Page 173 - Yeşil Mucize Fotosentez

Yeflil Mucize: Klorofil

ras›nda ortaya ç›kacak zararl› unsurlar› ortadan kald›racak güvenlik sis-
temlerine sahiptir. Bu arada özellikle belirtmek gerekir ki, fotosentez me-
kanizmalar›, insano¤lunun infla etti¤i nükleer reaktörlerden hem çok da-

ha ileri bir teknolojiye hem de çok daha üstün bir tasar›ma sahiptir. Ayr›-
ca, as›l düflündürücü olan nokta, nükleer reaktörlerin yüzbinlerce metre-
karelik alana kurulmufl dev tesisler olmalar› ve fotosentezin ise gözle gö-
rülmeyecek kadar küçük bir hücrenin içinde gerçekleflmesidir. Fotosentez
s›ras›nda meydana gelebilecek her türlü tehlike hesaba kat›lm›flt›r. Örne-

¤in elektron transferi yapan alt sistemlerin birbirlerine olan mesafeleri da-
hi çok özel bir plan dahilinde ayarlanm›flt›r. Söz konusu mesafe en gelifl-
mifl mikroskoplar›n alt›nda dahi görülemeyecek kadar küçüktür.

Ayr›ca fotosentez ifllemi s›ras›nda adeta birer robot gi-
bi görev yapan protein-pigment bileflikleri devreye girer-
ler. Bunlar›n hangisinin hangi aflamada devreye girece¤i ve
hangi tehlikeyi ortadan kald›raca¤› yine kusursuz bir plan
ile belirlenmifltir.

Bu konu hakk›nda inceleyece¤imiz birkaç teknik ay-
r›nt› bizlere mevcut tasar›m›n mükemmelli¤ini daha iyi
gösterecektir:

Ifl›¤›n yo¤un oldu¤u zamanlarda klorofil "üçlü du-
rum" (triplet) ad› verilen kimyasal bir duruma yükselir. Bu
ise bitki içinde büyük zararlar meydana getirebilir. Çünkü,
üçlü durumda klorofilin d›fl halkas›ndaki iki elektronun
yörüngeleri karfl›t olaca¤›na ayn› yöndedir.

Bu üçlü klorofil, hemen oksijenle reaksiyona girerek
proteinlere zarar verecek bir tekli oksijenin oluflmas›na yol
açar. Bu zarara engel olan ise klorofillerin çok yak›n›nda

yerleflmifl olan karotenlerdir. Yine bir pigment çeflidi olan
Beta karoten
birçok karoten, biraraya gelerek klorofilin üçlü durumunu
pigmentinin
moleküler
yap›s›

171