Page 117 - Yeşil Mucize Fotosentez
P. 117

Yapra¤›n ‹çinde Neler Oluyor?



            rak, köke do¤ru yol alan ve nikotin üretimini bafllatan jasmonik asiti daha
            fazla üretir. Üretilen nikotin, yapra¤›n ön taraf›na geri gönderilir ve bu
            kimyasal›n yo¤unlu¤u artt›¤› için en inatç› sald›rganlar bile vazgeçmek zo-

            runda kal›rlar. Baz› yapraklar her 1 gram yaprak dokusunda 120 miligram
            nikotin tafl›yacak kadar üretim yapabilir. Bu miktar 100 adet filtresiz siga-
            ran›n içerdi¤i nikotinden fazlad›r. 51
                 Baz› bitkiler böce¤in salg›lar›n› tadarak kendilerini hangi t›rt›l›n yedi-
            ¤ini anlar ve t›rt›l›n türüne uygun karfl›l›¤› verirler. M›s›r, pamuk ve pan-

            car yapraklar›, güve t›rt›l› (Spodoptera exigua) ordusuna karfl› d›flar›dan yar-
            d›m ça¤›r›rlar. Verdikleri "imdat sinyali" üstün bir akl›n ve bilginin eseri-
            dir. Yapraklar böcek salg›s›ndaki volisitin adl› maddeyi hissettiklerinde,

            indol ve terpen ad› verilen uçucu kar›fl›mlar› salg›larlar; havaya kar›flan bu
            kokular parazit avc›s› yaban ar›lar›n› (Cotesia marginiventris) yapra¤a çeker.
            Veya bir yaprak yaraland›¤›nda savunma genlerinin üretti¤i "metil jasmo-
            nate" adl› maddeyi salg›lar, komflu yapraklar da bu maddeyi koklayarak
            böceklerin sald›r›s›n› durduracak veya avc›lar› ça¤›racak di¤er kimyasalla-

            r› üretmeye bafllarlar. Örne¤in bakla bit-
            kisinin herhangi bir yapra¤› yara ald›-
            ¤›nda, (Vicia faba) komflu yapraklar,

            yaprak bitleriyle beslenen avc› böcek-
            leri çeken bileflikler salg›lamaya bafllar-
            lar. Böylece, d›flar›dan yard›m ça¤›ra-
            rak düflmanlar›ndan kurtulurlar. 52
                 Bu aflamada kendimize sormam›z

            gereken baz› sorular vard›r. Bir bitki



         M›s›r bitkisi t›rt›llar taraf›ndan sald›r›ya u¤rad›-
          ¤›nda yaban ar›lar›n› yard›ma ça¤›racak kimya-
           sallar üretir. Bitkinin sergiledi¤i bu fluur elbet-
             te kendine ait de¤ildir. Bitki, Allah'›n kendi-
              sine ö¤retti¤i bir yöntem uygulamaktad›r.



                                             115
   112   113   114   115   116   117   118   119   120   121   122