Page 137 - Yeşil Mucize Fotosentez

yaprak sap› ile
dal aras›ndaki
bofllukta bulu-
nan tomurcuk

yaprak
sap›
ayr›lma
tabakas›
koruyucu
tabakadaki
mantar hücreleri

Yaprak dökümü, her yapra¤›n sap› ile dal aras›ndaki bölgede meydana gelen son derece
kompleks olaylar sonucunda ortaya ç›kar. Konu hakk›nda bilgisi olmayan insanlara, yap-
raklar›n dökülmesi oldukça s›radan bir ifllem gibi gelebilir. Her sonbaharda ayn› ifllemin
kusursuzca gerçekleflmesi, üstelik bu olay›n milyonlarca y›ld›r hiç aksamadan sürme-
si, insanlarda al›flkanl›k oluflturabilir. Oysa a¤açlar yapraklar›n› dökerken her yaprak
için oldukça karmafl›k bir dizi kimyasal ifllem gerçeklefltirirler. Bu sayede a¤ac›n
besininin bofla gitmemesi sa¤lan›r, a¤ac›n mikrop kapmas› önlenmifl olur.

doku hücrelerinin çeperleri yumuflamaya bafllar ve kimyasal de¤iflim ge-
çirerek jelimsi bir durum al›r. Bu, hücrelerin birbirinden ayr›lmas›na ne-
den olur ve yaprak yaln›z s›v› maddelerin geçiflini sa¤layan tüpe benzer

yap›larla gövdeye ba¤l› kal›r. Genifllemeye devam eden yar›¤›n etraf›nda
çok h›zl› de¤iflimler yaflan›r ve hücreler hemen mantar özü üretmeye bafl-
larlar. Bu madde, selüloz çepere yavafl yavafl yerleflerek onun güçlenmesi-
ni sa¤lar. Bütün bu hücreler, arkalar›nda büyük bir boflluk b›rakarak ölür-
ler. Hafif bir rüzgarla yapraklar kopar. Ancak bu s›rada mantar hücrelerin-

den ibaret koruyucu bir tabaka geliflerek aç›lan yaray› kapat›r. Bu fiziksel
ve kimyasal de¤iflimler sadece bir yaprakta de¤il, dökülen bütün yaprak-
larda meydana gelen ve çok ince planlanm›fl bir süreçtir. Bu sistem zama-

n› geldi¤inde yapra¤›n kopmas›n› sa¤lamak için yarat›lm›flt›r.

135