Page 117 - Yeşil Mucize Fotosentez
P. 117
Yapra¤›n ‹çinde Neler Oluyor?
rak, köke do¤ru yol alan ve nikotin üretimini bafllatan jasmonik asiti daha
fazla üretir. Üretilen nikotin, yapra¤›n ön taraf›na geri gönderilir ve bu
kimyasal›n yo¤unlu¤u artt›¤› için en inatç› sald›rganlar bile vazgeçmek zo-
runda kal›rlar. Baz› yapraklar her 1 gram yaprak dokusunda 120 miligram
nikotin tafl›yacak kadar üretim yapabilir. Bu miktar 100 adet filtresiz siga-
ran›n içerdi¤i nikotinden fazlad›r. 51
Baz› bitkiler böce¤in salg›lar›n› tadarak kendilerini hangi t›rt›l›n yedi-
¤ini anlar ve t›rt›l›n türüne uygun karfl›l›¤› verirler. M›s›r, pamuk ve pan-
car yapraklar›, güve t›rt›l› (Spodoptera exigua) ordusuna karfl› d›flar›dan yar-
d›m ça¤›r›rlar. Verdikleri "imdat sinyali" üstün bir akl›n ve bilginin eseri-
dir. Yapraklar böcek salg›s›ndaki volisitin adl› maddeyi hissettiklerinde,
indol ve terpen ad› verilen uçucu kar›fl›mlar› salg›larlar; havaya kar›flan bu
kokular parazit avc›s› yaban ar›lar›n› (Cotesia marginiventris) yapra¤a çeker.
Veya bir yaprak yaraland›¤›nda savunma genlerinin üretti¤i "metil jasmo-
nate" adl› maddeyi salg›lar, komflu yapraklar da bu maddeyi koklayarak
böceklerin sald›r›s›n› durduracak veya avc›lar› ça¤›racak di¤er kimyasalla-
r› üretmeye bafllarlar. Örne¤in bakla bit-
kisinin herhangi bir yapra¤› yara ald›-
¤›nda, (Vicia faba) komflu yapraklar,
yaprak bitleriyle beslenen avc› böcek-
leri çeken bileflikler salg›lamaya bafllar-
lar. Böylece, d›flar›dan yard›m ça¤›ra-
rak düflmanlar›ndan kurtulurlar. 52
Bu aflamada kendimize sormam›z
gereken baz› sorular vard›r. Bir bitki
M›s›r bitkisi t›rt›llar taraf›ndan sald›r›ya u¤rad›-
¤›nda yaban ar›lar›n› yard›ma ça¤›racak kimya-
sallar üretir. Bitkinin sergiledi¤i bu fluur elbet-
te kendine ait de¤ildir. Bitki, Allah'›n kendi-
sine ö¤retti¤i bir yöntem uygulamaktad›r.
115