Page 69 - STAV broj 258

Defterdar Ko je taj znameniti Novopazarac? Ro-
Iskender đeni je brat Sinan-bega, koji je ostavio iza
Čelebija
sebe najbogatiji novopazarski vakuf, a koji
je i sam 1517. godine obnašao funkciju def-
terdara tada još uvijek princa i prestolo-
nasljednika Sulejmana i bio je i zvornički
sandžak-beg. Iskender Čelebija bio je po-
slije sultana Sulejmana Veličanstvenog Za-
konodavca (1520–1566) najbogatiji čovjek
u Osmanskom carstvu, daleko bogatiji i
od velikog vezira Ibrahim-paše Pargalije
(1523–1536), s velikim autoritetom i utje-
cajem, što će na kraju izazvati veliku lju-
bomoru i sujetu kod spomenutog velikog
vezira, zahvaljujući čijim će podmuklim i
lažnim optužbama i spletkama Iskender
Čelebija biti najprije smijenjen s dužnosti
defterdara i zatvoren 4 mjeseca i 20 dana,
a potom i obješen.
Odnosi između ovih dviju vodećih lič-
nosti u doba Sulejmanove vladavine nisu
bili uvijek takvi. Nekad su čak bili ispu-
njeni velikim prijateljstvom, međusobnim
poštovanjem i čak bliskim rodbinskim ve-
zama. Obično se misli da je Ibrahim Par-
galija napravio blistavu karijeru samo za-
hvaljujući svom dobrotvoru, zaštitniku i
prijatelju sultanu Sulejmanu Veličanstve-
nom. Ibrahim Pargalija došao je do svih
visokih državnih funkcija, pa i funkcije
velikog vezira, zahvaljujući i nesebičnoj
pomoći našeg Iskendera Čelebije. Gleda-
oci glamurozne serije o sultanu Sulejma-
nu Veličanstvenom vjerovatno misle da je
princeza Hatidže, Sulejmanova sestra, je-
dina supruga Ibrahima Pargalije. Istina je
potpuno drugačija. Prije princeze Hatidže
Ibrahim je bio oženjen s kćerkom defter-
dara Iskendera Čelebije i, kada je postao
veliki vezir, bio je Iskenderov, a ne Sulej-
manov zet. Sultan Sulejman veoma je ci-
jenio Iskenderove sposobnosti i imao je
bezgranično povjerenje u njega.
Iskender Čelebija bio je povezan s naji-
staknutijim stranim trgovcima u Istanbulu
i preko njih s velikim preduzetnicima na
Zapadu. Alivizo Griti, prvak mletačke na-
seobine u osmanskoj prijestolnici, nesum-
njivo je s njim bio u bliskim odnosima:
udešavali su poslove i dijelili dobit; jedan
drugom nalazili su oslonac u stjecanju utje-
caja. Uporedo s tim, ima pouzdanih nago-
vještaja da su se i Ibrahim i Griti približili
bar godinu ili dvije prije nego što je prvi
postao veliki vezir, a drugi najugledniji kr-
šćanin u Istanbulu. Orodivši se s Iskende-
rom Čelebijom, Ibrahim je i s Mlečanima
stupio u svesrdnije prijateljstvo, pa je ubr-
zo i on našao udjela u njihovim trgovač-
kim i novčanim poslovima. Zbog toga je
Ibrahimov uspon do zvanja velikog vezira
i njegovom tastu Iskenderu Čelebiji i Gri-
tiju obećavao i otvarao nove mogućnosti za
neograničeno i sigurno razvijanje poslova
i enormno bogaćenje.

STAV 13/2/2020 69