Page 134 - Yeşil Mucize Fotosentez

dökülmesiyle karfl›m›za rengarenk manzaralar ç›kar. Yemyeflil a¤açlar
birkaç günde sar›, k›rm›z›, kahverengi renklere dönüflür. Peki ama yap-
raklar neden renk de¤ifltirir ve neden dökülürler?

‹ster sar›, k›rm›z›, ister mor ya da yeflil olsun bütün yapraklar ihtiva
ettikleri çeflitli pigmentler taraf›ndan renklenirler. Bitki pigmentleri ara-
s›nda en çok bilinen hiç kuflkusuz kitap boyunca da yer verildi¤i gibi yap-

raklara yeflil rengini veren ve fotosentezde önemli bir rol oynayan, kloro-
fildir. Il›man iklimlerde sonbahar geldi¤inde yapraklar›n rengi de¤iflme-
ye bafllar. Yapraklarda ortaya ç›kan ve yeflilin yerini alan sar›, turuncu,

k›rm›z› ve en sonunda kahverengi renkler, sar› ve turuncu pigment olan
'karoten'in eseridir. Bunun yan›nda "antosiyanin" adl› pigment de bu iflle
görevlidir. Bu üç pigment, bildi¤imiz yaz çiçekleri de dahil olmak üzere

yapraklara renklerini kazand›ran maddelerdir.
Yeflil yapraklardaki klorofilin yeflilli¤i o kadar güçlüdür ki, yaprak-
larda bulunan karotenlerin sar› ve turuncu renklerini tamamen gölgeler.

Sonbaharda yapraklar› dökülen bitkiler yapraklar›n› dökmeden önce
yapraklar›ndaki yararl› malzemeleri geri al›rlar. Bu geri alma iflleminin
sonuçlar›ndan biri olarak klorofil bozulmaya bafllar. Bu aflamada klorofil

bask›n oldu¤u için renkleri ortaya ç›kmayan sar› ve turuncu pigmentlerin
etkisi ortaya ç›kar.
Yapraklar›n ömrü dolunca, antosiyanin pigmenti ço¤almaya bafllar;

normal yeflili hafifçe k›rm›z›-mora do¤ru boyar. Antosiyanin pigmentleri
renk olarak k›rm›z›dan mora de¤iflim gösterirler ve k›rm›z›, mavi ve mor

132