Page 177 - Yeşil Mucize Fotosentez
P. 177
Yeflil Mucize: Klorofil
lar›n› oluflturur ve birbirlerini tamamlarlar. Fotosistem II taraf›ndan yaka-
lanan enerji, su moleküllerini parçalayarak, hidrojen ve oksijenin serbest
kalmas›n› sa¤lar. Fotosistem I ise NADP'nin hidrojenle indirgenmesini
sa¤lar.
Bu üç aflamal› zincirde ilk olarak suyun elektronlar› Fotosistem II'ye,
daha sonra Fotosistem II'den Fotosistem I'e son olarak da NADP'ye tafl›-
n›r. Bu zincirin ilk aflamas› çok önemlidir. Bu süreçte tek bir fotonun (›fl›k
parças›) bitkiye çarpt›¤› anda meydana gelen olaylar zincirini inceleyelim.
Söz konusu foton bitkiye çarpt›¤› anda, kimyasal bir reaksiyon bafllat›r.
Fotositem II'nin reaksiyon merkezinde bulunan klorofil pigmentine ulafl›r
ve bu molekülün elektronlar›ndan birini uyararak daha yüksek bir enerji
seviyesine ç›kart›r. Elektronlar, atom çekirde¤inin etraf›nda belirli bir yö-
rüngede dönen ve çok az miktarda elektrik yükü tafl›yan son derece kü-
çük parçac›klard›r. Ifl›k enerjisi, klorofil ve di¤er ›fl›k yakalayan pigment-
lerdeki elektronlar› iterek yörüngelerinden ç›kart›r. Bu bafllang›ç reaksiyo-
nu fotosentezin geri kalan aflamalar›n› devreye sokar; elektronlar bu s›ra-
da saniyenin milyonda biri kadar bir zamanda yank›lanma veya sallama-
dan kaynaklanan bir enerji verirler. ‹flte ortaya ç›kan bu enerji, bir s›ra ha-
linde dizili bulunan pigment moleküllerinin birinden di¤erine do¤ru
akar. (bkz. 178. sayfadaki flekil)
Bu aflamada, bir elektronunu kaybeden klorofil, pozitif elektrik yük-
lü hale gelir, elektronu kabul eden al›c› molekül ise negatif yük tafl›mak-
tad›r. Elektronlar, elektron transfer zinciri ad› verilen ve tafl›y›c› molekül-
lerden oluflan bir zincire geçmifl olur. Elektronlar bir tafl›y›c› molekülden
di¤erine, afla¤› do¤ru ilerlerler. Her elektron tafl›y›c›s› bir öncekinden da-
ha düflük bir enerji seviyesine sahiptir, sonuç olarak elektronlar zincir bo-
yunca bir molekülden di¤erine akarken kademeli olarak enerjilerini ser-
best b›rak›rlar.
175