAN
Pargaliju. Defterdar Ibrahim Čelebija ro-
dom je iz Novog Pazara i on će postaviti
temelje kasnije bošnjačke dominacije na
osmanskom dvoru. Sve do tragične smrti Iskender Čelebija bio je poslije sultana Sulejmana Veličanstvenog
defterdar Iskender Čelebija bio je čovjek
koji je uživao izuzetno sultanovo povjerenje. Zakonodavca (1520–1566) najbogatiji čovjek u Osmanskom
carstvu, daleko bogatiji i od velikog vezira Ibrahim-paše Pargalije
KO JE ISKENDER ČELEBIJA
Do našeg doba očuvana je u Novom Pa- (1523–1536), s velikim autoritetom i utjecajem, što će na kraju
zaru Iskender Čelebijina džamija, poznatija
u narodu pod nazivom Melajska džamija, izazvati veliku ljubomoru i sujetu kod spomenutog velikog
po Mustafi Melajcu, koji se u periodu iz-
među svjetskih ratova starao o održavanju vezira, zahvaljujući čijim će podmuklim i lažnim optužbama i
džamije. Ova se džamija prvi put spominje spletkama Iskender Čelebija biti najprije smijenjen s dužnosti
u popisu iz 1528. godine. Zahvaljujući tome,
njegovo ime nije u potpunosti zaboravlje- defterdara i zatvoren 4 mjeseca i 20 dana, a potom i obješen
no u njegovom rodnom gradu. Nažalost,
Novopazarci, Sandžaklije i uopće Bošnjaci
ne znaju skoro ništa o ovoj izuzetno važnoj Sulejman Veličanstveni
ličnosti koja je ostavila dubok i neizbrisiv (1520-1566)
trag u historiji Osmanskog carstva. On je
od svih Sandžaklija koji su živjeli u doba
osmanske vladavine ostvario najznačajni-
ju karijeru i s njim se može porediti samo
Sari Sulejman Murvetović Prijepoljac (veli-
ki vezir od 1685. do 1687. godine) i Damad
Mehmed Adil Ferid-paša Efendić (bio je
veliki vezir u dva perioda od 4. marta do 2.
oktobra 1919. i od 5. aprila do 21. oktobra
1920. godine), čiji je otac Sejid Hasan Izet
Efendić rodom iz sela Potoci kod Pljevalja,
jedina dva čovjeka porijeklom iz Sandža-
ka koji su obnašali funkciju velikog vezira.
Napominjem da do sada niko nije napisao
biografiju Iskendera Čelebije, izuzetnog
čovjeka, čime ispravljamo jednu veliku
historijsku nepravdu.
Iskender Čelebija, iako nije bio veli-
ki vezir već defterdar (ministar finansija
u periodu od 1525. do 24. oktobra 1534.
godine), ostavio je mnogo značajniji utje-
caj u historiji Osmanske imperije i od ve-
likog vezira Sari Sulejmana Murvetovića
Prijepoljca i od Mehmeda Adila Ferid-pa-
še Efendića.

68 13/2/2020 STAV