Page 21 - STAV broj 377

isključivo od srpskih emigranata – Nova Određeno je da se Srbi nasele 459 Srba, koji su naseljeni u Ukrajini”,
Srbija i Slavenosrbija – na prostorima na navodi Kostić.
kojima se danas u Ukrajini vode žesto- po zadnjeparskim mjestima. Iduće godine došlo je za njima iz Juž-
ke borbe ili su već pali pod rusku kon- U tom prostoru niko drugi ne Ugarske još približno 600 Srba, koji su
trolu. Nova Srbija osnovana je na širem također naseljeni u Ukrajini. Od tih do-
području današnjih gradova Mikolaiv i nije se mogao naseliti osim seljenika carica Ana obrazovala je 1727.
Herson, na lijevoj obali rijeke Dnjepar, Srba, a starosjedioci sa godine Srpski husarski puk.
dok je Slavenosrbija bila na desnoj strani To vrbovanje svojih podanika Sveto
rijeke Donjec, u današnjoj regiji Lugan- zemlje dodijeljene Srbima Rimsko Carstvo nije smjelo javno zabra-
sk, samoproglašenoj republici. premješteni su u druga mjesta. niti, jer joj je savez s Rusijom trebao zbog
Srpsko-ukrajinsko društvo iz Novog opasnosti od Osmanlija, ali je zato tajno,
Sada finansiralo je 2001. godine novo iz- preko mitropolita, energično zabranjivala
danje knjige srpskog historičara Mite Ko- Dnjepra, radi osiguranja južne granice, Srbima svaku vezu s Rusijom.
stića Nova Srbija i Slavenosrbija, u kojoj koju su krimski Tatari svojim učestalim Trenutak za ruske emisare bio je izu-
Kostić detaljno opisuje srpsku emigra- upadima stalno uznemirivali. zetno povoljan. U to je vrijeme srpska mi-
ciju u Rusiju. Naime, poslije Karlovač- “Stoga je kralj Petar 23. oktobra 1723. licija u Pomorišju i Potisju bila izuzetno
kog mira (1699) veliki broj Srba ostao je izdao majoru Jovanu Albanezu pozivnu nezadovoljna odlukom bečkog dvora da
u pograničnim dijelovima Svetog Rim- gramotu, kojom ga opunomoćava da od ukine Morišku i Potisku krajinu. Upravo
skog Carstva (države koja je obuhvatala austrijskih Srba može navrbovati neko- se iz tog nezadovoljstva milicije, koja je
današnju Austriju, Sloveniju, Hrvatsku, liko husarskih pukova i rasporediti ih preko noći izgubila vojnu službu i prešla
Češku, te dijelove Njemačke, a sjedište po maloruskim gradovima. Svakom ko u civile, razvio emigracioni pokret i seoba
joj je bilo u Beču) na prostoru današnje pređe u rusku službu, obećava se tom u Rusiju pod vodstvom Jovana Horvata
Hrvatske, Mađarske i Vojvodine, dok gramotom vojnička plata, zatim ‘racioni (1751) i Jovana Ševića (1752), iz kojeg su
je najveći broj Srba nastavio živjeti u i porcioni novci’ po činu i službi, koju i nastale srpske kolonije – Nova Srbija i
Osmanskom Carstvu, odnosno na pro- su dobili od rimskog ćesara u posled- Slavenosrbija.
storu današnje Srbije. Kada su od strane njem ratu bez ikakve razlike. ‘Koji od Nakon što je Horvat dobio odobrenje
katoličkog sveštenstva počela vjerska, a njih dođu u našu imperiju i našu služ- od austrijske carice Marije Terezije da
od lokalnih mađarskih vlasti i politička bu sa ženom i decom, dobiće za život može napustiti vojnu službu u njenom
progonstva, mnogi su tražili izlaz iz no- rodne zemlje. Ako u većem broju dođu carstvu i prijeći u rusku vojsku, te nakon
vonastale situacije. Već se tada među ra- u našu državu, nagradiće se posebnim što je od ruske carice Jelisavete dobio do-
zočaranim Srbima javlja misao o seobi carskim privilegijama. Ko od Srba ofici- zvolu da prijeđe u rusku vojnu službu,
natrag u Osmansko Carstvo. Početkom ra’, kaže se dalje, ‘dovede u službu našu te da povede sa sobom koliko god može
1702. godine, po zvaničnim izvještajima, ceo puk, dobiće nad njim pukovništvo, svijeta, Horvat je okupio 2.200 srpskih
približno hiljadu srpskih porodica preko a ko dođe bez oružja, dobiće naše oružje porodica i poveo ih u Rusiju.
Tise iselilo se u Banat, koji je Karlovač- i husarsku platu.’ S tim pozivom ‘pra- Horvat je carskim ukazom 1752. godi-
kim mirom ostao pod vlašću Osmanlija. voslavnog cara’ imao je Jovan Albanez ne imenovan generalmajorom, naređeno
Budući da mađarske vlasti nisu prestajale kao prvi ruski iseljenički agent među mu je da formira dva husarska i dva pje-
proganjati Srbe, rodila se među srpskom Srbima u Ugarskoj prilično uspeha. šačka puka, dati su naseljenicima zemlja
milicijom prvi put misao na seobu u Ru- Iste godine odselilo se s njim u Rusiju i privilegije, određeno je ime Nova Srbija
siju. U prvim godinama 18. stoljeća Srbi
iz Svetog Rimskog Carstva slali su u ne-
koliko navrata svoje izaslanike ruskom
caru Petru I s molbom da Srbe primi u
svoju službu kao podanike. No odgovo-
ra nije bilo.
U jednoj takvoj molbi caru Petru I iz
1710. godine, u ime srpske milicije iz Po-
moriša i Potisja, pukovnici gradova Arada
i Segedina Jovan Tekelija i Vulin Potiski
kratko i dirljivo mole cara “da pomisli i
o njihovoj srpskoj zemlji, opterećenoj
od mnogo godina radi njihovih greho-
va jarmom neverničkim; kad podigne
Gospod Bog krstonosnu Tvoju desnicu
na Turčina, ne zaboravi na nas malene
pozivom carskim i ljubavlju svojom, da
i mi požurimo službom svojom za svoga
pravoslavnoga cara”, citira pismo Mita
Kostić u svojoj knjizi.

MOLBE RUSKOM CARU
Tek desetak godina poslije kralj Petar
I naumio je da se toliko puta ponuđena
pomoć austrijskih Srba pokuša iskoristi
i da ih naseli u današnju Ukrajinu, duž

STAV 27/5/2022 21