Page 120 - Yeşil Mucize Fotosentez

YEfi‹L MUC‹ZE FOTOSENTEZ

Bitkilerin hareketleri:

Bitkiler farkl› koflullar alt›nda farkl› flekillerde hareket ederler. Tüm
hareketleri ise, oksin, giberellin, sitokinin gibi hormonlar taraf›ndan kont-
rol edilir. Ancak bu maddelerin kesin çal›flma flekilleri henüz tam olarak

anlafl›lamam›flt›r. Bitkilerin hareket çeflitleri özetle flöyledir:
Yönelim (tropizm): Ifl›k, yerçekimi, dokunma ve su gibi uyar›lara
karfl› oluflan büyüme tepkileridir.
K›vr›lma: Bitki organlar›nda, yapraklar ya da çiçeklerde meydana

gelir. Günefl'in hareketleri, gün uzunlu¤u ve dokunma ile gerçekleflen flifl-
kinlik (turgor) bas›nc› sonucu oluflan bir harekettir.
Morfogenetik tepkiler: Gün uzunlu¤una karfl›, bitkinin dokusunda
meydana gelen de¤iflikliklerdir.

Fotoperiyodizm: Ifl›¤›n konumuna, gündüz veya gece durumuna
göre bitkide meydana gelen de¤iflikliklerdir. 54
Geotropizm: Bitkinin ana kökünün afla¤› do¤ru yerçekimi yönünde

uzamas› hareketidir.
Tigmotropism: Bitkilerin dokunmaya karfl› gösterdikleri tepkidir.
Daha önce ayr›nt›l› olarak söz edildi¤i gibi, bitkiler d›flar›dan gelen uyar›-
lara elektriksel ve kimyasal tepkiler verirler. Bunun yan›nda, kendilerine
dokunan desteklerin çevresinde k›vr›lma e¤ilimine de girerler. Tutku çiçe-

¤i (Passionflower) gibi sarmafl›k bitkileri buna bir örnektir. 55
Hidrotropism: Bitki köklerinin su kayna¤›na do¤ru yönelmesi hare-
ketidir. Suyun yo¤un olmad›¤› topraklarda bitki kökleri bir sondaj maki-

nesi gibi su bulmak için toprak alt› katmanlar›na do¤ru ilerlerler. 56
Topra¤a dikilen bir bitkinin her organ›n›n ayr› bir yönde, ihtiyac›na
yönelik bir hareket göstermesi ola¤anüstü ilginç bir olayd›r. Bilim adam-
lar›, hala bitkinin farkl› organlar›n›n "nas›l bir kararla" farkl› yönlere do¤-

ru hareket ettiklerini aç›klayamamaktad›rlar. Örne¤in bitkinin toprak üs-
tünde kalan k›sm› ›fl›¤a do¤ru yönelir. Bitkinin ana kökü ise, yukar›da da

118