Page 87 - Yeşil Mucize Fotosentez
P. 87
Yapraktaki Tasar›m Ve Yaprak Çeflitleri
ad› ile an›l›r ve "Fibonacci serisi" olarak bilinir. Bu kural estetik mükemmel-
lik manas›na gelir ve resim, heykel, mimari gibi alanlarda temel bir ölçü
olarak kullan›lmaktad›r. Do¤ada çok s›k rastlan›lan bu oran bitkilerdeki in-
ce hesap ve tasar›m› anlamada önemli bir anahtard›r.
3/8'in ötesindeki kesirler yosun, lahana ya da her iki tarafa spiral yön-
de giden taç yaprakl›, ayçiçe¤i gibi s›k tohum ya da yaprak sistemlerinde
bulunur. Bu bitkilerin yapraklar› merkezin etraf›nda sa¤dan veya soldan
dolan›rken bir spiral çizerler, bu spirallerde tur bafl›na düflen yaprak say›s›-
da fibonacci kural›na göre belirlenir. Mesela papatyan›n merkezi üç ard›fl›k
kesir kullan›r: 13/34, 21/55 ve 34/89; yani yapra¤›n merkezi boyunca ya-
paca¤› bir tur dönüflteki yaprak say›s› ve buna denk düflen dönüfl aç›s› ön-
ceden bellidir .
30
Fibonacci dizisi do¤ada çok s›k bir biçimde karfl›m›za ç›kar. Bu say›lar
kullan›larak üretilen kesirler, bize "Alt›n Oran"› verir. Yani Fibonacci say›la-
r›n› afla¤›da görüldü¤ü gibi birbirini takip eden kesirler halinde yazd›¤›-
m›zda, ortaya ç›kan bölmelerin tamam› estetik mükemmellik manas›na ge-
len ve ço¤u zaman "Alt›n Oran" ad› da verilen say›d›r:
1/1, 1/2, 2/3, 3/5, 5/8, 8/13, 13/21, 21/34, 34/55, 55/89...
Görüldü¤ü gibi bu yolla elde edilen dizinin terimleri Fibonacci dizisi-
nin birbirini takip eden say›lar›n›n bölümü fleklindedir. Ve bu dizinin terim-
leri olan oranlar› çam kozalaklar›nda (5/8, 8/13), ananas meyvesinde
(8/13), papatyan›n orta k›sm›ndaki floretlerde (21/34), ayçiçeklerinde
(21/34, 34/55, 55/89) sa¤ ve sol spirallerin say›s› olarak görmekteyiz. ‹flte
bu oran ve bu oran sayesinde ortaya ç›kan görüntü, do¤adaki çiçeklere,
a¤açlara, tohuma, deniz kabuklar›na ve daha say›s›z canl›ya estetik bir mü-
kemmellik kazand›r›r.
Alt›n oran›n do¤adaki yeri bununla da kalmay›p, ideal yaprak aç›la-
r›nda da kendini göstermektedir. Bilindi¤i gibi bitkilerde yapraklar, dik ge-
len günefl ›fl›nlar›ndan maksimum yarar› sa¤lamak üzere belli bir aç›yla s›-
85