Page 32 - STAV broj 337

POLITIKA

Britanci na prijestolje postavljaju Shaha Kad je počeo hladni rat, Afganistan je
Shoja. Afganistanci su se, naravno, pobu- pokušavao balansirati između dvije strane
nili i brzo su prisilili Britance na povlače- i proglasio je neutralnost, iako su sporo-
nje. Povlačenje u januaru 1842. završilo je vi s Pakistanom, američkim saveznikom,
krvoprolićem, kada su afganistanske tru- natjerali Afganistance da odluče održava-
pe u zasjedi pobile oko 4.500 britanskih i ti snažne trgovačke odnose sa Sovjetima.
indijskih vojnika. Nikita Hruščov 1955. putuje u Kabul da
Zemlja je od 1838. godine bila pod vla- učvrsti ovaj savez. Sovjeti su dali veliki
šću dinastije Mohammadzai, koja pokušava zajam Afganistancima, slali ih u SSSR na
ojačati vlast savezništvom s Rusima. Konso- školovanje i vojnu obuku. Počeli su brojni
lidacija odnosa između Afganistana i Rusije radovi na izgradnji infrastrukture i obra-
izazvala je opet invaziju Britanaca i Drugi zovanje djece u malim mjestima.
anglo-afganistanski rat, koji 1880. godine s Daud Khan, imenovan premijerom
vlasti odnosi monarhiju Durrani. Konačno, 1953. godine, revolucionirao je lokalnu po-
Treći anglo-afganistanski rat 1919. trajao je litiku: burka više nije bila obavezna za žene Daud ponovno proglašen predsjednikom
četiri mjeseca. Amanullah Khan bio je vođa i mogle su učestvovati u javnom životu, ali uz odobrenje Demokratske stranke afga-
pobune za nezavisnost. Promovirao je niz je režim i dalje bio vrlo restriktivan. Ne- nistanskog naroda.
reformi s ciljem modernizacije tadašnjeg redi i represivne mjere naveli su Pakistan Međutim, Daud se distancira od stran-
društva. Uspostavljen je izrazito liberalan da 1961. zatvori granicu s Afganistanom, ke s komunističkom tendencijom i osniva
ustav i Afganistan je postao prva država u prisilivši Dauda da podnese ostavku 1963. vlastitu stranku. Odnosi su se pogoršali i
svijetu koja je sklopila diplomatski savez godine. Godinu dana kasnije, Afganistan 1978. godine je Daud pogubljen. PDPA
sa Sovjetskim Savezom. Međutim, mir nije će odobriti novi Ustav koji je omogućio je formirala vladu i proglasila Demokrat-
trajao dugo. Klan Mohammedzai vraća se formiranje političkih stranaka različitih sku Republiku Afganistan. Tada je So-
na prijestolje 1929. godine, poništava stari tendencija. U Parlamentu je u samo sedam vjetski Savez intervenirao podržavajući
i izglasava novi Ustav 1931. godine. godina bilo pet promjena vlade, a 1973. je komunističku vladu. Ona je započela rat

32 20/8/2021 STAV