Page 250 - İslam Birliği'ne Çağrı

hi –birkaç istisna hariç- bir müdahalede bulunmam›fl, üstelik her-
hangi bir müdahalede bulunmayaca¤›n› çeflitli sözleflmelerle ga-
ranti etmifltir. Bu topluluklar kendi dillerini hem özel yaflamlar›n-
da hem de ibadet alanlar›nda diledikleri gibi kullanmaya devam

etmifllerdir. Örne¤in Bizans Kilisesi'nden kopan Nasturiler, onla-
r›n kulland›¤› Yunancay› terk ederek Süryaniceyi kullanmak iste-
diklerinde diledikleri seçimi yapabilmifllerdir. H›ristiyanlara ve
Yahudilere ait tüm okullarda istenildi¤i gibi din e¤itimi devam et-
mifltir. Bunun yan› s›ra manast›rlar baflta olmak üzere –bu okullar
dini liderlerin ve din adamlar›n›n yetifltirildi¤i okullard›r- özel di-
ni e¤itim veren kurumlar da özerk yap›lar›n› korumufllard›r. Ay-
n› flekilde, di¤er dinlere mensup olanlar›n ibadethaneleri Müslü-
man idareler taraf›ndan özenle korunmufltur. Fetihler s›ras›nda

ibadethanelere dokunulmam›flt›r. Havralar ve kiliselerin koruna-
ca¤›na dair pek çok garantiler, Peygamberimiz (sav) döneminden
bafllamak üzere, Kitap Ehli ile yap›lan sözleflmelerde yer alan
önemli hükümler olmufltur. ‹lk dönemlerde yap›lan anlaflmalar-
da, Müslümanlar›n yolculuklar› s›ras›nda güzergahlar› üzerinde
bulunan manast›rlarda kalmalar›na müsaade edilmesine dair
maddeler bulunmaktad›r. Bu da, Müslümanlar›n Kitap Ehli ile

iliflkilerini karfl›l›kl› sayg› zemini üzerinde gelifltirmeye, onlarla
diyalog halinde olmaya özen gösterdiklerine bir iflarettir. Ayr›ca
y›k›lan kiliselerin onar›lmas›na, yeni havralar›n ve manast›rlar›n
infla edilmesine de her zaman müsaade edilmifltir. Örne¤in, Me-
dain d›fl›nda bulunan ve Patrik Mar Amme taraf›ndan daha önce
yak›lm›fl olan St. Sergius Manast›r›, Hz. Osman döneminde yeni-
den infla edilmifltir. M›s›r valisi Ukbe'nin Nasturilerin yapt›rd›kla-
r› bir manast›ra yard›mda bulunmas›, Muaviye döneminde Urfa
Kilisesi'nin tamir ettirilmesi, ‹skenderiye'de Marcos Kilisesi'nin

infla ettirilmesi gibi daha pek çok örnek say›labilir. Günümüzde
Filistin, Suriye, Ürdün, M›s›r ve Irak topraklar›nda yer alan kilise

248