Page 74 - STAV broj 377

TURIZAM

Sarajevo, u vrijeme kada je boravio na Pa-
lama družeći se s Miloševićem i Karadži-
ćem. Očigledno su ciljane mušterije za ove
suvenire turisti iz bivše Jugoslavije, jer se
na magnetima prikazuje Živojinović u ulozi
mitologiziranog i preforsiranog Valtera iz
nekad popularnog jugoslavenskog filma.
Osim bespotrebnog podilaženja gosti-
ma, koji to i ne traže od svog sarajevskog
domaćina, na ovaj se način dolazi do jed-
ne vrste samoponiženja. Gostima s dru-
gih kontinenata, kojih ponekad ima više
nego regionalnih gostiju u Sarajevu, slike
s ovih magneta ne znače mnogo (izuzev
starim generacijama Kineza), jer ne znaju
o čemu je riječ. Istovremeno, uporedo sa
zastavicama koje nose bosanski državni
grb s ljiljanima, prodaju se zastavice, pa-
puče, novčanici i magneti s crvenom pe-
tokrakom, trobojkom i JNA, simbolima
od čijih se napada branilo Sarajevo. Ova-
kvi postupci vlasnika nekih suvenirnica,
osim što graniče s društvenom šizofreni-
jom, također izazivaju zbunjenost među
nekim turistima kojima baš nije najjasni-
je ko se od koga ovdje branio, ko je koga
napadao, kako i zašto, koja se država od-
vojila od koje, zašto i kako. Teško da bi
se u istom paketu, recimo, u istom izlo-
gu negdje prodavale ukrajinske i ruske
zastave, ili nekadašnja sovjetska, kao što
se na Baščaršiji prodaju bosanska i jugo-
slavenska, a da ne govorimo kako je to
nemoguće naći u Hrvatskoj.
5. Na nekoliko ulaza u glavni grad Bo-
Javna konfuzija sne i Hercegovine pokraj ceste se nalazi
ploča s nazivom grada i prometnim zna-
turista, kao i njihovo razočarenje. Valjda prirodna atraktivnost trebala biti primarni kovima, a odnedavno tu stoji i dodatak s
u želji da primame što više gostiju na pla- motiv za odlazak onamo, umjesto priče o natpisom na engleskom jeziku da je grad
ninarenje do popularnog slapa Skakavac, fizičkoj veličini u odnosu na druge (veće) proveo 1.425 dana pod opsadom. Sama
autori ove suvenir-šolje i dezinformacije vodopade širom Evrope. obavijest o trajanju opsade nije dovoljno
na njoj napisane previše su pojednostavili 4. Mali magneti s tipičnim vizualnim uočljiva, jer u brzoj vožnji kolima mnogi
stvari. Naravno da Skakavac nije najveći detaljima i motivima određenog podne- gosti ne primijete. Ovaj podatak se neka-
vodopad u Evropi, nego kao mali potok blja, za frižidere i police, prodaju se širom ko uklopio u saobraćajne podatke kojima
sa svojih 98 metara visine ima navodno svijeta, pa tako i po baščaršijskim radnja- je okružen. Pritom, broj od 1.425 dana
najviši direktni pad u Evropi, što jeste ma. Dosta njih u sarajevskoj turističkoj može nekome biti nejasan, jer su različita
bitna razlika. Klizni pad niz stijenu do ponudi sadrži sliku Bate Živojinovića, tumačenja o zvaničnom početku opsade i
podnožja, bez lomljenja od usputne sti- proslavljenog glumca, pripadnika stranke zvaničnom završetku. Za nekoga je to šesti
jene, što je uobičajeno za većinu slapova, Slobodana Miloševića, prijatelja Radova- april, za nekoga peti, za nekoga drugi maj
ono je što čini Skakavac posebnim, barem na Karadžića i sedmomjesečno neposred- 1992. godine, kada je počeo najveći napad
prema nekim podacima. Pritom bi njegova nog posmatrača artiljerijskih napada na na cijeli grad. Za nekoga je opsada završe-
na reintegracijom Ilidže 1996. godine, za
Uporedo sa zastavicama koje nose bosanski državni nekog reintegracijom Vogošće iste godine,
a za nekoga otvaranjem Vraca i Grbavice.
grb s ljiljanima, prodaju se zastavice, papuče, novčanici Efektnije i jasnije bi vjerovatno bilo da se na
prilazima gradu navede brojka od 44 mjese-
i magneti s crvenom petokrakom, trobojkom i JNA, ca pod opsadom, ili još jednostavnije – tri
simbolima od čijih se napada branilo Sarajevo. Ovakvi i po godine. Sve ostale detalje posjetitelji
poslije mogu dobiti unutar samoga grada,
postupci vlasnika nekih suvenirnica, osim što graniče s bilo od vodiča ili posjetama tunel-muzeju
društvenom šizofrenijom, također izazivaju zbunjenost u Butmiru, kroz literaturu ili razgovor s
lokalnim stanovništvom. Uglavnom, ver-
među nekim turistima kojima baš nije najjasnije ko se od balna borba za podatke, za preciznost i či-
njenice o sarajevskoj prošlosti i sadašnjosti
koga ovdje branio, ko je koga napadao. se nastavlja. n

74 27/5/2022 STAV